Przepisy na świetne przetwory z pomidorów

Joanna Turakiewicz
Przetwory z pomidorówPomidory są świetne, bo pyszne. A do tego zdrowe, bo czerwone.
Przetwory z pomidorówPomidory są świetne, bo pyszne. A do tego zdrowe, bo czerwone. Joanna Turakiewicz
Pomidory najlepiej smakują prosto z krzewu – pachnące, nagrzane słońcem, o połyskującej apetycznie skórce. Niestety, ten raj niebawem się skończy. Dlatego póki jeszcze są, koniecznie zróbmy z nich przetwory. Zdrowe, pyszne i aromatyczne. Wspomnienie lata i baza domowej apteczki.

Wachlarz witamin, potas, magnez, fitosterole, cenne kwasy – tak w telegraficznym skrócie można opisać wartości pomidora. 

 Warto przeczytaćSięgnij po zdrowie jedząc pomidory

Świeże pomidory z witaminą C, gotowane z likopenem – co wybrać?

Najbardziej cenione są w dietetyce ze względu na trzy swoje właściwości: wysoką zawartość potasu, witaminy C oraz cennego przeciwutleniacza – likopenu. Problem w tym, że nie można mieć obfitości wszystkiego naraz. Witamina C – strażnica naszej odporność - na pewno przyda się w jesiennym okresie przejściowym, gdy rozleniwione słońcem organizmy zmagają się z szalejącymi po szkołach, przedszkolach i zakładach pracy wirusami. Dlatego, póki są, warto pomidory dodawać do każdego posiłku: kanapek, sałatek, soków wyciskanych. Na surowo, bo obróbka termiczna, to obok dostępu tlenu, największy wróg tej witaminy.

Z kolei najbardziej chyba cenny w pomidorach jest likopen – czerwony barwnik, dający im piękną barwę, a nam zdrowe serce i układ krwionośny, ochronę przed nowotworami i starzeniem lubi gotowanie. Poddawany obróbce termicznej, w miarę czasu zwiększa swą objętość. Najwięcej drogocennego składnika uzyskamy więc, przygotowując sos pomidorowy na sposób włoski – gotowany przez kilka godzin, a nawet dwa dni na małym ogniu. Koniecznie z dodatkiem tłuszczu, np. oliwy, bo jej obecność zwiększy przyswajalność likopenu. Na bazie sosu przygotujemy pyszne sosy warzywne, aromatyczne leczo, czy pastę kanapkową.

 Zobacz wideo: Przepis na domowy ketchup ze świeżych pomidorów

Czy można zrobić pomidorowe przetwory, ocalając chociaż część witaminy C? I na to mamy przepis. A nawet kilka przepisów: pomidory na sucho (w sam raz na kanapki), pasteryzowane na surowo, czy aromatyczny sos sałatkowy. Nie gotowane, po przerobieniu szybko zamknięte w słoiki i pasteryzowane w niskiej temperaturze, dzięki czemu uda się uratować chociaż część cennej witaminy.

Intensywny sos pomidorowy

Oto pomidory w wersji podstawowej: duszone z czosnkiem i cebulą, lub tylko jednym z nich, na kilku łyżkach dobrego oleju lub oliwy. Gęsty sos o intensywnym smaku i aromacie użyć można do wszystkiego: zupy, makaronu, zapiekanki warzywnej, jako bazę do innego sosu.
Na kilogram pomidorów – dojrzałych, słodkich i mięsistych, najlepiej odmian san marzano lub lima –zużyjemy 2–3 średnie cebule, najlepiej słodkie, a także 2–4 ząbki czosnku.

Na dnie garnka o grubym, nieprzywierającym dnie lub głębokiej patelni rozgrzewamy tłuszcz, wrzucamy na niego drobno posiekaną cebulę z czosnkiem i lekko przesmażamy. Kiedy staną się szkliste, dodajemy sparzone, obrane ze skórki i pokrojone pomidory. Kroić możemy wyjątkowo niedbale, bo pomidory i tak się rozpadną w trakcie gotowania. Gotujemy na niewielkim ogniu. Przez pierwsze kilka godzin pozostawiamy je przykryte, gdy się już zaś rozpadną, zdejmujemy pokrywkę i pozwalamy im odparować. Doprawiamy solą, można i pieprzem. Gdy pomidorom brak słodyczy, można dosypać cukru albo dodać obraną i rozgniecioną gruszkę. Nie wolno zapominać o mieszaniu sosu, szczególnie na ostatnim etapie, kiedy wyjątkowo szybko gęstnieje i łatwo przywiera. Gęsty aromatyczny sos można przyprawić świeżymi ziołami: bazylią, kolendrą, oregano, czy tymiankiem. Pakujemy w wyparzone słoiki i pasteryzujemy ok. 10 minut. Słoiczki pełne likopenu. O witaminę C jednak nie pytajcie.
Tuż przed podaniem smak warto wzbogacić przeciśniętym przez praskę ząbkiem czosnku.

Sos pomidorowy do pizzy

Intensywny sos pomidorowy blendujemy lub przecieramy przez sito. Odparowujemy jeszcze trochę, dodajemy ulubione zioła: bazylię, świeżą kolendrę, oregano oraz przeciśnięty przez praskę czosnek. Całość blendujemy jeszcze z ziołami, gotujemy przez chwilę i przekładamy do małych słoiczków. Pasteryzujemy. Obłędnie aromatyczny sos do pizzy gotowy.

Bób w pomidorach

Bób najlepiej ugotować na parze – ok 10 minut. Obieramy ziarna z osłonek zanim ostygną. Można je podsmażyć na oliwie z paroma posiekanymi ząbkami czosnku. Można też – prościej i zdrowiej – wrzucić je do ugotowanego wcześniej sosu pomidorowego, wymieszać, zagotować, przełożyć do słoików. Bób, podobnie jak fasolkę, należy poddać tyndalizacji, czyli trzykrotnemu pasteryzowaniu przez 10 minut – przez trzy kolejne dni. Pyszny, jako samodzielne danie, dodatek obiadowy, ale też z dodatkiem kiełbasy i boczku na wzór fasolki po bretońsku.

 Polecamy przepisy: Dania z bobu

Ortolana – gęsty i aromatyczny sos warzywny

Lekko słodkawy, wyrazisty sos pełen chrupiących kawałeczków marchewki i młodej cukinii. Jako bazy można użyć intensywnego sosu pomidorowego. Mniejszym nakładem czasu – wystarczy dusić pomidory trochę niespełna godzinę, lekko odparować, zblendować i dodawać kolejne składniki. Na 10 półlitrowych słoików zużyjemy:

  • 2,5 kg pomidorów
  • 1,5 kg młodej cukinii
  • ok. 800 g marchwi
  • 0,5 kg cebuli
  • 150 ml koncentratu pomidorowego
  • 1–2 łyżki słodkiej papryki
  • 1 średnią lub pół dużej główki czosnku
  • ok. 100 ml oleju
  • 2 łyżki soli
  • opcjonalnie – trochę cukru do smaku

Cebulę i czosnek siekamy i podsmażamy. Marchewki kroimy w kostkę lub paski. Dodajemy do cebuli i czosnku, dusimy przez 10 min, mieszając od czasu do czasu. Cukinię kroimy w kostkę. Wszystko razem wrzucamy do pomidorów, dodajemy przyprawy i dusimy jeszcze kilkanaście minut. Nakładamy do wyparzonych słoików i pasteryzujemy 10 minut w kotle z wrzącą wodą lub piekarniku. Doskonały dodatek do makaronów, zapiekanek, albo jako pasta do smarowania pieczywa.

Pomidorowy sos sałatkowy na zimno

Doskonała alternatywa dla vinegretu i tekturowo-octowych pomidorów kupowanych zimą w marketach.

Składniki:

  • 2 kg pomidorów,
  • kilka ząbków czosnku (wedle gustu)
  • kilka łyżek oliwy
  • 1–2 łyżki octu balsamicznego
  • sól
  • świeże zioła: bazylia, pietruszka, oregano, kolendra, macierzanka lub tymianek.

Dojrzałe słodkie pomidorki, np. malinówki parzymy krótko i obieramy ze skórki. Wszystkie składniki wrzucamy do blendera, rozdrabniamy, doprawiamy do smaku i szybko przelewamy do wyparzonych butelek lub słoiczków. Wsadzamy do kotła z zimną wodą i pasteryzujemy 15 minut od zagotowania. Po otwarciu, w słoiczkach znajdziemy naturalny aromat świeżych pomidorów i pewne ilości witaminy C.

Pomidory na surowo

Sparzone, obrane ze skórki pomidory kroimy w średnią kostkę, wrzucamy do miski, doprawiamy do smaku solą kamienną lub morską i opcjonalnie cukrem. Szybko, zanim puszczą za dużo soku, przekładamy do wyparzonych słoików i pasteryzujemy podobnie jak sos.

Pomidory na sucho do kanapek

Ta metoda pozwala oszukać czas i zachować pomidory w zasadzie w nienaruszonej formie nawet przez kilka miesięcy. Wybierać należy raczej niewielkie zdrowe, dojrzałe, ale twarde pomidorki o nienaruszonej skórce. Najlepiej nadają się odmiany mięsiste, jak lima, czy San Marzano. Do wyparzonych słoików wkładamy pomidory umyte i wytarte do sucha. Do każdego słoika dodajemy ząbek czosnku i zakręcamy wyparzoną i zakrętką. Słoiki pasteryzujemy ok 30 minut. Po pasteryzacji w słoikach może pojawić się kilka kropel rosy, jednak, dopóki dno nie przykryje się wodą, a pomidory wyraźnie nie zmiękną, nie ma powodów do niepokoju.

 Radzimy: Jak przyrządzać przetwory z owoców i warzyw

Przygotowanie przetworów zajmuje sporo czasu i wymaga dużo pracy. Ci, których to nie odstrasza wskazują na ogół na oszczędności, lepszy smak, większe wartości odżywcze i kontrolę tego, co się wkłada na talerz. Jest jeszcze jedna zaleta domowego przetwórstwa: tylu rodzajów smakołyków, jakie da się przygotować w zaciszu własnej kuchni, nie kupi się w żadnym sklepie. 

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na regiodom.pl RegioDom