Mają czarny kolor i nietypowy kształt, ale są znakomite na pierogi i nie tylko. Lejkowce dęte to grzyby, które zbierzesz nawet w listopadzie

Lejkowiec dęty (Craterellus cornucopioides) to wyjątkowo oryginalny grzyb, który doczekał się wielu nazw regionalnych i potocznych. Te grzyby są znane m.in. jako kominki, wroniaki, wronie uszy, trąbki, skórzaki i cholewki.

Można się także spotkać z dość przerażającą, a zaczerpniętą z francuskiego nazwą lejkowca dętego, czyli trąbka śmierci, jednak absolutnie nie należy traktować jej dosłownie, bo te grzyby nie są trujące.

Lejkowiec dęty to zdecydowanie jadalny i smaczny grzyb, bardzo ceniony przez grzybiarzy. Jest także na liście grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby (Dziennik Ustaw 2022 poz. 2365), jednak trudno spotkać go w sprzedaży.

Lejkowiec dęty ma bardzo charakterystyczny wygląd. Przede wszystkim nie ma typowego kapelusza, ale w całości przypomina lejek z wywiniętym na zewnątrz brzegiem. Niezwykły jest też kolor tego grzyba – wewnętrzna część jest brązowoczarna lub nawet czarna, z wiekiem staje się nieco jaśniejsza, z widocznymi ciemnymi łuseczkami. Natomiast zewnętrzna część jest lekko pofałdowana (ale ten grzyb nie ma typowej gąbki, ani blaszek) jest szaroczarna lub szara. Odcienie zmieniają się z wiekiem owocnika, ale zależą też od wilgotności i warunków, zawsze są to jednak odcienie szarości i czerni. Również miąższ jest ciemny, może być nawet czarny.

Polecamy: Kanie rosną na potęgę, ale łatwo o pomyłkę. Sprawdź, na co zwrócić uwagę, zbierając te grzyby

Ze względu na kształt i kolor, te grzyby trudno pomylić z innymi gatunkami, w szczególności niebezpiecznymi. Podobny jest pieprznik szary, jednak po zewnętrznej stronie ma wyraźne listewki (to rodzaj blaszek, podobny jak u kurki) oraz lejkowniczek pełnotrzonowy, który ma jaśniejszy kolor i mocno żyłkowaną zewnętrzną powierzchnię. Obydwa są grzybami jadalnymi.

Lejkowiec dęty można wykorzystywać w kuchni na różne sposoby. Jest idealny do smażenia, gotowania, duszenia. „Kominki” można dodać do jajecznicy, zupy i różnych potrawek. Ale lejkowiec dęty to przede wszystkim król farszu. Przez grzybiarzy jest powszechnie polecany jako nadzienie do pierogów, krokietów i uszek. Grzyby wystarczy umyć, posiekać i podsmażyć na maśle z cebulką. Idealnie komponują się także z kapustą kiszoną, a ich jedynym minusem jest to, że podczas smażenia znacznie zmniejszają swoją objętość. Za to nie bywają robaczywe.
Lejkowce świetnie nadają się także do suszenia – suche po namoczeniu odzyskują sprężystość. Polecana wersja to także grzyby sproszkowane, które można dodawać do przeróżnych potraw. Podczas obróbki i suszenia „wroniaki” zachowują swój ciemny kolor.

Ten grzyb rośnie głównie w lasach liściastych i mieszanych, szczególnie lubi buki i dęby. Nie przepada za piaszczystą i kwaśną ziemią. Jego zaletą jest to, że rośnie w dużych skupiskach, a poszczególne lejkowce często są ze sobą zrośnięte w rodzaj wiązki. Gdy już znajdziemy miejsce lejkowcami, na jednym grzybie na pewno się nie skończy. Jak radzi Hans E. Laux:

Zapamiętajcie dobrze miejsce, w którym znajdziecie lejkowce – grzyby te są wierne swojemu miejscu.

Polecamy: Zaczyna się wysyp opieniek. Te grzyby znajdziesz w określonych miejscach. Sprawdź, jak wyglądają i jakie trujące grzyby są do nich podobne

Te grzyby pojawiają się późniejszym latem i jesienią. Rosną od sierpnia, ale ich wysyp często następuje w październiku, a nawet w listopadzie. Rozglądajmy się dobrze wśród opadłych liści, bo te grzyby są dość trudne do zauważenia.

Uwaga: powyższe opisy grzybów mają charakter ogólny i nie mogą służyć do identyfikacji.

Wybrane źródła
grzybofil.pl
Laux, H.E., Atlas grzybów, Warszawa 2023 (wydanie ósme)