Wysyp borowików ceglastoporych właśnie się zaczął. Zobacz, jak wyglądają te grzyby, gdzie rosną i czy są jadalne

Borowik ceglastopory to grzyb, który rośnie w polskich lasach. Nieco częściej występuje na terenach podgórskich, ale można go spotkać w całym kraju.

Jego aktualna oficjalna nazwa to krasnoborowik ceglastopory (Neoboletus erythropus). Ma też kilka potocznych i regionalnych nazw, takich jak: czerwononóżka, pociec, siniak, gniewus. Uwaga: pamiętajmy, że nazwy zwyczajowe mogą być mylące i dotyczyć różnych gatunków grzybów, w zależności od regionu Polski, a nawet rodzinnych tradycji.

To jeden z bardziej kolorowych i ładnych grzybów. Ma ciemnobrązowy kapelusz, który u młodych okazów jest zamszowy, u starszych może być gładki. Pod nim znajduje się wyraźnie czerwona, ceglasta, gąbka. Czerwonawe zabarwienie ma także trzon, który jest pokryty nieregularnym wzorem, złożonym z drobnych strzępek. Miąższ grzyba jest żółty, a po przekrojeniu lub naciśnięciu wyraźnieje sinieje.

Sprawdź też: Jak wygląda piaskowiec modrzak, zwany niebieskim grzybem. Czy jest jadalny i gdzie rośnie?

Borowik ceglastopory to jadalny i smaczny grzyb o jędrnym miąższu. Jednak należy go jeść wyłącznie po obróbce termicznej. Trzeba go gotować lub smażyć czy dusić przez co najmniej 20-30 minut, inaczej może powodować dolegliwości pokarmowe. Nadaje się również do suszenia (i spożycia po ugotowaniu).

Borowiki ceglastopore rosną długo. Pierwszymi okazami można się cieszyć już pod koniec maja, ostatnimi jeszcze w październiku. Większy wysyp najczęściej następuje we wrześniu. W 2024 r. trzeba było czekać do przełomu września i października.

Te grzyby najczęściej rosną w lasach iglastych oraz mieszanych (głównie na południu Polski) o kwaśnych glebach. Można je spotkać pod świerkami, jodłami, bukami i dębami.

Polecamy też: Te leśne grzyby urosną w ogrodzie! Sprawdź, jak „posiać” borowiki, koźlarze, kurki i maślaki. Ile kosztuje grzybnia i kiedy ją sadzić?

Te grzyby mają charakterystyczne kolory, jest jednak kilka grzybów, z którymi można je pomylić. Trzeba zwrócić uwagę na kolor kapelusza (brązowy) oraz czerwone pory (gąbkę) – jednak te są tak wybarwione tylko u dorosłych okazów, u młodych są żółte. Dlatego nie zbierajmy bardzo młodych grzybów. Trzeba też zwrócić uwagę na wzór na trzonie. U borowików ceglastoporych widoczne są na nim drobne strzępki lub kosmki, zabarwione na czerwono. Jednak nie układają się one we wzór siateczki, widoczny u podobnych gatunków.
Uwaga: nigdy nie jedzmy grzybów, których nie jesteśmy pewni. Identyfikację można potwierdzić u grzyboznawcy (np. w sanepidzie), pomocne są też dobre grupy grzybiarskie w social mediach.

Największe obawy budzi możliwość pomylenia borowika ceglastoporego z borowikiem szatańskim, który jest trujący. Rzeczywiście są podobnie ubarwione. Jednak borowik szatański ma jasny, szary, gładki kapelusz, a na trzonie jest widoczna czerwona siateczka. To grzyb rzadki (i chroniony). Wyróżnia go też nieprzyjemny zapach oraz to, że występuje na glebach wapiennych.

Dowiedz się więcej: Zbierasz borowiki? Uważaj – niektóre mogą być niejadalne lub trujące, tak jak borowik szatański. Które grzyby zbierać, a których unikać?

Borowiki ceglastopore można pomylić też z innymi grzybami. Niektóre, wymieniane przez atlasy grzybów, jak borowik purpurowy, lubczykowy, czy rudopurpurowy to gatunki trujące, ale są bardzo rzadko spotykane. Wszystkie mają na trzonach wzór siateczki.
Znacznie więcej problemów mogą przysparzać dwa inne gatunki, które rosną pospolicie, czyli borowik ponury oraz gorzkoborowik żółtopory.

• Borowik ponury – często rośnie w tych samych miejscach, co ceglastopory. Przeważnie ma jaśniejszy kapelusz, choć jego kolorystyka jest dość zróżnicowana. Pory są oliwkowe lub czerwone. Trzon może być czerwonawy lub brązowy, z widoczną ciemniejszą siatką o wydłużonych „oczkach”. Borowik ponury jest opisywany jako grzyb jadalny, ale często odradza się jego spożycie, bo może powodować zatrucia. Wymaga długotrwałej obróbki termicznej. Jego obecna oficjalna nazwa to krasnoborowik ponury (Suillellus luridus).
• Borowik żółtopory – u dołu jego trzon jest czerwony, wyżej żółty. Również na nim dostrzeżemy siateczkę. Ważną cechą jest żółta, a nie czerwona gąbka (ale odróżnia ona tylko dorosłe okazy). Kapelusz jasnoszary. Ma gorzki smak. To grzyb niejadalny, opisywany też jako lekko trujący (powoduje zatrucia pokarmowe). Jest też znany jako borowik grubotrzonowy, a jego obecna oficjalna nazwa to gorzkoborowik żółtopory, Caloboletus calopus.

Warto wiedzieć, że borowiki ceglastopore mają także odmianę o nazwie krasnoborowik żonkilowy (czasem opisywana jako osobny gatunek), o żółtym zabarwieniu kapelusza, trzonu i gąbki. To grzyb jadalny, lecz bardzo rzadki.

Uwaga: powyższe opisy mają charakter orientacyjny i nie mogą służyć do identyfikacji gatunków.

Wybrane źródła
grzybofil.pl
Laux, H.E., Atlas grzybów, Warszawa 2023 (wydanie ósme)
lesneww.pl
Orłowski, J., Praktyczny atlas grzybów, Warszawa 2019