Szparagi występują w wielu odmianach. W Polsce najczęściej spotykane i najchętniej kupowane są białe szparagi (także ze względu na najniższą cenę). Uprawiane są one bez dostępu światła, stąd ich biały kolor. Uznawane są za delikatniejsze niż szparagi zielone, od których zwykle są też grubsze i większe.
Przeczytaj poradnik: Jak uprawiać szparagi w ogrodzie
Zielone szparagi są w naszym kraju nieco droższe od białych, a przez to rzadziej spotykane i kupowane (choć to zależy od sezonu, a nawet jego okresu; ceny szparagów są dość zmienne). Są cienkie, szybciej się je gotuje i mają ostrzejszy, bardziej wyraźny smak. Najrzadziej spotyka się szparagi fioletowe, które zwykle mają bardzo grube łodygi, intensywny aromat i nieco słodkawy smak.
Jak sprawdzić czy szparagi są świeże?
Ważniejsze od rodzaju szparagów, które chce się zakupić, może być ocena ich przydatności do spożycia. Świeże warzywa mają intensywna barwę. Najlepiej, gdy do chwili sprzedaży są zanurzone w łodygami w wodzie, gdyż szybko ją tracą, a wraz z ucieczką wody stają się zwiotczałe. Zamiast zapewnień sprzedawców można samemu sprawdzić, czy szparagi nie pochodzą z zeszłego dnia (najlepiej kupować je i spożywać w tym samym dniu).
Polecamy przepisy: Potrawy z wiosennych dzikich roślin
Świeże szparagi są nasycone wodą (zawierają jej prawie 94 procent), a pocierając jedną łodygę o drugą powinno być słychać specyficzne trzeszczenie. Jest ono oznaką świeżości szparagów. Można je tez złamać – co zapewne nie spodoba się sprzedawcy – ale świeże, twarde egzemplarze powinny dać się bez problemu przełamać. Zdecydowanie lepiej kupować też młode egzemplarze. Są nie tylko smaczniejsze, ale bardziej „ekonomiczne". W trakcie ich przygotowywania do gotowania z młodych łodyg wystarczy odciąć niekiedy 1–2-centymetrową końcówkę, która jest najtwardsza i niesmaczna. Starsze, bardziej zdrewniałe osobniki trzeba niekiedy pozbawić połowy łodygi, by po ugotowaniu nie były po prostu łykowate.
Właściwości szparagów
Szparagi są cenione nie tylko ze względu na delikatny smak. Mają też sporą zawartość potasu i kwasu foliowego, który szczególnie cenny jest dla kobiet chcących zajść w ciążę i osób dojrzałych, gdyż pomaga w „naprawianiu" uszkodzonych komórek przeciwstawiając się oznakom starzenia. Nie brak w nich fosforu, wapnia i magnezu. Szparagi zawierają również glutation, białko które „podejrzane" jest o przeciwdziałanie oznakom choroby Alzheimera i cenione w profilaktyce nowotworowej. Szparagi są również niskokaloryczne (zawierają około 20 kcal w 100 gramach) ale paradoksalnie - łatwo się nimi nasycić dzięki sporej zawartości błonnika pokarmowego. W wielu krajach szparagi uznawane są za mocny afrodyzjak.
Jednak na szparagi powinny uważać osoby cierpiące na dnę moczanową (podagrę) oraz kamienie nerkowe. Warto też wiedzieć, że szparagi u wielu osób... zmieniają zapach moczu. Jest to krótkotrwałe i naturalne zjawisko, które nie świadczy o żadnych zaburzeniach.
Jak gotować szparagi?
Warzywo to jest niezwykle delikatne i podatne na rozgotowanie. Zanim ugotuje się szparagi warto pozbyć się często łykowatej skórki i przyciąć je na dole pozbywając się niesmacznej i trudnej do ugryzienia zdrewniałej części. Szparagi można ugotować w zwykłym garnku, wcześniej dzieląc je na części. Szparagi nie wyglądają wtedy efektownie, a po ugotowaniu okazać się może, że grubsze końcówki są jeszcze twarde, a czubki szparaga – rozgotowane.
Osoby, które cenią sobie smak szparagów i podają je do stołu częściej niż kilka razy w roku powinny zaopatrzyć się w wysoki, dedykowany im garnek. Mieszczą się w nim w całości, a delikatne główki szparaga nie muszą być nawet zanurzone w wodzie – zmiękną od samej pary w czasie gotowania. Samo gotowanie nie wymaga wiele uwagi – wystarczy włożyć szparagi do osolonej wody doprowadzonej do wrzenia – i w zależności od grubości i rodzaju (białe wymagają więcej czasu) gotować kilkanaście minut. W ten sposób można ze szparagów wyciągnąć pełnię smaku i aromatu i podać je estetycznie w całości na talerzu.
Polecamy przepisy na: Dania z cukinią
Szparagi można zjadać same, polane sosem. Nadają się również do rozmaitych zapiekanek z serem, tarty, sałatek czy zup. Sezon na szparagi jest bardzo krótki, warto więc poeksperymentować w kuchni i wykorzystać je w możliwie wielu przepisach. Jednym z nich może być sałatka z rukolą i z równie sezonowymi owocami – truskawkami.
