Mieszkania w zabytkowych kamienicach. Konserwator zabytków narzuca ograniczenia

Lokatorzy należących do gminy kamienic w Gdańsku mieli dosyć czekania, aż miasto wyremontuje im lokale. Na własny koszt odnowili elewacje budynków i wymienili okna na plastikowe. Gdy to zrobili, miejski konserwator zabytków wkroczył do akcji. Zapowiedział, że przeprowadzi kontrole w wyremontowanych posesjach. Tłumaczył, że to, co zrobili najemcy, niszczy zabytkowy charakter okolicy.

To było w 2009 roku. Nadal są podobne sytuacje w kraju. I w dalszym ciągu potrzebne są pozwolenia na remonty podpisane przez konserwatora zabytków. Właściciele mieszkań w zabytkowych kamienicach także nie mogą remontować swoich lokali jedynie według własnego uznania. Konserwator zabytków trzyma rękę na pulsie.

Wpis budynku do rejestru zabytków

Taki wpis oznacza konieczność uzyskania pozwolenia konserwatora zabytków (wojewódzkiego, miejskiego lub powiatowego) na przeprowadzenie wszelkich robót budowlanych i konserwatorskich. Zgoda konserwatora jest konieczna w przypadku remontu, także wymiany okien oraz podłóg czy malowania ścian itp. Zdarza się, że nawet proste naklejenie tapety musi być poprzedzone otrzymaniem na to pozwolenia od konserwatora. Tak się dzieje, gdy np. na ścianach znajdują się ozdoby z XIX wieku – rzeźby lub malowidła.

Detale w zabytkowej posesji

Jeżeli budynek ma sporo tzw. detali architektonicznych o znaczeniu zabytkowym, czyli cennych pod względem historycznym elementów budowlanych albo dekoracyjnych, remont należy uzgodnić z konserwatorem nie tylko pod kątem wymiany stolarki, elewacji, balkonów, posadzek czy schodów. Trzeba wziąć pod uwagę takie szczegóły, jak np. klamki, parapety czy poręcze.

Dobrze wiedzieć: Gdy nieruchomość to zabytek 

Wspólnoty mieszkaniowe mają szansę dostać dofinansowanie na remont zabytkowych posesji. Warunkiem jest wpis budynku do rejestru zabytków. Samo stwierdzenie bowiem, że wiekowa, bogato zdobiona kamienica jest zabytkowa, nie wystarcza.

Przygotowania do remontu zabytkowej nieruchomości

Jeśli budowla zostanie wpisana do rejestru, można rozpocząć starania o pozyskanie pieniędzy np. z puli pieniędzy unijnych czy budżetu województwa. Na pieniądze z miejskiej kasy mogą liczyć właściciciele tych nieruchomości, jak i tzw. trwale zarządzający tymi obiektami. Środków nie otrzymają natomiast ci, którzy mieszkają w lokalach utrzymywanych za pieniądze publiczne.

Wspólnota jest zobowiązana jednak do przygotowania kosztorysu, dokumentacji technicznej i wszystkich innych wymaganych dokumentów (zależnie od indywidualnego przypadku) na swój koszt. Formularze o udzielenie dotacji są zazwyczaj wydawane w wojewódzkich urzędach ochrony zabytków oraz biurach miejskich i powiatowych konserwatorów mieszczących się w siedzibach urzędu miasta lub powiatu. Na miejscu, u konserwatora, można też podpytać o terminy składania wniosków albo prosić o wskazówki odnośnie wypełnienia dokumentów.

Wymagana zgoda konserwatora

Do złożonego projektu należy uzyskać pozytywną opinię konserwatora od razu na całość planowanych robót. Nie ma zgody "cząstkowej", więc najlepiej zanim wybierze się projekt i zrobi kosztorys, można po prostu podpytać konserwatora lub jego współpracowników, czy zaplanowane przez nas kroki uzyskają jego akceptację.

Na co można otrzymać dofinansowanie

Samorząd może przyznać dofinansowanie m.in. na prace dotyczące zabezpieczenia kamienicy, jej odtworzenia, renowacji lub uzupełnienia tynków łącznie z zapewnieniem elewacji takiego koloru, jaki widniał na ścianach budowli przed dziesiątkami lat. Pieniądze można również przyznać na odtworzenie okiennic, dachu oraz rynien i drzwi zewnętrznych.

Zazwyczaj części budynku, które widać na zewnątrz, muszą mieć przynajmniej zbliżony wygląd do tych pierwotnych. Konserwatorzy są za to przeważnie „łagodniejsi", jeżeli chodzi o zmiany dokonywane w mieszkaniu. Wszystko jednak zależy od tego, ile wartościowych zabytkowych elementów znajduje się wewnątrz.