Mydło potasowe ogrodnicze – co to jest i jak wykorzystać je do ochrony roślin. Czy można zastąpić je mydłem szarym?

Mydło ogrodnicze ma płynną lub lekko żelową formę i przeznaczone jest do rozcieńczania z wodą w różnych proporcjach, w zależności od tego, jakie będzie jego zastosowanie. Najczęściej z preparatu przygotowuje się roztwór 0,5%, czyli 50 ml mydła na 10 l wody, ale może być też użyty w stężeniu 1% do 3%.

Mydło ogrodnicze wykazuje właściwości odkażające i biobójcze, czyli grzybobójcze i bakteriobójcze. Dla ich wzmocnienia producenci zalecają dodawanie do niego wyciągów roślinnych (np. ze skrzypu, pokrzywy, wrotyczu, piołunu) i alkoholi (np. spirytusu, denaturatu), zawsze jednak w proporcjach wskazanych na opakowaniu preparatu.

Mydło ogrodnicze potasowe to przede wszystkim naturalny, ekologiczny i bezpieczny środek dezynfekcyjny, stosowany do mycia narzędzi ogrodniczych, opryskiwaczy, doniczek, pojemników, skrzynek, szklarni i tuneli. Może również mieć zastosowanie jako oprysk przeciwko mszycom i innym szkodnikom. Mydło ogrodnicze zmywa owady z powierzchni roślin, a także zatyka ich otwory oddechowe.

Dodane do wyciągów i preparatów roślinnych, wzmacnia ich działanie i zwiększa przyczepność środka, który dokładniej pokrywa roślinę i dłużej utrzymuje się na jej powierzchni.

Mydło potasowe ogrodnicze nie szkodzi roślinom i nie powoduje skażenia gleby, dlatego jest dopuszczone do stosowania także w uprawach ekologicznych. Ponieważ jest specjalnie przeznaczone dla ogrodnictwa, to właśnie po niego powinniśmy sięgać w pierwszej kolejności.

Jeśli jednak akurat nie mamy pod ręką mydła ogrodniczego, możemy posiłkować się też zwykłym mydłem potasowym, nazywanym mydłem szarym. Ma ono zwykle postać kostki (choć zdarzają się też mydła szare w płynie) i przeznaczone jest główne do celów pielęgnacyjnych i higienicznych. Ponieważ jednak ma naturalny skład, oparty głównie na mieszance soli potasowych, kwasów karboksylowych, gliceryny i chlorku sodu (nie zawiera substancji zapachowych i konserwujących oraz barwników), z powodzeniem może zastąpić w ogrodzie mydło ogrodnicze (ok. 15-30 g mydła rozpuszcza się w litrze wody, dla ułatwienia ścierając je wcześniej na tarce).

Szare mydło jako środek myjący ma działanie odkażające i myjące (rozpuszcza m.in. tłuszcze). Stosowane w formie oprysku na szkodniki roślin wykazuje działanie powierzchniowe (kontaktowe), pokrywając jedynie miękkie części ciała owadów (mszyc, roztoczy, skoczków, wciornastków, zwójek, miodówek) i nie wnikając do wnętrza rośliny. Zawarte w mydle substancje powodują zatkanie otworów oddechowych szkodnika, prowadząc do jego uduszenia, a także rozpuszczają woskową osłonkę, okrywającą jego ciało. Szare mydło dodane do naturalnych wyciągów roślinnych, zwiększa ich lepkość i pozwala im dłużej utrzymać się na powierzchni rośliny.

Niestety, nie każde szare mydło jest całkiem bezpieczne, gdyż na rynku dostępne są też „szare mydła” produkowane nie na bazie naturalnych olejów roślinnych i soli potasowych tylko sodu, co zmienia ich właściwości i sprawia, że na roślinach mogą wykazywać działanie fitotoksyczne. Takie mydła są twardsze od klasycznych, miękkich mydeł potasowych i trudniej rozpuszczają się w wodzie. Zanim więc zastosujemy je w ogrodzie, powinniśmy wcześniej przeprowadzić próbę na pojedynczej roślinie, sprawdzając, czy ucierpi z powodu zastosowania „sodowego” mydła szarego.

Warto wiedzieć, że nawet najbardziej tradycyjne i naturalne szare mydło ma też swoją ciemną stronę. Wprawdzie nie wnika w tkanki roślin i nie powoduje skażenia gleby, ale działa toksycznie na organizmy wodne i pszczoły, dlatego nie należy używać go w pobliżu zbiorników wodnych oraz w czasie największej aktywności pszczół. Chcąc zastosować mydło w ogrodzie musimy też pamiętać, że do tego celu nadaje się wyłącznie mydło szare, gdyż inne jego odpowiedniki (mydła pielęgnacyjne), zawierają cały szereg substancji, mogących szkodzić roślinom i środowisku.