Skrzyp polny do nawożenia roślin i zwalczania ich chorób. Jak zrobić gnojówkę, wywar i wyciąg ze skrzypu? Przepisy i wykorzystanie

Skrzyp jest trudnym i uciążliwym chwastem, który często gości w naszych ogrodach. Skrzyp polny, bo to on najczęściej zachwaszcza uprawy, preferuje gleby wilgotne i kwaśne, ale może zasiedlać także inne stanowiska. Jego wyrywanie nie przynosi pożądanych efektów, bo roślina potrafi zapuszczać swoje długie, kłączowe korzenie nawet na 2 m w głąb gleby i odradzać się z każdego kawałka kłącza, pozostawionego w ziemi. Skrzyp jest też odporny na wiele środków ochrony roślin, co czyni go jeszcze trudniejszym przeciwnikiem.

Zanim jednak wytoczymy ciężkie działa i całkowicie pozbędziemy się go z ogrodu, spróbujmy wcześniej skorzystać z jego cennych właściwości, bo skrzyp to wbrew pozorom nie tylko uciążliwy chwast, ale też bardzo wartościowa roślina i to pod wieloma względami.

W ziołolecznictwie jego bogate w krzemionkę pędy często wykorzystywane są w kosmetyce, ale też stosowane wewnętrznie jako leki ziołowe. Skrzyp polny wykazuje m.in. działanie moczopędne, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne i wzmacniające, a także pomaga przeciwdziałać kamicy nerkowej.

To jednak nie koniec możliwości skrzypu, który równie przydatny może być też w ogrodzie, gdzie przygotowane z niego preparaty mają bardzo wszechstronne zastosowanie. Mogą stanowić dla roślin doskonałą odżywkę, ale też poprawiają stan i żyzność gleby (np. gnojówki).

Wywary i gnojówki pomagają również zapobiegać i zwalczać wczesne stadia chorób takich jak mączniaki, rdze, szara pleśń, kędzierzawość liści brzoskwini czy parch jabłoni.

Z kolei wyciągi ze świeżego lub suszonego skrzypu, skutecznie ograniczają liczebność mszyc i odżywiają rośliny. Preparaty ze skrzypu mogą być także dodawane do kompostu, gdyż przyspieszają tworzenie się próchnicy.

Uwaga: o ile leczniczo wykorzystuje się tylko skrzyp polny, to w ogrodnictwie można wykorzystać także inne gatunki tej rośliny.

Polecamy również poradnik: Cynamon w ogrodzie. Dzięki niemu rośliny lepiej się ukorzenią, a mrówki pójdą precz

Skrzyp na preparaty roślinne powinien być zbierany na przełomie lipca i sierpnia, gdyż wtedy stężenie cennych składników, w tym także krzemionki, jest w nim najwyższe. Dobrze jest także część zebranych roślin ususzyć, gdyż preparaty przygotowane z suszu wykazują podobne właściwości, jak produkty ze świeżych roślin. Zanim jednak wykorzystamy skrzyp w ogrodzie, musimy najpierw poddać go odpowiedniej obróbce, przygotowując z niego wyciągi, wywary lub gnojówki.

Najbardziej efektywna i wartościowa jest gnojówka ze skrzypu. Do jej przygotowania potrzebujemy świeżego ziela skrzypu, które umieszczamy w plastikowej beczce i zalewamy zimną wodą (ok. 1 kg skrzypu na 10 l wody). Pojemnik nie powinien być metalowy, gdyż w czasie fermentacji może dochodzić w nim do niekorzystnych reakcji metalu ze związkami chemicznymi, wydzielającymi się podczas fermentacji. W beczce należy też pozostawić nieco wolnego miejsca w górnej części, bo jeśli napełnimy ją po same brzegi, pieniący się podczas fermentacji płyn może z niej „wykipieć”. Beczkę ustawiamy w zacienionym miejscu ogrodu i co 1-2 dni mieszamy jej zawartość. Fermentacja powinna potrwać ok. 2-3 tygodnie.

W tym czasie można skorzystać z fermentującego płynu, rozcieńczając go z wodą w proporcji 1:50 i opryskując rośliny zagrożone atakiem przędziorków, miseczników, tarczników i mszyc.
Z kolei przefermentowanym już płynem, po jego rozcieńczeniu z woda w stosunku 1:5, możemy podlewać glebę i dokarmiać rośliny.

Z kolei wciąg ze skrzypu uzyskamy, zalewając świeże lub suszone ziele zimną wodą (1 kg świeżego ziela lub 200 g suszu na 10 l wody) i odstawiając mieszankę na ok. 12 godz. Po tym czasie gotowy płyn odcedzamy, a po rozcieńczeniu wodą w proporcji 1:5, wykorzystujemy do opryskiwania roślin zagrożonych atakiem mszyc oraz stosujemy jako odżywkę do podlewania roślin. Wyciąg musimy wykorzystać w ciągu doby od wykonania, inaczej zacznie fermentować.

Przygotowanie wywaru ze skrzypu wygląda podobnie, jak wyciągu z tą różnicą, że zalane wodą ziele gotujemy na małym ogniu przez ok. 30 minut. Po ostudzeniu płyn przecedzamy i zlewamy do słoików. Po ich szczelnym zakręceniu, środek możemy przechowywać nawet kilka miesięcy. Wywarem po rozcieńczeniu z wodą w stosunku 1:4, opryskujemy rośliny co kilka dni przez ok. 2 tygodnie, chroniąc je w ten sposób przed chorobami grzybowymi (m.in. mączniakiem, rdzą, kędzierzawością liści).