Mieszkanie zakładowe - kiedy można je wykupić, na jakich zasadach

Przedsiębiorstwa zatrudniające setki albo i tysiące osób to już rzadkość w naszym kraju, a jednak nadal w Polsce jest około 190 tysięcy rodzin, które mieszkają w mieszkaniach zakładowych.

Przedsiębiorstwo nie musi sprzedać swojego zasobu, czyli mieszkania, swojemu najemcy. Ma mu prawo odmówić sprzedaży lokalu. Wielu z tych najemców to ci, którzy lata temu po „zwykłym" czasie swojej pracy pomagali budować bloki zakładowe z mieszkaniami zakładowymi. Potem w nich sami zamieszkali z rodzinami.

Zazwyczaj przedsiębiorstwa – jeśli nie ma przeciwwskazań – nie stawiają oporu i zbywają lokale swoim pracownikom i ich rodzinom. Jeśli chętnych na mieszkanie zakładowe jest więcej, pierwszeństwo ma główny najemca (pracownik zatrudniony w zakładzie, do którego należy nieruchomość). Jeśli najemca zmarł, o wykup mieszkania mogą starać się jego krewni – współmałżonek, dzieci.

Procedura wykupu może być uruchomiona, jeżeli mieszkanie nie jest zadłużone, a wobec lokatorów nie ma żadnych zarzutów. Wypełniony formularz z zakładu pracy, umowa najmu mieszkania zakładowego albo decyzja o przydziale takiego mieszkania, zaświadczenie o zameldowaniu w tym lokalu, wypis o niezaleganiu z opłatami, ksero dowodu osobistego to podstawowe dokumenty, jakie są konieczne do rozpatrzenia wniosku o wykup mieszkania zakładowego.

Dobrze wiedzieć: Wykup mieszkań lokatorskich 

Jeśli najemca, na którego była spisana umowa nie żyje, a jego współmałżonek stara się wykupić takie lokum od zakładu, należy dodatkowo dołączyć akt skrócony małżeństwa lub/i skrócony odpis aktu zgonu.

5 procent wartości mieszkania mają szansę zapłacić emeryci i renciści, a jeśli oni już nie żyją, ich współmałżonkowie mieszkający w tych mieszkaniach. W przypadku innych osób rabat do ceny mieszkania naliczany jest procentowo. I tak: za każdy pełen przepracowany w danej firmie rok pracownik ma prawo do 6 procent zniżki. Wynajem też wpływa korzystnie na cenę lokalu. Każdy pełen rok najmu oznacza następne 3 procent bonifikaty za lokum. Rabaty łącznie nie mogą przekroczyć jednak wspomnianych 95 procent.

Obecni i byli pracownicy PKP lub spółek wydzielonych ze struktur PKP też mają szansę stać się właścicielami mieszkań zakładowych. Takie samo prawo mają pracownicy (byli i obecni) firm, które razem z PKP stawiały bloki zakładowe dla PKP. Gdy główny najemca umrze, o wykup może starać się jego współmałżonek, dzieci czy inni krewni, pod warunkiem: musieli wcześniej mieszkać pod tym samym adresem, co najemca. Najwyższa bonifikata to wspomniane 95 procent.

Wojskowa Agencja Mieszkaniowa też oferuje swoje mieszkania na sprzedaż. Emerytowani wojskowi, żołnierze, którzy pracują, chociaż nabyli prawa do emerytury wojskowej, żołnierze zwolnieni z powodu likwidacji jednostki wojskowej i ci uprawnieni do wojskowej renty inwalidzkiej mogą liczyć na 60-procentową bonifikatę przy wykupie mieszkania z wojska. Taka sama stawka dotyczy rodziny żołnierza, który zmarł. Rodzina ta musiała jednak mieszkać z żołnierzem już przed jego śmiercią. 70 procent ceny mieszkania zapłacą przy wykupie pozostali lokatorzy mieszkania wojskowego, czyli tzw. czynni żołnierze.

Tutaj na wykup mieszkania mogą liczyć byli i obecni zatrudnieni w LP, którzy przepracowali w tym przedsiębiorstwie minimum 3 lata albo pracują od przynajmniej trzech lat. Pierwszeństwo mają ci z nich, którzy takie mieszkania zajmują. Cena sprzedaży lokalu podlega łącznemu obniżeniu o 6 procent za każdy rok pracy w LP i o 3 procent za każdy rok najmu tego lokalu. Z szansy mogą również skorzystać osoby wynajmujące mieszkania zakładowe z zasobów LP co najmniej od 3 lat, które i podpisały umowę na czas nieokreślony. W ich przypadku każdy pełen rok najmu to o 3 procent niższa cena za lokal, jednak rabat nie może być wyższy niż 45 procent.

Sprawa wykupu mieszkania zakładowego jest prosta, gdy ten zakład nadal istnieje i gdy nadal jest właścicielem mieszkań. Po zmianach sytuacja może się komplikować. Internautka pyta: - Blok, w którym mieszkam, był własnością zakładu państwowego. Zakład miał kłopoty finansowe i został sprzedany prywatnemu przedsiębiorcy. Ten kupił zakład razem z naszym blokiem. Czy w takiej sytuacji mamy nadal prawo do pierwokupu mieszkania? Czy będzie obowiązywała bonifikata?

Okazuje się, że najemcy zachowują prawo pierwszeństwa wykupu lokalu (o ile nowy właściciel zechce nieruchomość w ogóle sprzedać). Rzadko kiedy jednak nowy nabywca będzie stosował rabaty dla najemców chcących wykupić zajmowane lokale. Jeśli już zniżki stosuje, to przeważnie nie są one wyższe niż 10 procent.