Nie tylko mszyce! Śmietka i połyśnica to szkodniki, które też zagrażają twoim warzywom. Sprawdź, na co uważać i jak je zwalczać

Katarzyna Józefowicz
Uprawom warzyw w ogrodzie zagrażają różne szkodniki. Należy do nich m.in. śmietka oraz połyśnica marchwianka.
Uprawom warzyw w ogrodzie zagrażają różne szkodniki. Należy do nich m.in. śmietka oraz połyśnica marchwianka. pixabay.com
Kiedy uprawiamy własne warzywa, prawdopodobnie będziemy musieli zmierzyć z problemem szkodników. Poza najbardziej znanymi i powszechnymi mszycami mogą pojawić się też inne owady, takie jak śmietka i połyśnica. Radzimy, jak je zwalczać i chronić rośliny przed zniszczeniem.

Spis treści

Szkodnik warzyw, czyli śmietka. Jakim roślinom zagraża?

Szkodniki żerujące na warzywach mogą wyrządzić duże szkody, dlatego trzeba z nimi walczyć na różne sposoby. Do najpopularniejszych zaliczają się mszyce i przędziorki, ale innych też nie brakuje. Należą do nich między innymi śmietki, w tym głównie:

  • śmietka kapuściana, atakująca warzywa z rodziny kapustnych (m.in. rzodkiewkę, kalarepę, kapustę),
  • śmietka cebulanka, żerująca na czosnku i cebuli (niszczy siewki oraz uszkadza szczypior i wnętrza cebul),
  • śmietka ćwiklanka, której larwy wyjadają miąższ w liściach buraków i szpinaku,
  • śmietka kiełkówka, niszczącą nasiona i siewki fasoli, grochu oraz bobu,
  • śmietka sałatówka, zagrażająca kwiatom sałat nasiennych.

Polecamy: Skuteczne sposoby na mszyce. Sprawdź, jak z nimi walczyć

Uważaj na szare muchy w pobliżu grządek. To śmietka

Śmietki mają złożony cykl rozwojowy i wydają w roku 2-3 pokolenia. W glebie zimują jako poczwarki, które wiosną przeobrażają się w dorosłe owady. Wyglądają one jak ciemnoszare, duże muchy i wylatują z kryjówek w kwietniu i na początku maja. Samice krótko po wylocie zaczynają składać jaja w pobliżu szyjki korzeniowej rośliny żywicielskiej. Po kilku dniach z jaj wylęgają się larwy, które zaczynają żerować na korzeniach roślin, drążąc w nich korytarze. Po około miesiącu larwy się przepoczwarzają i w czerwcu i lipcu następuje wylot much kolejnego pokolenia. Larwy ze złożonych przez nie jaj żerują w lipcu, po czym przeobrażają się w poczwarki, z których część pozostaje w glebie do wiosny kolejnego roku.

Śmietki uszkadzają korzenie warzyw!

Objawy żerowania śmietki to przede wszystkim uszkodzenia korzeni, które są szczególnie uciążliwe w przypadku rzodkiewki i kalarepy, gdyż całkowicie pozbawiają nas plonu. Z kolei powodowane przez nie uszkodzenia korzeni kapusty, mogą prowadzić do obumierania młodych roślin lub karlenia i deformacji starszych.

Jak zwalczać śmietki? Opryski i profilaktyka

Znajomość zwyczajów i cyklu rozwojowego szkodnika, ułatwia z im walkę, którą najlepiej zacząć ją od profilaktyki, polegającej na:

  • przestrzeganiu zmianowania (przez 4 lata nie uprawić po sobie warzyw, zagrożonych śmietką),
  • usuwaniu z rabat resztek pożniwnych oraz przekopywaniu przed zimą gleby (larwy wydobyte na zewnątrz zimą giną).
  • Zagony z rzodkiewką i kalarepą warto też osłaniać w porze masowych lotów śmietek cienką włókniną, co uniemożliwi owadom składanie jaj w pobliżu roślin.

Pewnym rozwiązaniem jest też uprawa cebuli w naprzemiennych rzędach z marchwią, co przynosi korzyść obu warzywom (zapach cebuli odstrasza połyśnicę, a marchwi dezorientuje śmietkę).
Przyda się też stosowanie żółtych tablic lepowych, które pomogą ustalić liczebność szkodnika i w porę zastosować aktualnie polecany środek ochrony roślin (np. Karate Zeon 050CS) lub oprysk naturalnymi preparatami roślinnymi (np. wyciągiem z wrotyczu).

Połyśnica marchwianka niszczy nie tylko marchew

Kolejny groźny szkodnik warzyw to połyśnica marchwianka, której larwy niszczą korzenie marchwi, ale też selera i pietruszki. Cykl rozwojowy połyśnicy jest podobny jak śmietki (w glebie zimują poczwarki, wiosną wylatują muchówki), a szkodnik wydaje w sezonie dwa pokolenia.

Jak wygląda połyśnica marchwianka?

Dorosła połysnica ma postać niewielkiej muchy z pomarańczową główką. Szczyt jej rozmnażania i składania przez samice jaj przypada na drugą połowę maja. Muchówki drugiego pokolenia pojawiają się pod koniec lipca i w sierpniu, a rozwijające się ze złożonych przez nie jaj larwy, niszczą korzenie warzyw we wrześniu i październiku. Niektóre larwy tego pokolenia nie zdążą zakończyć rozwoju przed zbiorami i kontynuują go w przechowalniach, inne natomiast przeobrażają się w poczwarki i zimują w glebie.

Połyśnica marchwianka - zwalczanie

W walce z połyśnicą może pomóc profilaktyka czyli przestrzeganie zmianowania, usuwanie z rabat resztek pożniwnych, przekopywanie gleby przed zimą, uprawa cebuli obok marchwi, a także okrywanie zgonów marchwi cienką włókniną w okresach lotów muchówek. Przydadzą się też tablice lepowe, dzięki którym można ustalić optymalny termin przeprowadzenia zabiegów ochronnych.
Ponieważ jednak do użytku amatorskiego nie ma obecnie zarejestrowanych środków na połyśnicę, trzeba wspierać się preparatami biologicznymi (np. Nemapsil-LIMIT) lub naturalnymi (wyciągi z cebuli lub czosnku).

Inne szkodniki warzyw

Do grona innych popularnych szkodników warzyw należą również mączliki, pchełki, strąkowce, chowacze, piętnówki, bielinki kapustniki, stonka ziemniaczana, pachówka strączkóweczka oraz wgryzka szczypiorka.

od 7 lat
Wideo

Kalendarz siewu kwiatów

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na regiodom.pl RegioDom