Gnojówka z pokrzywy nadaje się nie tylko na nawóz. Pomoże też zniszczyć szkodniki. Jak zrobić gnojówkę z pokrzywy, wywar i wyciąg?

Zarośnięty pokrzywami ogród wcale nie powinien nas martwić. Warto wiedzieć, że ziele to nie rośnie przypadkowo i wszędzie. Pokrzywa występuje na glebach bogatych w azot. Ponadto wybiera miejsce żyzne, z podłożem dobrze spulchnionym, które magazynuje spore ilości wody opadowej.

Pokrzywę od wieków ceniono ze względu na jej właściwości lecznicze i wartości odżywcze. Mnogość zastosowań tego, pospolicie występującego na łąkach i w ogrodach, ziela, wynika m.in. z bogactwa witamin i minerałów. Pokrzywa jest źródłem wapnia, magnezu i żelaza, niezbędnego do życia roślinom i zwierzętom. Witaminę C posiada w ilościach większych niż czarna porzeczka, a jej skład uzupełniają m.in. kwasy: krzemowy i mrówkowy oraz olejek eteryczny. Medycyna ludowa zaleca, by przy wiosennym zmęczeniu pić co dzień na wzmocnienie sok ze świeżo zerwanych pokrzyw. Pokrzywę można jeść i pić dla smaku, zdrowia i urody, ale ta roślina bardzo przydaje się również w ogrodzie, a w dodatku ma wszechstronne zastosowania.

Pokrzywa jest idealna na nawozy. Ta bogata w witaminy, mikroelementy i azot roślina, w postaci nawozu zasila warzywa, kwiaty i owoce, wspomagając ich wzrost. Najczęściej stosowana w formie gnojówki, doskonale też nadaje się do ściółkowania.

Popularnym, wśród zwolenników ogrodnictwa ekologicznego nawozem, jest gnojówka z pokrzywy. Używa się do jej przyrządzenia młodych roślin jeszcze przed kwitnieniem.

Najlepszym „naczyniem" będzie plastikowa beczka o pojemności 100–200 l z wieczkiem (nie używajmy zbiorników metalowych). Napełniamy ją pokrzywą i zalewamy wodą w proporcjach 1:10, co oznacza, że w przypadku stulitrowej beczki, na dno wrzucamy rośliny „ubite" w dziesięciolitrowym wiadrze i uzupełniamy wodą. Wody nie należy nalewać pod samo wieczko, bowiem w trakcie fermentacji mieszanina może wykipieć.

Najlepszym miejscem dla beczki będzie ciepłe stanowisko, ale w półcieniu, gdzie pozostawimy ją na 10–20 dni (w zależności od panujących temperatur). Średni czas fermentacji wynosi ok. 2 tygodni. Raz na 1–2 dni gnojówkę powinno się zamieszać patykiem, aby podnieść z dna znajdujące się tam rośliny i pobudzić proces poprzez natlenienie.

Do nawożenia roślin będzie się nadawać, kiedy piana zniknie, a całość nabierze ciemnozielonej barwy. Nieprzyjemnym efektem ubocznym jest gnojówkowy fetor, który dla osób o bardziej wrażliwym powonieniu może być trudny do zniesienia. Można go osłabić, dodając do pokrzywy wykopany z trawnika mniszek lekarski, czyli pospolity mlecz, w proporcjach: 1 część mlecza na 4 części pokrzywy.

Przed użyciem ciecz należy bezwzględnie rozcieńczyć. Gnojówkę przygotowaną z jednej części roślin na 10 części wody, rozcieńczamy również w proporcji 1:10. Jeśli jest ona mocniejsza (do jej użycia użyto więcej roślin na mniejszą ilość wody), powinno się ją automatycznie bardziej rozwodnić, np. 1:20.

Roztworem podlewamy warzywa, rośliny ozdobne i trawnik, który odwzajemni się silnym wzrostem i intensywną zielenią.

Pokrzywowy nawóz szczególnie lubią pomidory, ogórki, warzywa kapustne, seler, ale także róże oraz krzewy i drzewa owocowe. Ponieważ gnojówka z pokrzywy, poza innymi pierwiastkami, zawiera sporo azotu, jest szczególnie cenna dla roślin wiosną i na początku lata.

Nie poleca się natomiast stosowania go w uprawie cebuli, czosnku i roślin motylkowych: grochu, fasoli, bobu.

Gnojówkę z pokrzywy można też wykorzystać do zwalczania szkodników, takich jak mszyce i przędziorki oraz chorób, takich jak mączniak rzekomy i szara pleśń. Do oprysków zawsze trzeba używać rozcieńczonego preparatu! Jeśli chcemy pozbyć się mszyc i przędziorków proporcja wynosi 1:20, natomiast w przypadku chorób grzybowych - 1:10.

Pokrzywa doskonale nadaje się do zwalczania mszyc i przędziorków oraz ochrony przed chlorozą i chorobami grzybowymi, takimi jak m.in. mączniak czy szara pleśń. Do oprysków można przygotować na dwa sposoby: w formie wywaru albo wyciągu. Ich zaletą jest to, że czas przygotowania jest znacznie krótszy, wygodniejszy, a gotowe preparaty nie śmierdzą. Można je zrobić nawet w mieszkaniu i stosować do roślin balkonowych

Aby przygotować wywar z pokrzywy, świeżo zebrane rośliny przed kwitnieniem zalewamy wodą w proporcji 1:10. Gotujemy na wolnym ogniu pół godziny, albo zalane wodą odstawiamy na noc, a następnie na małym ogniu doprowadzamy do wrzenia i studzimy. Przed wykonaniem oprysków rozcieńczamy.

W przypadku wyciągu z pokrzywy, rośliny nastawiamy, jak na gnojówkę do podlewania, ale do oprysków używamy po ok. 10 godzinach, zanim na powierzchni pojawi się piana. W niektórych recepturach zaleca się używać preparatu w trakcie fermentacji, czyli po ok. dwóch dniach, jednak takim środkiem łatwiej popalić rośliny, dlatego należy czynić to z większą ostrożnością.

Wody, w której przez dwa dni moczyła się pokrzywa z czosnkiem, można użyć do pozbycia się mrówek.

Stosowanym przez niektórych ogrodników sposobem wykorzystywania pokrzywy w uprawie warzyw jest ściółkowanie w międzyrzędach. Ścięte rośliny układamy w warstwie o grubości 3-5 cm między rzędami posadzonych pomidorów, ogórków, selerów i innych warzyw. Taka pokrzywowa ściółka nie tylko ochroni glebę przed wysychaniem, ale również zasili uprawę w azot i cenne minerały. Rośliny nie tylko urosną bujniej, ale będą też silniejsze i bardziej odporne na choroby.

Sadząc pomidory, pod korzenie każdego krzaczka można wcisnąć pokrzywowy kłębek i przykryć go cienką warstwą ziemi – taki zabieg wzmocni je, przyspieszy wzrost i owocowanie.

Roślinami wskaźnikowymi nazywa się takie, które z reguły albo nawet wyłącznie, rosną na glebach określonego rodzaju. Niektóre lubią podłoże piaszczyste, inne kwaśne, a pokrzywa rośnie bujnie i chętnie na ziemi żyznej, próchniczej i bogatej w azot. Jeśli więc szukasz miejsca na ogródek warzywny – tereny porośnięte pokrzywą nadadzą się na ten cel doskonale.

Pokrzywę można wykorzystać nie tylko w ogrodzie. Jej właściwości są przydatne także w kosmetyce, ziołolecznictwie i kuchni.

Wywar z pokrzyw nadaje się doskonale do wzbogacenia kąpieli, przygotowania orzeźwiającej kąpieli dla stóp, a także płukanki wzmacniającej włosy oraz ograniczającej ich przetłuszczanie i wspomagającej w walce z łupieżem.

Z korzeni można przyrządzić alkoholowy tonik, a z młodych pędów wycisnąć sok, który pity codziennie oczyści nerki i wzmocni organizm, a wymieszany z miodem i cytryną, pomoże dojść do siebie po przeziębieniu i grypie.

Z blanszowanej pokrzywy przygotować też można wyśmienitą sałatkę, np. z jajkiem, a jako danie obiadowe wczesną wiosną – dietetyczną zupę, która wzbogaci organizm o żelazo, wapń i magnez. Oprócz tego, że polecana cierpiącym na anemię, oczyszcza też organizm ze złogów kwasu moczowego, wspomaga pracę nerek i wątroby oraz posiada wiele innych właściwości zdrowotnych.