Gnojówka z mniszka lekarskiego użyźni ziemię. Jak ją zrobić i wykorzystać? Poznaj też przepis na wyciąg z mniszka i jego zalety

Pojawiające się wiosną na łąkach i w ogrodach żółte kwiaty mniszka są urocze, ale dla wielu z nas zwiastują problemy, związane z zachwaszczeniem rabat i trawników, dlatego zwykle podejmujemy z rośliną bezwzględną walkę. Nie należy jednak od razu całkowicie jej niszczyć, gdyż może okazać się przydatna zarówno w kuchni i domowej apteczce jak i w ogrodzie.

Mniszek lekarski to roślina o bardzo bogatym składzie chemicznym. Stężenie i ilość zawartych w niej związków zmienia się jednak w zależności od fazy rozwoju rośliny, dlatego surowiec zielarski pozyskuje się o różnych porach roku:

• wiosną, przed kwitnieniem zbiera się liście,
• późną wiosną kwiaty w pełnym rozkwicie,
• jesienią pozyskuje się korzenie.

Preparaty z mniszka pomagają na różne schorzenia, gdyż mają m.in. działanie moczopędne i odtruwające. Wspomagają też trawienie, poprawiają wydzielanie żółci i wzmacniają wątrobę. Młode liście są bogate w cały szereg minerałów (głównie potas, wapń, żelazo i sód, ale też wiele innych) i witamin (głównie C i z grupy B), dlatego wczesną wiosną są bardzo wartościowym i odżywczym dodatkiem do sałatek i surówek. Można też sporządzać z nich potrawki, jarzynki i zupy, natomiast z kwiatów można zrobić tzw. miód.
Mniszek lekarski przyda się także w ogrodzie, gdyż przygotowane z niego preparaty mogą pomóc w walce ze szkodnikami, a poza tym sprawdzą się też doskonale jako naturalny, ekologiczny nawóz dla roślin.

Najpopularniejszym preparatem na bazie mniszka jest wyciąg roślinny. Przygotowuje się go zalewając zebrane ziele wodą. Proporcja to 250 zmielonych korzeni lub 400g świeżych liści na 10 litrów wody. Całość należy odstawić na ok. 3 godziny.
Po tym czasie wyciąg się przecedza i bez rozcieńczania opryskuje nim rośliny zaatakowane przez mszyce, przędziorki i miodówki (działa zapobiegawczo i interwencyjnie).

Wyciąg z mniszka można też wykorzystać jako stymulator rozkładu materii organicznej w kompoście lub naturalny nawóz dla roślin. W tym celu ziele zalewamy wodą i odstawiamy na 24 godziny (200 g suszu i ok. 2 kg świeżego ziela razem z kwiatami i korzeniami na 10 litrów wody). Następnie gotowym płynem podlewamy rośliny lub pryzmę kompostową.

Wyciąg z mniszka powinniśmy wykorzystać w ciągu jednego dnia, gdyż jeśli pozostawimy go na dłużej, zacznie fermentować i zmieni swoje właściwości.

Mniszek lekarski to także dokonały materiał na gnojówkę roślinną, którą można wykonać na kilka sposobów, w zależności od tego, jakie będzie jej przeznaczenie.

• Jeśli przygotujemy gnojówkę z samych kwiatów mniszka, wtedy będzie miała lekko kwaśny odczyn pH i będzie bogatym źródłem potasu oraz fosforu, wiec można ją wykorzystać do nawożenia większości roślin, w tym głównie gatunków kwasolubnych i kwitnących.
• Jeżeli natomiast gnojówkę z liści mniszka, będzie posiadać lekko zasadowy odczyn i zawierać sporo azotu, więc najlepiej wykorzystać ją do zasilania roślin preferujących zasadowy odczyn podłoża oraz gatunków, których ozdobą jest przede wszystkim masa zielonych liści.
• Z kolei chcąc przyspieszyć wzrost i dojrzewanie owoców u roślin owocujących, powinniśmy przygotować gnojówkę z całych, rozdrobnionych roślin (kwiatów, liści, korzeni, łodyg).

Aby uzyskać gnojówkę z mniszka, umieszczamy zebrane i rozdrobnione ziele bądź same kwiaty w plastikowej beczce i zalewamy zimną wodą (ok. 1 kg ziela na 10 litrów wody). W beczce należy zostawić nieco wolnej przestrzeni w górnej części, bo jeśli napełnimy ją po brzegi, pieniący się w czasie fermentacji płyn może „wykipieć”. Pojemnik nie może być też metalowy, gdyż podczas fermentacji uwalniają się z płynu związki chemiczne, które mogą wchodzić w niekorzystne reakcje z metalem.
Beczkę ustawiamy w zacienionym miejscu na 2-3 tygodnie, starając się co 1-2 dni mieszać zawartość beczki, co ułatwi i przyspieszy fermentację.
Kiedy płyn przestanie pracować i stanie się bardziej klarowny, rozcieńczamy go wodą w proporcji 1:10 i podlewamy nim wybrane rośliny. Bez rozcieńczania możemy także podlać gnojówką pryzmę kompostową, wzbogacając ją w cenne składniki mineralne oraz przyspieszając rozkład materii organicznej (na kompoście możemy umieść także ziele wykorzystane do tworzenia gnojówki).