Fotowoltaika wyłącza się bez przyczyny? Wiemy, czemu to robi i jak rozwiązać problem z panelami fotowoltaicznymi

Do samoczynnych wyłączeń fotowoltaiki najczęściej dochodzi w słoneczne dni, kiedy instalacja powinna pracować najlepiej. Jak wyjaśniają eksperci firmy Columbus Energy S.A., przyczyna jest prozaiczna – zbyt wysokie napięcie w sieci. Gdy energia wytwarzana przez panele nie jest zużywana na bieżąco, jej nadwyżka trafia do sieci. W słoneczne dni w okolicy, gdzie instalacji jest dużo, a sieć energetyczna od dawna nie była modernizowana, dodatkowego prądu może być tak dużo, że napięcie przekroczy bezpieczne wartości.

– Jeśli napięcie w sieci zbliży się do wartości 253 volt, to falownik znacząco obniży produkcję, a po przekroczeniu tego napięcia całkowicie się wyłączy i nie będzie działał aż do momentu powrotu napięcia w sieci do normy. Nie oznacza to awarii, wręcz przeciwnie (…). Gdyby w tym czasie falownik dalej pracował, napięcie w sieci mogłoby wzrosnąć do niebezpiecznych wartości, uszkadzając najbardziej wrażliwą elektronikę w naszych domach – tłumaczy Piotr Trojanowski, kierownik realizacji w terenie w firmie Columbus Energy S.A.

Niestety, takie sytuacje zdarzają się coraz częściej, gdyż instalacji PV jest w Polsce coraz więcej – na koniec roku 2021 było to już ok. 850 tys. Krajowa sieć energetyczna musi radzić sobie z napływem ogromnych ilości dodatkowej energii. Dość powiedzieć, że pod koniec 2021 r. było jej o niemal 94 proc. więcej niż jeszcze rok wcześniej.

Jeżeli fotowoltaika wyłącza się często lub wyłączenia trwają długo, warto zareagować. Na szczęście często wystarczy jeden telefon lub mail do zakładu energetycznego, żeby rozwiązać problem. Należy poinformować zakład o tym, co się dzieje, a do tego najlepiej jest przekazać też następujące dane:

• raport pomiarowy (odczyty z falownika, pomiary pętli zwarcia i stanu pracy),
• dane pokazujące, że doszło do przekroczenia dopuszczalnego napięcia.

W razie problemów z odczytem tych danych najlepiej jest zwrócić się do firmy, która zamontowała panele. Możliwe jednak, że zakład energetyczny przyjmie reklamację nawet bez powyższych informacji.

Po otrzymaniu zgłoszenia zakład energetyczny powinien szybko obniżyć nieco napięcie w lokalnej sieci, co sprawi, że falownik przestanie się wyłączać. Jest to co prawda rozwiązanie doraźne – docelowo konieczna będzie modernizacja sieci w okolicy – ale skuteczne. W wyjątkowo trudnych przypadkach zakład może dodatkowo zamontować analizator parametrów sieci, który zbada problem w dłuższym przedziale czasowym.

Warto dodać, że falownik może wyłączać instalację fotowoltaiczną nie tylko w sytuacji nadmiernego napięcia w sieci. Czasem dzieje się tak również z innych powodów:

• każda instalacja automatycznie wyłącza się w nocy, gdy i tak nie produkuje energii – jest to normalne i nie powinno budzić niepokoju;
• do wyłączeń instalacji może dochodzić wskutek przegrzania falownika (znosi on temperatury do 60 stopni Celsjusza) – do takich sytuacji dochodzi zwykle z powodu błędnego montażu, w wyniku którego np. falownik ma niedostateczną wentylację. Wówczas trzeba skontaktować się z firmą, która montowała urządzenie;
• instalacja wyłączy się też sama w sytuacji awarii sieci, do której jest podłączona – wówczas trzeba poczekać, aż zarządca sieci usunie usterkę;

Warto dodać, że większość problemów z fotowoltaiką wynika z niewłaściwego montażu, zwykle dokonywanego przez osoby bez dostatecznej wiedzy i umiejętności. Błędnie wykonana instalacja jest nie tylko bardziej awaryjna, ale też wytwarza mniej energii, dlatego przy zakupie paneli warto upewnić się, że zamontują je wykwalifikowani fachowcy.

Ponieważ najczęstszą przyczyną wyłączeń instalacji PV jest nadmierne napięcie w sieci, eksperci podpowiadają, że warto zużywać w domu większą ilość energii produkowanej przez panele. Badania pokazują bowiem, że przeciętny prosument zużywa na bieżące potrzeby tylko 20–30 proc. wytwarzanego prądu. Jak poprawić ten wynik? Można np. uruchamiać pralkę, zmywarkę czy grzejnik elektryczny w godzinach południowych, gdy panele pracują najsprawniej. Wiele z tych urządzeń można dziś zaprogramować, by same uruchomiły się o odpowiedniej godzinie.

Zamiast zużywać energię, można ją też jednak magazynować do późniejszego wykorzystania. Służą do tego tzw. magazyny energii. Urządzenia te są dość drogie – kosztują ok. kilkunastu tysięcy zł – ale na ich zakup i montaż pomoże sfinansować program „Mój Prąd”. W najnowszej edycji Mojego Prądumożna uzyskać środki m.in. na przydomowy magazyn energii. Dotacja na takie urządzenie może wynieść nawet 16 tys. zł.

– Na nową edycję programu Mój Prąd zarezerwowaliśmy budżet 1 mld zł, a wysokość dotacji będzie zależeć od skali inwestycji np. od tego, czy oprócz paneli fotowoltaicznych zdecydujemy się także na montaż magazynu energii – mówi minister klimatu i środowiska Anna Moskwa cytowana przez enerad.pl.