Cykoria łatwa w uprawie, czyli endywia. Sprawdź, kiedy ją posiać i co zrobić, żeby miała smaczne liście. Jedna rzecz jest ważna!

Cykoria to popularne warzywo, które chętnie kupujemy zimą w postaci zwartych, niedużych główek. To cykoria liściowa (Cichorium intybus var. foliosum), którą można uprawiać w ogrodzie. Jednak uzyskanie znanych nam główek wymaga tak zwanego pędzenia tych roślin z korzenia, co trzeba robić w odpowiednich warunkach. Jest to możliwe w uprawie amatorskiej, ale pracochłonne. Tu zajmiemy się cykorią, która jest znacznie łatwiejsza do uzyskania, czyli endywią.
Warto wiedzieć: wspomniana cykoria liściowa jest odmianą cykorii podróżnik (Cichorum intybus), która powszechnie rośnie w Polsce i bywa uważana za chwast. Jednak to pożyteczna roślina – z korzenia robi się kawę, ma też właściwości lecznicze, a młode liście oraz kwiaty tej rośliny są jadalne.

Wróćmy jednak do endywii. Ta roślina często jest mylona z sałatą, jest jednak gatunkiem cykorii (Cichorum endivia). Najczęściej ma wydłużone, mocno karbowane liście (to typ kędzierzawy), ale mogą być tylko lekko pofalowane lub gładkie (to typ eskariola). Zróżnicowanie ich wyglądu jest naprawdę duże, tym bardziej że liście lub ich nerwy mogą mieć też np. czerwonawe zabarwienie. Liście tworzą luźne główki.

Zobacz, jak wygląda endywia oraz jej uprawa i bielenie

Jeśli pozwolilibyśmy endywii nadmiernie wyrosnąć, wytworzy ona rozgałęziony pęd kwiatowy z niebieskimi kwiatami, jak u cykorii podróżnik. Jednak w takiej postaci nie będzie z niej pożytku w kuchni (choć kwiaty można wykorzystać do dekoracji potraw, jednak trzeba wiedzieć, że po zerwaniu szybko zwijają płatki).

Cykoria endywia woli chłód od gorąca, należy też do tak zwanych roślin długiego dnia. Oznacza to, że kiedy dni są najdłuższe – zakwita, zamiast tworzyć liście, na których nam zależy. Dlatego trzeba ją siać wczesną wiosną, na zbiór wczesny lub latem – na zbiór jesienny, a nawet zimowy.
Na rozsady można ją siać na przełomie lutego i marca, a pod osłonami i do gruntu – w marcu i na początku kwietnia. Drugi termin siewu do gruntu to koniec czerwca i lipiec.

Sprawdź: Kiedy siać różne warzywa na rozsady i do gruntu. Polecamy kalendarz siewu

Endywia potrzebuje żyznej i próchniczej ziemi, na przykład kompostowej. Dobrze rośnie w słońcu oraz lekkim cieniu. Warto ją regularnie odchwaszczać, a ziemię między roślinami delikatnie spulchniać. Ważne jest też podlewanie, bo gdy jest sucho, liście endywii mają więcej goryczki.

Liście endywii, podobnie jak innych cykorii, są gorzkawe. Dlatego do bezpośredniego spożycia nadają się przede wszystkim młode. Jednak jest jeden prosty zabieg, który pozwoli w pełni cieszyć się smakiem i zaletami endywii. To tak zwane bielenie. Na około 3 tygodnie przed zbiorami liście trzeba zebrać razem i związać sznurkiem lub gumką (trzeba to zrobić, gdy są suche, a więc nie po podlewaniu, deszczu, ani rano, kiedy jest rosa). Alternatywą jest nakrycie środkowych części rozet np. ceramicznymi doniczkami lub innymi naczyniami, które nie przepuszczają światła. W wyniku bielenia liście ze środka będą jasne, a ich smak będzie delikatniejszy. Endywię można jeść na surowo, po zblanszowaniu, ale nadaje się także do przyrządzania na ciepło, np. duszenia.