Ulga termomodernizacyjna w pigułce. Kto może odliczyć nawet 53 tys. zł? Sprawdź, jak skorzystać z ulgi przy ociepleniu domu

Ulga termomodernizacyjna pozwala podatnikowi PIT odliczyć od podstawy opodatkowania (dochodu lub przychodu) kwoty wydane na prace termomodernizacyjne, a więc dotyczące m.in. z ocieplenia domu czy wymiany źródła ciepła. Dzięki temu opodatkowaniu podlega niższa kwota, a podatnik płaci mniej. Maksymalna kwota odliczenia to 53 tys. zł. Ulga została wprowadzona w 2019 r. i obowiązuje do dziś.

W ramach ulgi podatnik może odliczyć wydatki na materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z termomodernizacją domu (ale tylko te określone w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z 21 grudnia 2018 r.). Chodzi m.in. o takie prace jak:

• wymiana kotła,
• wymiana stolarki okiennej,
• zakup materiałów ociepleniowych,
• montaż fotowoltaiki,
• wykonanie przyłącza do sieci ciepłowniczej.

Z ulgi termomodernizacyjnej przy rozliczeniu PIT mają prawo korzystać:

• podatnicy płacący podatek liniowy według stawki 19 proc.,
• podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych (składający PIT-36 albo PIT-37),
• podatnicy ryczałtowi (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).

Podatnik chcący skorzystać z ulgi musi być właścicielem lub współwłaścicielem ukończonego domu jednorodzinnego – nie liczą się budynki w budowie. Przypomnijmy, że ustawa o PIT definiuje dom jednorodzinny jako:

budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 proc. powierzchni całkowitej budynku.

Z ulgi termomodernizacyjnej mogą skorzystać także małżonkowie. Jeżeli między małżonkami istnieje małżeńska wspólność majątkowa, a poniesione wydatki dotyczyły wspólnej nieruchomości, oboje mogą dokonać odliczenia. Każdej z osób przysługuje osobny limit 53 tys. zł. Małżonkowie mogą nawet dzielić się fakturami, tj. żona może udowodnić, że poniosła wydatki, używając faktury wystawionej na męża.

Odliczenie może być stosowane w dowolnej proporcji (nie więcej niż kwota wspólnie poniesionego wydatku oraz limitu na każdego 53 tys. zł) – wyjaśnia Ministerstwo Finansów. – Oznacza to, że nie ma znaczenia na kogo została wystawiona faktura. Nie ma przeszkód do odliczenia całej kwoty wydatków poniesionych przez jednego małżonka, nieodliczoną kwotę wydatków (do wysokości przysługującego limitu) odliczy drugi z małżonków.

Jeśli nieruchomość stanowi własność tylko jednego z małżonków, to tylko ta osoba może skorzystać z ulgi w związku z termomodernizacją budynku. Co więcej, wszystkie faktury muszą być wystawione na faktycznego właściciela (lub współwłaściciela) budynku.

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju sporządziło dokładną listę przedsięwzięć termomodernizacyjnych uprawniających do skorzystania z ulgi. Poniżej przypominamy najważniejsze z nich:

• zakup i montaż kotła gazowego,
• zakup i montaż kotła olejowego,
• zakup i montaż zbiornika na gaz lub olej,
• wykonanie przyłącza do sieci ciepłowniczej lub gazowej,
• zakup i montaż pompy ciepła,
• zakup i montaż kolektora słonecznego,
• zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej,
• wymiana stolarki drzwiowej i okiennej,
• zakup materiałów ociepleniowych,
• wykonanie audytu energetycznego lub analizy termograficznej budynku,
• demontaż kotła na paliwo stałe,
• zakup i montaż kotła do spalania biomasy, o ile stosowania takich kotłów nie zabrania lokalna uchwała antysmogowa.

W przypadku fotowoltaiki można skorzystać z ulgi także wtedy, gdy instalacja została zamontowana na gruncie, na garażu albo na innym obiekcie w pobliżu domu. Musi to być jednak instalacja fotowoltaiczna służąca do zasilania domu, a nie np. budynków gospodarczych.

Co ważne, odliczeniu podlegają tylko wydatki poniesione w minionym roku podatkowym. Odliczane przedsięwzięcie termomodernizacyjne musi zostać zakończone w ciągu 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Jeśli ten warunek nie zostanie spełniony (bo np. zabraknie funduszy i prace zostaną przerwane), podatnik będzie musiał zwrócić ulgę.

Należy podkreślić, że w ramach ulgi można odliczyć tylko i wyłącznie wydatki, które znalazły się na ministerialnej liście. Nie można więc uwzględnić wydatków takich jak np. wymiana dachu pokrytego eternitem, nawet jeśli taki remont poprawił efektywność energetyczną budynku.

Niektóre wydatki nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej, nawet jeśli znajdują się na ministerialnej liście. Chodzi o sytuacje, gdy dany wydatek został:

• dofinansowany przez Narodowy lub Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
• w jakiejkolwiek formie zwrócona podatnikowi,
• zaliczony do kosztów uzyskania przychodów,
• odliczony od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
• uwzględniony przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

Innymi słowy, nie można tych samych wydatków odliczyć w ramach kilku różnych ulg ani odliczyć od podstawy opodatkowania pieniędzy, które podatnik otrzymał w ramach dofinansowania od państwa.

Wyjątkiem są środki z programu „Czyste Powietrze” – nie liczą się one jako dochód, a więc można je łączyć z ulgą termomodernizacyjną. Jednak w takiej sytuacji podatnik korzystający z ulgi odlicza tylko wydatki, które sam poniósł, a nie może odliczyć wydatków, na które otrzymał środki w ramach „Czystego Powietrza”.

Maksymalna kwota, jaką w ramach ulgi można odliczyć od podstawy obliczenia podatku to 53 tys. zł. Jest to limit przypadający na podatnika – w obrębie tej kwoty może on zrealizować dowolną liczbę przedsięwzięć termomodernizacyjnych w dowolnej liczbie budynków.

Wszystkie wydatki, które chcemy odliczyć, muszą być udokumentowane fakturami. Nie mogą to być faktury wystawione przez podmioty zwolnione z podatku VAT. Liczą się za to faktury zawierające podatek od wartości dodanej wystawione przez firmę z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Za kwotę wydatku uznaje się kwotę brutto (z VAT). Za datę poniesienia wydatku uznaje się datę sprzedaży podaną w fakturze.

Wypełniając zeznanie roczne PIT, od podstawy opodatkowania (zwykle jest to dochód) odlicza się wydatki na termomodernizację poniesione w danym roku podatkowym, a następnie oblicza się podatek od tej obniżonej kwoty.

Co jednak w sytuacji, gdy dochód podatnika był niższy niż kwota odliczenia? Wówczas „resztę” ulgi można odliczyć od dochodu w kolejnych latach, jak w przykładzie:

Pan Jan wydał 45 tys. zł na termomodernizację domu, ma więc prawo odliczyć taką kwotę od dochodu. Jego dochód w tym samym roku wyniósł jednak tylko 30 tys. zł, a więc pan Jan odlicza tylko tyle. Po rozliczeniu się z fiskusem panu Janowi zostają nieodliczone wydatki termomodernizacyjne na kwotę 15 tys. zł, które może odliczyć od dochodu za rok, przy kolejnym rozliczeniu.

Trzeba jednak pamiętać, że takie działanie jest możliwe przez okres maksymalnie 6 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Żeby rozliczyć ulgę termomodernizacyjną, podatnik wypełnia formularz PIT, do którego dołącza PIT/O (informację o odliczeniach). W zależności od swojej sytuacji podatnik wybiera jeden z formularzy:

• PIT-36,
• PIT-36L,
• PIT- 37,
• PIT-28.

Przypomnijmy, że przedsięwzięcia termomodernizacyjne, których koszty podatnik odliczył w ramach ulgi, muszą zakończyć się w ciągu 3 lat. Jeżeli tak się nie stanie, podatnik musi zwrócić ulgę – odliczone kwoty dolicza wtedy do dochodów za rok, w którym upłynął trzyletni termin.

Może też zdarzyć się sytuacja, gdy podatnik odliczył pewne wydatki w ramach ulgi termomodernizacyjnej, a później otrzymał od państwa zwrot tych pieniędzy. Może to być np. zwrot w formie dotacji z NFOŚiGW albo środków od gminy na wymianę pieca. Ustawa ujmuje to następująco:

Podatnik, który po roku, w którym dokonał odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał zwrot.

Co to znaczy? Jeśli podatnik otrzymał zwrot kosztów, które wcześniej w ramach ulgi odliczył od podatku, to podczas kolejnego rozliczania się z fiskusem musi doliczyć zwrócone kwoty do swojego dochodu (chodzi o dochód za rok, w którym podatnik otrzymał zwrot).