Sadzonki zdrewniałe to sposób na rozmnożenie krzewów zimą. Sprawdź, kiedy i jak je pobierać. Jakie krzewy w ten sposób rozmnażać?

Rozmnażanie krzewów przez sadzonki zdrewniałe może dawać zaskakująco dobre efekty. Zadanie polega na pozyskaniu z rośliny matecznej, będącej w stanie spoczynku, zdrewnianych fragmentów pędu. Zaleca się pobieranie ich od listopada do lutego, ale przypadku gatunków wcześnie rozpoczynających wiosną wegetację (np. bzów, lilaków, hortensji) lub wykazujących umiarkowaną mrozoodporność (np. budleja Dawida) już w okresie październik–listopad.

Ponieważ cały proces przeprowadza się w stanie zimowego spoczynku roślin, pozyskane sadzonki do wiosny wytworzą w okolicy ran po cięciu tkankę kalusową, która będzie sprzyjała ich lepszemu ukorzenianiu. Aby jednak sadzonki dobrze się przechowały i wiosną nadawały się do posadzenia, ważna jest technika ich pozyskiwania.

Na sadzonki zdrewniałe przeznacza się jednoroczne, dostatecznie zdrewniałe (ich kora jest żywiej wybarwiona niż na starszych pędach), proste, silne, jędrne, nierozgałęzione, zdrowe, bezlistne pędy rośliny matecznej. Muszą one mieć grubość ołówka.

Po ich ścięciu usuwa się cienki wierzchołek, a pozostałą część tnie na odcinki o długości ok. 15–20 cm. Każda sadzonka powinna mieć 3 pary pąków lub 3 pąki, jeśli na pędzie są one ułożone naprzemianlegle.

Podstawa każdej sadzonki powinna być przycięta tuż pod pąkiem prosto, natomiast jej górna część przycięta nad pąkiem pod skosem. Dzięki temu woda będzie lepiej spływać z wierzchołka sadzonki, nie narażając jej na infekcje, a różne rodzaje cięcia pozwolą wiosną ustalić, gdzie jest góra, a gdzie dół sadzonki.

Cięcie powinno być równe, proste i jednorodne, dlatego należy wykonać je ostrym narzędziem. Kiedy rana po cięciu jest poszarpana, zgnieciona lub wyszczerbiona, łatwo wnikną w nią patogeny, doprowadzając do rozwoju infekcji.

Przygotowane sadzonki wiąże się sznurkiem w niewielkie pęczki, opatruje etykietą z nazwą rośliny i przechowuje w miejscu zabezpieczonym przed mrozem, np. w piwnicy (optymalna temperatura przechowywania to ok. 0–4°C).

Aby sadzonki nadmiernie nie wyschły, wiązki układa się pod kątem w ażurowej skrzynce i obsypuje w ¾ wysokości wilgotnym piaskiem. Jeśli nie mamy dostępu do piwnicy, możemy też przechować sadzonki w dołowniku na zewnątrz. W tym celu wykopujemy w zacisznym, zacienionym miejscu głęboki otwór w ziemi (ok. 50 cm głębokości), wypełniamy go piaskiem, umieszczamy w nim sadzonki i zabezpieczamy od góry, np. grubą włókniną lub warstwą liści.

Ciekawym pomysłem jest też wykorzystanie do przechowywania sadzonek dużych, styropianowych pojemników z otworem w dnie. Pojemnik dołuje się w gruncie, wypełnia piaskiem, umieszcza w nim sadzonki i z wierzchu okrywa włókniną lub warstwą liści. Styropian doskonale izoluje przed chłodem, ale nie pozwala na wymianę gazową z otoczeniem i nie przepuszcza wody, dlatego metodę warto potraktować jako eksperyment, a dopiero jeśli się sprawdzi, uznać za dobry sposób przechowywania sadzonek.

Przez okres zimowy powinniśmy co jakiś czas sprawdzać stan sadzonek, usuwając te ze śladami chorób lub gnicia.

Sadzonki wysadza się do gruntu lub do wypełnionych ziemią doniczek wczesną wiosną, najczęściej w pierwszej połowie kwietnia. Ich podstawę można wcześniej zanurzyć w ukorzeniaczu do sadzonek zdrewniałych. Glebę wokół sadzonek starannie się ugniata, a jej powierzchnię okrywa ściółką, która zapobiega utracie wilgoci.

Dzięki sadzonkom zdrewniałym można rozmnażać cały szereg krzewów ozdobnych (np. czarny bez, budleja, forsycja, jaśminowce, hortensje, kaliny, tawuły, krzewuszki, pęcherznice, irgi, ligustry, derenie, żylistki, pięciorniki) i krzewów owocowych (np. porzeczki), a także niektóre drzewa (np. wierzby, topole, katalpy) i pnącza (np. wiciokrzew, winobluszcz, winorośl, aktinidie). Do tego celu nie bardzo nadają się natomiast gatunki mające twarde drewno, utrudniające ich ukorzenianie (np. ostrokrzew, głóg, świdośliwa). Przez sadzonki zdrewniałe trudno rozmnaża się też złotokap.