Polskie zioła lecznicze: kiedy należy siać i jak je zbierać

Wiele ziół kusi nas swoim niepowtarzalnym aromatem. Inne przyciągają naszą uwagę ze względu na właściwości lecznicze, kolejne dodają smaku potrawom. Do niedawana zioła zbierane były tylko w naturalnych środowiskach, dziś uprawiane są w ogródku i w domu, w doniczce.

Jest cała masa ziół, które stosujemy w kuchni. A jak działają one na nasz organizm? Na przykład szczypiorek poprawia apetyt oraz ułatwia trawienie i działa przeczyszczająco. Tymianek dzięki zawartości selenu pomaga regulować pracę tarczycy, a bazylia pomaga w oczyszczaniu nerek oraz wspomaga pracę mięśnia sercowego.

Dowiedz się: Jakie zioła warto mieć w ziołowym ogródku 

Ziołolecznictwo stało się popularną dziedziną medycyny

W zielarniach kupić można gotowe herbatki, nalewki, kapsułki, odwary – a wszystko to naturalne i zdrowe. W warunkach domowych niektóre zioła spożywać można na surowa, inne należy ususzyć lub odpowiednio przygotować. Zioła suszymy w suchym, przewiewnym, zacienionym miejscu. Najlepsza temperatura do suszenia to ok. 25°C. Najlepszy do tego będzie strych. Wysuszone zioła przechowujmy w ciemnych, hermetycznie zamkniętych pojemnikach lub słoikach. Najlepiej zbierać i przetwarzać je co roku, choć wiele ziół ususzonych przechowywać można nawet do 3 lat.

Pamiętajmy jednak, że zioła nie zastąpią nowoczesnych leków, ale pomagają zwalczać wiele dolegliwości. Jednak ich stosowanie należy zawsze skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

**Świeże zioła z przydomowego ogródka lub doniczki

Szczypiorek rośnie w ogródku – zawiera wapń, potas i magnez

Siejemy go w ogródku na początku maja. Zbieramy od czerwca do października. Uprawiamy go w miejscach gdzie gleba jest szczególnie wilgotna. Szczypiorek dobrze znosi towarzystwo innych ziół w ogródku, ale urośnie też na parapecie w doniczce. W warunkach domowych nasiona wysiewamy bezpośrednio w ziemię. Doniczkę przykrywamy przeźroczysta folią a następnie dość często zraszamy wodą. Gdy siewki osiągną ok. 2 cm zdejmujemy folię. Pamiętajmy o odpowiedniej wilgoci gleby, w przeciwnym razie szczypiorek zżółknie. Szczypiorek zawiera witaminy z grupy B i pobudzająco działa na apetyt. Jest niskokaloryczny i wspomaga perystaltykę jelit.

Bazylia – jest aromatyczna i zdrowa

Roślina ta świetnie nadaje się do uprawy w ogródku oraz w doniczce w mieszkaniu. Jadalne są jej kwiaty i liście. Bazylię zbieramy latem, zazwyczaj raz w tygodniu, a wysiewamy do skrzynek na przełomie marca i kwietnia. Nasiona lekko przykrywamy ziemią, a gdy siewki będą miały kilka liści przesadzamy do pojemników. Do gruntu posadzić ją możemy dopiero, gdy nastaną ciepłe noce. Bazylia jest rośliną dekoracyjną o intensywnym zapachu. Każda z jej odmian ma jednak inny smak i zapach, np. do potraw orientalnych najlepsza będzie horapha anis o niepowtarzalnym smaku anyżowym. To ziele pobudza wydzielanie soków trawiennych oraz zawiera kilka ważnych witamin: A, B, C. Łagodnie zmniejsza gorączkę i stany depresyjne.

O ziołach dowiesz się więcej tutaj:  Ziołowy ogródek na parapecie: jak go zrobić. Poradnik 

Mięta suszona i świeża – dla smaku i zdrowia

To nadzwyczaj aromatyczne ziele wykorzystywane jest w domowej apteczce i w kuchni. Dobrze rozwija się w dzikich miejscach, ale też w doniczkach na parapecie w domu. Gdy chcemy ją ususzyć przyciąć należy pędy ok. 30 centymetrowe, wiążemy je w pęczki i przechowujemy w suchym, przewiewnym miejscu. W ogródku mięta lubi miejsca w słońcu lub w półcieniu. Kwietnie od lipca do sierpnia a jej liście zbieramy w drugiej połowie czerwca. Mięta zawiera olejek eteryczny - mentol, który ma zastosowanie przy leczeniu przeziębienia. Wzmaga także aktywność wątroby i żołądka oraz działa bakteriobójczo. Ma działanie także uspokajające, zwalcza bezsenność i wspomaga leczenie migren.

Czosnek – działa przeciwbakteryjnie i obniża poziom cholesterolu

Czosnek sadzimy jesienią lub wiosną w słonecznym miejscu naszego ogródka, które wcześniej nie było zajmowane przez to warzywo. Najlepiej czosnek sadzić w miejscu, gdzie rosły pomidory. Ziemię warto nawieźć kompostem. Dojrzały czosnek wykopujemy gdy zaczynają żółknąć mu liście. Wtedy warto pozostawić go w słonecznym i przewiewnym miejscu aż do przeschnięcia. Od dawna znane są właściwości czosnku i choć pozostawia po sobie dość nieprzyjemny zapach, doskonale sprawdza się podczas przeziębień, podwyższając odporność organizmu.

Źródło: Agencja TVN/x-news 

Pamiętajmy jednak, że skuteczność czosnku opiera się na długotrwałym i regularnym przyjmowaniu. Zazwyczaj dziennie wystarczy zajadać ząbek czosnku, by wzmocnić organizm.

Koper ogrodowy – przeciwdziała wzdęciom oraz niestrawności

Koper to zioło przyprawowe, aromatyczne. Możemy uprawiać go w ogrodzie, ale i w doniczce. Na koper w doniczce czekamy najkrócej, szczypiorek zaś wschodzi bardzo długo. Wykorzystywać możemy świeży lub suszony. Koper ma właściwości moczopędne oraz rozkurczające przewód pokarmowy. Świetnie nadaje się jako dodatek do różnych potraw.

Polecamy wideo: Ziołowy ogród z niespotykanymi odmianami mięty 

Sok z aloesu – przeciwdziała stanom zapalnym skóry

Ojczyzną aloesu jest Afryka. W Polsce uprawiamy go w doniczkach przez cały rok. Sok pozyskiwany z aloesu działa przeczyszczająco. W ten sposób dobrze działa na jelito grube. Aloes zawiera żywicę, olejki eteryczne, sole mineralne i białka. W preparatach wspomagających kondycję fizyczną przyspiesza przemianę materii. Świeży sok z aloesu likwiduje drobne oparzania, a także wspomaga leczenie zajadów i innych problemów skórnych.

Mniszek lekarski – pobudza trawienie i działa moczopędnie

Mniszek lekarski to kwiat lata, nazywany bywa dmuchawcem i złotem natury. Wpływa na pracę nerek, działa moczopędnie. Ma właściwości rozkurczające jelita, tym samym pozytywnie wpływa na jelita podczas zaparć. Sok z różnych części mniszka zwiera wiele witamin i minerałów. Jednak mniszek u osób z nadkwaśnością może powodować dolegliowości żołądkowe. Przyjmowanie go w różnych postaciach skonsultować powinniśmy z lekarzem.

Rumianek pospolity – łagodzi stany zapalne skóry

W Polsce najbardziej znany jest rumianek polny. Zbieramy go na polach, w łanach zbóż, przy drogach, na rumowiskach. Kwitnie od maja do sierpnia, zatem zbierać należy go najlepiej właśnie w tym czasie. Zapamiętaj! By zbierać rumianek pospolity trzeba dobrze znać jego wygląd, by nie pomylić go z rumianem polnym. Rumianek leczy stany zapalne, wspomaga leczenie choroby wrzodowej żołądka, pomaga podczas stanów zapalnych skóry, ma działanie uspokajające, napotne, przeciwgorączkowe. Wartościowa jest herbatka z rumianku, która wspomaga dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Pamiętajmy jednak, że żeby osiągnąć efekt rumianek i inne zioła pić należy przez szereg tygodni a jego stosowanie skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Warto zajrzeć tutaj: Liście laurowe z własnego drzewka 

Głóg dwuszyjkowy – wspomaga wydolność serca

Krzew ten najchętniej rośnie w przerzedzonych lasach, choć lubi także inne, podmokłe tereny. Owoce zbieramy zazwyczaj na przełomie września i października natomiast kwiatostany zaraz po zakwitnięciu. Wtedy szybciej je ususzymy. W medycynie wykorzystywane są właśnie kwiaty i młode listki tej rośliny. Głóg zawiera substancje wpływające na rytm serca, wspomaga jego wydolność w przypadku nadciśnienia tętniczego. Warto pić nalewki lub ekstrakty z głogu gdy nasz organizm jest zestresowany lub zmęczony. Głóg ten działa także moczopędnie i rozkurczowo.

Babka lancetowata i zwyczajna – idealny środek wykrztuśny

Liście babki lancetowatej zbiera się w okresie jej kwitnienia czyli od połowy maja do końca września. Liście suszymy je w bardzo przewiewnym i gorącym miejscu. Stosowana jest w schorzeniach układu oddechowego. Liść babki lancetowatej stosowany jest jako środek wykrztuśny. Babka jest skuteczna w leczeniu długo utrzymujących się pęcherzy na stopach. Wpływa też na szybsze gojenie się ran.

Szałwia lekarska i łąkowa – pomocna w stanach nieżytowych gardła

Posiada witaminę B1, A i C. Szałwię, podobnie jak inne rośliny możemy suszyć. Przechowujemy ją wtedy maksymalnie do 3 lat. Wykorzystujemy ją w zaburzeniach trawiennych objawiających się zgagą. Można równie z stosować okłady w łagodnych stanach zapalnych skóry. Najlepiej jednak szałwia sprawdza się w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej.

Zapamiętaj!

Zioła trujące, których nie powinniśmy spożywać!

• Bluszcz pospolity
• Trzmielina europejska
• Ciemiernik biały
• Lulek czarny
• Naparstnica purpurowa