Piec chlebowy w naszym ogrodzie

Przed rozpoczęciem budowy pieca chlebowego należy przemyśleć jego konstrukcję, usytuowanie oraz dobrać odpowiednie materiały.

Zobacz poradnik: Jaki automat do pieczenia domowego chleba warto kupić 

Oczywiście piec chlebowy może mieć dowolny kształt, który uzależniony jest jedynie od inwencji twórczej właściciela ogrodu. Najczęściej jednak buduje się go na planie czworokąta. Bardzo istotne jest, aby piec miał solidną podstawę i dobrze zaizolowaną komorę pieczenia. Natomiast materiały użyte do jego budowy powinny być mrozoodporne.

Miejsce, w którym stanie piec chlebowy

Piec powinien być osłonięty od wiatru. Dlatego na miejsce, w którym będziemy go budować, najlepiej wybrać zaciszną część ogrodu. Na pewno powinien stać z dala od przedmiotów łatwopalnych, a podłoże pod budowę pieca powinno być utwardzone.

W celu ustabilizowania podłoże należy zdjąć warstwę gleby na głębokość około 20 cm i ułożyć w to miejsce 15-centymetrową warstwę betonu (tzw. chudziaka). Najtańsza jest mieszanka betonowa przygotowana samodzielnie. Żeby zapewnić jej optymalne właściwości, warto uzupełnić mieszankę o plastyfikator do betonu, który polepszy właściwości robocze i wytrzymałościowe mieszanki.

Piec chlebowy z solidną podstawą

Do budowy podstawy pieca nadają się bloczki betonowe, cegły klinkierowe oraz kamienie naturalne. Do murowania zarówno bloczków betonowych, jak i kamieni, odpowiednia jest zaprawa murarska. Natomiast do cegły klinkierowej należy użyć specjalistycznej zaprawy do klinkieru, zawierającej tras (minerał pochodzenia wulkanicznego), który m.in. ogranicza możliwość wystąpienia wykwitów na klinkierze. 

Podstawę pieca wznosi się na planie czworokąta, na wysokość ok. 60 cm. Wnętrze powstałego czworokąta należy wypełnić kamieniami i piaskiem, a wierzchnią warstwę wykonać ze zbrojonego betonu. Mieszanka betonowa wykorzystywana do tego celu powinna być wzbogacona perlitem (szkliwem wulkanicznym), który uszczelni zastygły beton.

Na tak wykonanej podstawie układa się warstwę cegieł, która będzie podłożem pod komorę pieczenia. Podstawa musi być na tyle mocna, żeby mogła udźwignąć sklepienie pieca oraz komin.

Serce pieca, czyli komora do pieczenia chleba

Komorę pieczenia buduje się na podstawie. Jest ona miejscem bezpośrednio narażonym na działanie ognia. Dlatego do jej budowy trzeba użyć cegły szamotowej. Materiał ten jest odporny na działanie wysokiej temperatury. Im grubsza cegła, tym lepiej, bo skumuluje więcej ciepła. Do murowania należy użyć również specjalnej zaprawy szamotowej. Komora ma najczęściej kształt kopuły i wtedy wznosimy ją na planie koła. W tym przypadku bardzo istotne jest dokładne ułożenie pierwszego rzędu cegieł, gdyż nada on kształt kopule.

W miejscu, gdzie jest łuk drzwiowy, najlepiej posłużyć się gotową formą stalową i cegłami w kształcie klina. Cegły układamy promieniście nad łukiem drzwiowym. Przy wznoszeniu kolejnych rzędów komory pieczenia, cegły będą zbiegały się ku środkowi kopuły. Przydadzą się wtedy pręty, o długości odpowiadającej promieniowi kopuły. Z jednej strony oparte o podłoże, a z drugiej o cegły, przytrzymają je we właściwej pozycji do czasu związania zaprawy. Podpory usuwamy dopiero po wyschnięciu zaprawy. Tam, gdzie to możliwe, układamy cegły na mijankę.

Izolacja termiczna i obudowa komory pieczenia

Komorę pieczenia należy zaizolować termicznie od zewnątrz za pomocą ok. 20-centymetrowej warstwy perlitu lub 15-centymetrowej warstwy wełny mineralnej. Izolacja nie pozwoli na ucieczkę ciepła na zewnątrz pieca. Ponadto, piec będzie się szybciej nagrzewał i dłużej pozostanie gorący.

Kolejny etap to obudowa komory pieca ściankami osłonowymi np. z kamienia lub cegły klinkierowej. Nie trzeba zachowywać formy kopuły, obudowa może mieć kształt dowolny. Kiedy roboty murarskie dobiegną końca, powinno się odczekać przynajmniej tydzień, aż zaprawa wyschnie. Aby nie opóźniać procesu schnięcia, warto zabezpieczyć budowlę przed ewentualnymi opadami deszczu.

Najlepszy rezultat pieczenia chleba osiąga się wtedy, gdy – przykładając rękę do obudowy rozpalonego pieca – nie czujemy gorąca. Oznacza to, że całe ciepło pozostaje w komorze. Drzwi do komory pieczenia powinny być szczelne, aby ciepło nie uciekało. Najbardziej trwałe będą te wykonane ze stali.