Palenie gazem, węglem, olejem. Co się opłaca najbardziej? Poradnik

Koszty ogrzewania domu wraz z podgrzewaniem ciepłej wody użytkowej stanowią przeciętnie od 70 do 80% rocznych kosztów eksploatacji domu. Istotne podczas wyboru sposobu ogrzewania domu są wielkość budynku oraz sposób i jakość wykonanego ocieplenia. Im mniejsze straty ciepła, tym mniej będzie kosztowało nas ogrzanie domu zimą. 

W domach najczęściej stosujemy wodny system grzewczy. Ciepło wytworzone w kotle na gaz lub na paliwa stałe, w kominku z płaszczem wodnym lub w pompie ciepła (a czasami w dwóch urządzeniach współpracujących ze sobą) dostarczane jest do pomieszczeń poprzez grzejniki lub ogrzewanie podłogowe.

Przeczytaj: Instalacja grzewcza do domu. Czym kierować się przy jej wyborze 

Sposoby ogrzewania domu

Najpopularniejszym rozwiązaniem jest ogrzewanie z użyciem grzejników wypełnionych wodą, podgrzewaną w kotle zasilanym przez gaz, węgiel, ekogroszek, olej opałowy, drewno lub pellet. Niezwykle ważne w tym przypadku jest wybór kotła o odpowiednich parametrach dostosowanych do potrzeb cieplnych budynku i stosowanie dobrej jakości paliwa. Możemy stosować także ogrzewanie podłogowe zasilane prądem lub wodą. 

Najtańszym opałem jest węgiel i drewno, ale korzystanie z tego paliwa jest uciążliwe – wymaga systematycznego obsługiwania pieca. Zwolennicy tego paliwa przekonują jednak, że przy umiejętnym sposobie użytkowania, udaje się palić bez uciążliwego dymu.

Analizując koszty instalacji, najtańsze byłoby zainstalowanie grzejników elektrycznych, tyle, że energia elektryczna jest najdroższa. Dlatego ten sposób ogrzewania domu jest nieekonomiczny. 

Instalacje gazowe są najbardziej komfortowe, bo nie wymagają regularnej kontroli ani dokładania opału. Jednak to paliwo zalicza się raczej do droższych. W przypadku gazu LPGdo kosztów należy też doliczyć dzierżawę zbiornika na paliwo. 

Ogrzewanie olejem opałowym jest bardzo wygodne i ekologiczne, niestety – drogie. Ceny oleju opałowego są w dodatku zmienne, trudno jest więc oszacować, ile wyniosą nasze rachunki.

Dowiedz się więcej: Kotły na pellet: zasada działania, ceny, wady i zalety. O czym warto pamiętać przed zakupem kotła na pellet? 

Alternatywne źródła ciepła: pompy ciepła i panele fotowoltaiczne

Uzupełnieniem tradycyjnych źródeł ciepła są źródła alternatywne: pompy ciepła i panele słoneczne. W naszych warunkach klimatycznych solary mogą zimą jedynie wstępnie podgrzać wodę w instalacji grzewczej. Większy sens ekonomiczny ma ich zastosowanie do przygotowania ciepłej wody użytkowej, ewentualnie do podgrzewania wody w przydomowym basenie.

Ostatnio coraz bardziej popularnym rozwiązaniem są bardzo wydaje i ekologiczne pompy ciepła.

– Pompa ciepła jest praktycznie bezobsługowa, nie zajmuje dużo miejsca, nie wymaga budowania osobnej kotłowni, jej działanie nie generuje brudu, no i jest bezpieczna dla życia i zdrowia, bo nie wytwarza spalin, którymi można się zatruć – wyjaśnia Krzysztof Gnyra, konsultant techniczny firmy Viessmann.

Sprawność powietrznej pompy ciepła jest najwyższa przy temperaturach od -5 do 10 stopni Celsjusza. Przy niższych temperaturach konieczne jest dogrzewanie domu innymi źródłami, np. grzałkami elektrycznymi, czy piecykiem gazowym bądź na ekogroszek.

Przeczytaj: Pompa ciepła typu monoblok i split – różnice. Kiedy sprawdzi się monoblok, a kiedy split? 

Sprawność kotła a koszty ogrzewania

Przy szacowaniu kosztów ogrzewania oprócz izolacyjności domu ważna jest sprawność kotła. Jej obniżenie może wynikać ze stosowania paliwa nie najlepszej jakości i niewłaściwie dobranej mocy kotła do potrzeb cieplnych budynku.

Szczególnie w przypadku kotłów na paliwo stałe (węgiel, drewno) zachodzi znaczne obniżenie sprawności w okresie letnim i przejściowym, mające wpływ na sprawność średnioroczną.

Obniżenie sprawności kotłów na paliwo stałe następuje wówczas w trybie podgrzewania ciepłej wody użytkowej, gdzie zapotrzebowanie na ciepło występuje sporadycznie w ciągu dnia. Duża pojemność wodna kotłów na paliwo stałe wymusza podgrzanie schłodzonej wody kotłowej (straty rozruchowe), a następnie oddawanie zbędnego ciepła do otoczenia (straty postojowe).

Przybliżone zestawienie kosztów eksploatacji i inwestycji różnych systemów grzewczych

Szacunkowe zestawienie opracowano na przykładzie dobrze ocieplonego domu o zapotrzebowaniu 90 kWh/m2 i powierzchni 120 m2. 

Biorąc pod uwagę wady i zalety różnych rozwiązań oraz analizując powyższe zestawienie, optymalnym wyborem wydaje się bezobsługowa i ekologiczna pompa ciepła, dzięki której można ogrzać dom oraz przygotować ciepłą wodę. Niestety jednorazowy wydatek na jej zakup i montaż jest bardzo wysoki – ok. 25-30 tys. zł za powietrzną pompę ciepła i ok. 50 tys. zł za gruntową pompę ciepła. Dla porównania koszt instalacji CO na paliwo stałe z nowoczesnym kotłem 5 klasy wynosi ok. 10 tys. zł. Oszczędność w ogrzewaniu to od kilkuset złotych w ciągu roku na korzyść pompy ciepła. Aby inwestycja się zwróciła, potrzeba co najmniej kilku, najczęściej jednak kilkunastu lat.

Uwaga! Ceny energii elektrycznej (koszty ogrzewania) zależą w dużym stopniu od sprzedawcy prądu i wyboru taryfy – różnice mogą wynieść od kilkunastu do ponad 1000 zł/rok.

Każdy właściciel domu może wybrać sprzedawcę prądu. Warto więc sprawdzić, od kogo najlepiej kupować energię elektryczną. Łatwo można to zrobić korzystając z kalkulatora Urzędu Regulacji Energetyki – na stronie: maszwybor.ure.gov.pl. 

Koszty inwestycyjne poszczególnych źródeł ciepła można obniżyć dzięki dofinansowaniom i dotacjom. Obecnie możliwość częściowego zwrotu kosztów zakupu urządzeń grzewczych (nawet do 90% kosztów kwaifikowanych) istnieje w ramach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze. Program realizowany będzie do 2029 roku.

Dowiedz się więcej: Czyste Powietrze 2019: jak i gdzie wypełnić wniosek? Na co i ile dofinansowania można uzyskać?