Pompa ciepła typu monoblok i split – różnice. Kiedy sprawdzi się monoblok, a kiedy split?

Powietrzne pompy ciepła dzielimy na dwa typy:

• monoblok,
• split.

W obydwu typach niskotemperaturowym dolnym źródłem ciepła jest powietrze atmosferyczne (zewnętrzne lub wentylacyjne). Urządzenia te pod względem fizyki działania są takie same. Ich zadaniem jest pobieranie energii z powietrza i przekazywanie jej do wodnej instalacji grzewczej. Różnice między pompami ciepła typu monoblok i split wynikają z odmiennej konstrukcji tych urządzeń.

Pompa ciepła typu monoblok – charakterystyka

Pompy ciepła powietrze/woda typu monoblok składają się z jednej jednostki (jest to jednostka zewnętrzna), w której znajdują się wszystkie podzespoły układu chłodniczego (wentylator, sprężarka, skraplacz, zawór rozprężny, parownik). Z urządzenia wyprowadzone są tylko rury, które dystrybuują ciepło do budynku.

Pompa ciepła typu monoblok ma kilka zalet. Przede wszystkim ze względu na fabryczne wykonanie układu chłodniczego, urządzenie to traktowane jest jako „hermetycznie zamknięte". Dlatego nie trzeba wykonywać okresowych kontroli szczelności układu. Do tego monoblok ma najczęściej mniejszą pojemność instalacji chłodniczej, a jego montaż może go wykonać instalator niekoniecznie legitymujący się uprawnieniami chłodniczymi.

Wadą pomp ciepła typu monoblok jest to, że trzeba wodę w wymienniku trzeba zabezpieczyć przed zamarzaniem, na wypadek zaniku zasilania elektrycznego. W tym celu w naszej strefie klimatycznej stosuje się najczęściej jedno z rozwiązań:

• montaż dodatkowych zaworów spustowych, za pomocą których możemy spuścić wodę tylko z pompy ciepła i zewnętrznej części instalacji wodnej,
• montaż akumulatora typu UPS do zasilania pompy obiegowej w celu zapewnienia przepływu wody mimo braku zasilania,
• montaż agregatu prądotwórczego do zasilania pompy ciepła,
• wykonanie po stronie wodnej przyłącznej instalacji glikolowej, która spełnia warunki dla niskich temperatur,
• wykonanie instalacji zewnętrznej instalacji wodnej z rur preizolowanych.

Pompa ciepła typu split – charakterystyka

Pompa ciepła powietrze/woda typu split składa się z jednostki zewnętrznej (zwanej agregatem), która wyposażona jest w parownik, sprężarkę i zawór rozprężny oraz jednostki wewnętrznej – ze skraplaczem i pompą obiegową układu grzewczego. Opcjonalnie jednostka wewnętrzna może być wyposażona w grzałkę elektryczną, która wspomaga układ w momencie największych mrozów.

Dowiedz się: Czy pompa ciepła może być jedynym źródłem ogrzewania domu 

Jednostka zewnętrzna i wewnętrzna połączone są instalacją, w której transportowany jest gaz chłodniczy. W związku z tym montażu pompy tego typu może dokonać tylko instalator z odpowiednią wiedzą i uprawnieniami potwierdzonymi certyfikatem. Ponieważ instalacja nie jest wykonana fabrycznie, pompa ciepła typu split nie może być traktowana jako hermetycznie zamknięta. Dlatego wg tzw. ustawy F-gazowej, wszystkie urządzenia niehermetycznie zamknięte o zawartości czynnika chłodniczego od 5 ton ekwiwalentu CO2, wymagają tzw. karty produktu czyli rejestracji w CRO (Centralnym Rejestrze Operatorów). Dla przykładu: dla czynnika R410A 5 ton ekwiwalentu CO2 odpowiada ilości 2,40 kg czynnika. W praktyce oznacza to, że pompa ciepła typu split o takiej ilości czynnika R410A już podlega rejestracji.

Ponadto użytkownik takiej pompy jest zobowiązany do regularnych kontroli szczelności układu chłodzącego, który łączy jednostki. Kontrolę urządzenia może przeprowadzić tylko certyfikowany serwisant. Wiąże się to z dodatkowym kosztem eksploatacyjnym.

Jednak wybierając model split nie musimy się martwić o ryzyko zamarznięcia wody w wymienniku, ponieważ cała wodna instalacja hydrauliczna znajduje się wewnątrz budynku.

Pompy ciepła typu monoblok i split – które rozwiązanie wybrać

Dla inwestora indywidualnego wybór między modelami monoblok czy split będzie się najczęściej sprowadzał do oceny kosztów i możliwości montażowych. Pompy typu monoblok są droższe, ponieważ ich produkcja jest bardziej skomplikowana. Niższy jest natomiast koszt ich montażu i eksploatacji, bo nie wymagają instalacji chłodniczej i wykonywania okresowych kontroli tej instalacji. W przypadku pomp ciepła typu monoblok kłopotliwe jest to, że trzeba jednak wykonać zabezpieczenie przed zamarzaniem. Zabiegu takiego nie wymagają natomiast pompy ciepła typu split.

Z kolei splity wymagają nieco więcej dodatkowego miejsca w domu, do zamontowania jednostki wewnętrznej, która poza sterownikiem musi zawierać wymiennik płytowy, pompę obiegową układu wodnego i najczęściej przepływową grzałkę elektryczną. Za monoblokami przemawia fakt, że mają bardzo dobrą izolację akustyczną, więc są z reguły cichsze od pomp typu split.

Przeczytaj:Dofinansowanie do pomp ciepła w ramach programu "Czyste Powietrze"

Oba modele mają porównywalną wydajność, a do tego można montować je w budownictwie wielorodzinnym (np. w mieszkaniach w bloku) lub na działkach, na których niemożliwy jest montaż gruntowych pomp ciepła (np. z powodu niewielkiej powierzchni działki nie można ułożyć kolektora poziomego lub na działce panują niekorzystne warunki geologiczne uniemożliwiające wykonanie kolektorów pionowych).

Biorąc pod uwagę fakt, że wydajności pomp ciepła typu split są porównywalne z wydajnościami monobloków, a koszty ich zakupu są niższe, to właśnie splity cieszą się większą popularnością wśród inwestorów indywidualnych.