Opolskie: w regionie jest wciąż 56 tysięcy ton azbestu

Azbest to świetny materiał ognioodporny i izolujący ciepło. Jeszcze w latach 70. ubiegłego stulecia stosowano go do produkcji płyt dachowych i elewacyjnych, a nawet podkładek pod kuchenne garnki. Dziś nie ma już wątpliwości, że azbest ma działanie rakotwórcze.

Od 1997 r. w Polsce nie wolno produkować i wprowadzać do obrotu wyrobów zawierających ten groźny materiał, a zgodnie z ogólnopolskim programem usuwania azbestu, powinien on zniknąć z budynków i instalacji do końca grudnia 2032 roku.

Azbest znajduje się nie nie tylko w pokrywających dachy płytach eternitowych i wykładzinach elewacji. Czai się w osłonach balkonowych, wykładzinach szybów wind, zsypów na śmieci a nawet rurach wodociągowych.

- W całym mieście zinwentaryzowaliśmy ponad 900 posesji z azbestem - mówi Sebastian Smoliński z wydziału ochrony środowiska Urzędu Miasta Opola. - Samych pokryć dachowych jest 1200 ton, a w sumie musimy usunąć i zutylizować ponad 2,5 tysiąca ton.

Jak wynika z zamówionego przez władze miasta raportu, w latach 2010-2011 w Opolu unieszkodliwiono zaledwie 125 ton odpadów azbestowych. Oczyszczono 50 budynków i usunięto prawie 360 metrów rur azbestowo-cementowych.

- Tempo jest rzeczywiście niewielkie, ale uzależnione jest od zamożności mieszkańców - tłumaczy Sebastian Smoliński. - Zdjęcie eternitu z dachu kosztuje stosunkowo niewiele. Średnio trzy razy więcej trzeba dziś wydać na nowe pokrycie. Ci, których na to nie stać, odwlekają rozpoczęcie prac. Właściciele domów mają co prawda obowiązek informowania o azbeście, ale nie ma żadnych sankcji, nakazujących jego usunięcie.

W najstarszej części opolskiego osiedla im. Armii Krajowej, przy ulicach Grota Roweckiego i Bytnara Rudego, trzeba usunąć jeszcze 20 tysięcy m kw. płyt elewacyjnych, balkonowych i innych elementów z azbestem. - Zdejmujemy około 2 tysięcy rocznie - mówi Gerard Konczala, kierownik administracji nr 1 osiedla. - Na pewno zdążymy w terminie.

Dużo lepiej jest w Kędzierzynie-Koźlu, gdzie azbest zdjęto już praktycznie ze wszystkich budynków Spółdzielni Mieszkaniowej "Chemik".

Unieszkodliwianiem azbestu mogą się zajmować wyłącznie wyspecjalizowane firmy. Usunięcie 1 metra kwadratowego eternitu kosztuje 15-20 zł, a utylizacja na specjalnym wysypisku 600 zł za tonę.

Nie wszyscy chcą płacić, więc dzikie wysypiska pełne są azbestowych odpadów.

Ewidencjonowanie azbestu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego trwa już 10 lat.

- Do końca ubiegłego roku zgłoszono nam ponad 31,2 tysiąca ton od osób prywatnych i 18,2 tys ton od firm - informuje Andrzej Brzezina, wicedyrektor departamentu ochrony środowiska UM. - Rzeczywistych rozmiarów problemu wciąż nie znamy i jest to bardzo trudne do oszacowania. Obawiam się, że dotąd mniej niż połowa właścicieli prywatnych posesji przyznała się, że w ich budynkach jest azbest.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu, który dofinansowuje usuwanie i utylizację azbestu, wydał dotąd na ten cel 1,375 mln zł, co pozwoliło na usunięcie 1585 ton skażonych elementów. Od tego roku o dotacje nie mogą się starać osoby fizyczne, tylko gminy.