Ogórki w ogrodzie - zadbaj o dobre i zdrowe zbiory! Kiedy i jak siać ogórki? Wybierz odpowiednią odmianę i posadź ogórki przy sznurkach!

Ogórki to pyszne i zdrowe warzywa – warto jednak wiedzieć, że to, co jemy, botanicznie jest owocem. Ogórek siewny (Cucumis sativus) to roślina jednoroczna, która szybko rośnie, jednak potrzebuje ciepła. Dlatego z siewem i sadzeniem ogórków nie należy się nadmiernie spieszyć.

Do uprawy w ogrodzie nadają się przede wszystkim ogórki gruntowe. W odróżnieniu od typowo szklarniowych, ich owoce są mniejsze, a ich skórka ma charakterystyczne wypustki, najczęściej z włoskami. Włoskami pokryte są także ich pędy oraz liście. Ogórki tworzą długie, nawet kilkumetrowe, ale dość kruche pędy. Liście najczęściej są mocno powcinane (mają tzw. klapy).

Ogórki należą do roślin dyniowatych i są spokrewnione nie tylko z samymi dyniami, ale też cukiniami, patisonami, czy melonami i arbuzami. Podobnie jak u tych roślin, kwiaty ogórków są rozdzielnopłciowe, czyli osobno wyrastają kwiaty męskie i żeńskie. Owoce zawiążą tylko kwiaty żeńskie.

Ogórki mają kilka typów i mnóstwo odmian różniących się wielkością, smakiem, pewnymi cechami użytkowymi, ale też odpornością na choroby. Przede wszystkim jeśli chcemy uprawiać ogórki w ogrodzie, wybierzmy odmiany gruntowe (można je też uprawiać pod folią, ale gatunki szklarniowe nie udadzą się jako uprawiane w ogrodzie).

Poza tym warto wiedzieć, że wśród ogórków gruntowych możemy wybrać odmiany, które najlepiej nadają się do kiszenia, marynowania, czy do jedzenia na surowo. Tę informację powinniśmy znaleźć przy opisie każdej odmiany w Internecie lub na opakowaniu nasion w sklepie. Są także odmiany uniwersalne, nadające się do różnych celów. Do takich należą m.in. Atlantis, Bazyl, Cyryl, Galant, Galina, Octopus, Odys, Parys. Są one też odporne na choroby. Zwróćmy uwagę, by przy nazwie odmiany był symbol F1, który oznacza specjalnie wyselekcjonowane nasiona. Do wyboru mamy też odmiany ogórków wczesne i późne. Wczesne zaczynają kwitnąć po ok. miesiącu od siewu, późne – nawet po dwóch miesiącach.

Ogórki można siać bezpośrednio do gruntu, ale jeśli przygotujemy rozsady, będziemy mieć wcześniejsze plony. Ogórki na rozsadę wysiewa się w drugiej połowie kwietnia. Nasiona można umieszczać po 2-3 w jednej doniczce, na głębokości 1,5-2 cm. Najlepiej wykorzystać do tego doniczki torfowe, lub inne, które rozkładają się w ziemi i można je wkopać razem z sadzonką. Wynika to z faktu, że ogórki nie lubią przesadzania. Dlatego też ogórków nie pikuje się, tylko usuwa najsłabsze siewki. Rozsadę ogórków trzeba przygotować w jasnym i ciepłym miejscu (ok. 23°C). Ogórki z rozsady można sadzić do gruntu najwcześniej w drugiej połowie maja. Te rośliny są zdecydowanie ciepłolubne – przymrozek je zniszczy, a w chłodzie nie będą dobrze rosły. Rozsadę przed posadzeniem trzeba przed ok. tydzień hartować, przyzwyczajając rośliny do warunków zewnętrznych.

Jeśli chcemy posiać ogórki wprost do gruntu, można to zrobić w drugiej połowie maja i na początku czerwca. Poczekajmy, aż pogoda ustabilizuje się i ogrzeje się też ziemia. Zasada siewu jest taka sama jak w przypadku rozsady, czyli po 2-3 nasiona, na głębokości ok. 2 cm, a najsłabsze siewki usuwamy.
Uwaga: zanim posiejemy ogórki, nasiona warto obtoczyć w mączce bazaltowej. Jest to naturalny nawóz mineralny, który można stosować właśnie jako zaprawę do nasion. Sprawia, że rośliny będą odporniejsze na choroby i będą miały startową dawkę nawozu.

To, w jakiej rozstawie posadzić ogórki zależy od tego, czy chcemy uprawiać je „na płasko”, z pędami płożącymi się po ziemi, czy też zdecydujemy się na prowadzenie ogórków na sznurkach lub siatce. W tym pierwszym przypadku odstępy między roślinami powinny wynosić 10-15 cm, a między rzędami – 80-120 cm (w zależności od siły wzrostu danej odmiany), w drugim – rzędy co ok. 60-70 cm.

Uprawa ogórków niby nie jest trudna, ale będzie naprawdę efektywna tylko wtedy, gdy ogórkom zapewnimy odpowiednie warunki, czyli przede wszystkim żyzną ziemię. Jesienią najlepiej przekopać ją z obornikiem (ogórki należą do warzyw, które warto sadzić właśnie w pierwszym roku po oborniku; w kolejnym sezonie będzie można tam posadzić warzywa korzeniowe i psiankowate). Jeśli mamy kwaśną ziemię, to również jesienią warto wykonać wapnowanie gleby. Ziemię można też zasilić mączką bazaltową, a wiosną – przekopać z kompostem lub suszonym obornikiem.
Miejsce pod ogórki powinno być zaciszne i dobrze oświetlone, ale najlepiej, by w południe mocne słońce nie prażyło na ogórki.

Grządkę z ogórkami warto wyłożyć czarną włókniną – utrzyma ona wyższą temperaturę podłoża, ograniczy parowanie wody i rozwój chwastów. Agrowłókninę warto rozłożyć już ok. dwa tygodnie przed siewem lub sadzeniem ogórków, dzięki temu podłoże będzie cieplejsze, a rośliny będą lepiej kiełkowały i rosły.

Ogórki można posadzić przy podporach, tak żeby ich pędy pięły się po sznurkach lub siatce. Sposoby wykonania takiej konstrukcji są różne. Najprostsza polega na wbiciu pionowych drewnianych lub metalowych palików i rozciągnięciu między nimi sznurków lub siatki. Pędy ogórków wprawdzie wymagają podwiązywania, ale ta metoda ma wiele zalet. Ogórki dobrze rosną i plonują, rzadziej chorują, wymagają mniej wody (podlewanie może być dokładniejsze), zbiór owoców jest łatwiejszy. Do uprawy przy podporach nadaje się większość odmian, poza karłowymi.

Ogórki w sezonie warto zasilać nawozami przeznaczonymi do warzyw. Ze środków stricte naturalnych można stosować też biohumus, a także gnojówkę z pokrzywy (do kwitnienia) oraz gnojówkę z żywokostu (po kwitnieniu).

Jedną z najważniejszych rzeczy w uprawie ogórków jest podlewanie. To właśnie m.in. niedobór wody w okresie tworzenia owoców sprawia, że ogórki są gorzkie. Ogórki najlepiej podlewać rano lub wieczorem. Bardzo ważne jest to, żeby woda nie była lodowata – w praktyce najłatwiej używać odstanej wody z beczki niż wprost ze szlaucha.

Jeśli chcemy zapewnić ogórkom optymalne warunki i sprawić, by były odporniejsze na choroby, zwróćmy uwagę na to, jakie rośliny sadzimy w ich pobliżu. Dobrym sąsiedztwem dla ogórków są bazylia i koper, a także warzywa strączkowe (np. groch, fasola) oraz cebula, czosnek, szczypiorek. Przy ogórkach można także sadzić kukurydzę i słoneczniki.
Natomiast przy ogórkach zdecydowanie nie sadźmy innych roślin dyniowatych ani ziemniaków, ze względu na ryzyko przenoszenia się chorób i szkodników, unikajmy też sąsiedztwa pomidorów.

Pamiętajmy, by ogórków nie sadzić w tym samym miejscu, gdzie w poprzednich latach rosły inne warzywa dyniowate, takie jak cukinie, patisony, dynie oraz oczywiście same ogórki (nawet przed okres 3-4 lat).

Jeśli chcemy ograniczyć stosowanie chemicznych nawozów i środków ochrony roślin, a jednocześnie mieć udane zbiory ogórków, zadbajmy o te rzeczy:

• przygotujmy wcześniej podłoże i zasilmy go nawozami naturalnymi,
• wybierzmy odmianę ogórków odporną na choroby,
• zaprawmy nasiona przeciw chorobom,
• z sadzeniem lub siewem do gruntu zaczekajmy, aż ziemia ogrzeje się,
• zdecydujmy się na uprawę ogórków na sznurkach,
• pamiętajmy o podlewaniu ogórków (najlepiej nie mocząc liści),
• wyściółkujmy podłoże,
• stosujmy nawozy naturalne,
• zadbajmy o dobre sąsiedztwo dla ogórków i stosujmy zmianowanie.