Mieszkanie Plus - kto będzie miał pierwszeństwo?

Przypomnijmy, program „Mieszkanie Plus" ma na celu budowę tanich mieszkań czynszowych (z możliwością ich wykupienia na własność) dostępnych dla tych, których nie stać na wzięcie kredytu hipotecznego czy zakup własnego lokalu. Jednocześnie najem ma być na tyle tani, że stanie się konkurencyjny wobec stawek rynkowych (na które też wielu potencjalnych najemców nie stać). Mieszkania mają być tańsze w budowie – także dlatego, że będą stawiane na gruntach Skarbu Państwa, według kilku projektów, które zostaną ostatecznie wybrane (co gwarantuje ich powtarzalność i możliwość seryjnej produkcji materiałów).

Zobacz: Modelowy dom wielorodzinny w programie Mieszkanie Plus 

Kto w pierwszej kolejności wynajmie mieszkanie w ramach „Mieszkania Plus"?

Kryteria pierwszeństwa będą brane pod uwagę wyłącznie w sytuacji, gdy osób zainteresowanych najmem w danej nieruchomości będzie więcej niż mieszkań. Warto podkreślić, że dla każdej inwestycji kryteria pierwszeństwa (z dostępnego katalogu) będą ustalane osobno (i znane już w czasie przetargu na budowę). W wyborze tych kryteriów uczestniczył będzie samorząd na terenie którego budowane będą mieszkania. Chodzi o to, że sytuacja mieszkaniowa w gminach może znacznie się między sobą różnić, a to samorządy najlepiej wiedzą, jakie grupy społeczne potrzebują wsparcia na ich obszarze. W jednej gminie ważnym czynnikiem pierwszeństwa może być np. niepełnosprawność dziecka, w innej liczba dzieci w rodzinie.

Katalog kryteriów pierwszeństwa:

• niepełnosprawność wnioskodawcy lub jego dziecka,
• posiadanie Karty Polaka,
• wiek powyżej 65 lat,
• status repatrianta,
• utrata nieruchomości (rozumianej jako dach nad głową) na skutek działania sił przyrody lub wskutek katastrofy budowlanej,
• niskie dochody,
• liczba dzieci w rodzinie,
• zmiana miejsca zamieszkania wymuszona pobieraniem nauki lub poszukiwaniem zatrudnienia,
• brak mieszkania/domu, a także współwłasności nieruchomości i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
• mieszkanie/dom które podlegają wywłaszczeniu,
• wcześniejsze nieuzyskanie najmu w innej nieruchomości z powodu większej liczby chętnych.

Nie oznacza to jednak, że osoby które nie „łapią się" pod żadne z wyżej wymienionych kryteriów nie mogą starać się o najem mieszkania o normowanym czynszu. Mogą to zrobić, choć prawdopodobnie muszą liczyć się z tym, że będą na nie oczekiwać dłużej (z drugiej strony nieprzyznanie lokalu z powodu większej niż liczba mieszkań chętnych od razu sprawia, że potencjalny najemca zyskuje jedno kryterium pierwszeństwa – wcześniejsze nieuzyskanie najmu w innej nieruchomości z powodu większej liczby chętnych.

Przeczytaj również: 5,5 miliona osób żyje w Polsce w złych warunkach mieszkaniowych

Co ważne, umowę najmu będzie można podpisać na dwa sposoby. Pierwszy zakłada docelowe uzyskanie właśności wynajmowanego mieszkania, drugi – nie przewiduje możliwości wykupu lokalu (będzie to tzw. najem bez opcji). Na początku każda umowa będzie oferowana jako najem z opcją wykupu, to najemca będzie musiał wystąpić o ewentualne zmiany.

Gwarancje dla najemców

Znane są również gwarancje, jakie będzie miał najemca korzystający z programu. I tak – będzie miał dowolność w wyborze rodzaju najmu (z opcją lub bez opcji wykupu własności). Umowa będzie mogła być podpisana nawet na 15 lat (bez opcji) lub na 30 lat (z opcją wykupu na własność). Przy czym na każdym etapie najemca będzie mógł przekształcić swoją umowę na wynajem na umowę z opcją wykupu. Z kolei jeśli najemcy bez opcji wykupu pozostanie 6 miesięcy do końca 15-letniej umowy dostanie on szanse pierwokupu lokalu. Wypowiedzenie umowy najmu będzie mogło nastąpić tylko w ściśle określonych w ustawie przypadkach – takich jak zaleganie z czynszem lub niezgodne z przeznaczeniem użytkowanie mieszkania.

Odpowiednie przepisy będą gwarantowały również, że czynsz nie przekroczy maksymalnego dopuszczalnego pułapu, podobnie będzie z maksymalną wysokością opłat eksploatacyjnych. Wybory najemców mają się odbywać w sposób przejrzysty, z „otwartą przyłbicą", co ma pozwolić na uniknięcie potencjalnych podejrzeń o stronnicze przyznawanie prawa najmu. 

Warto zobaczyć: Jaki będzie czynsz w ramach Mieszkania Plus