Krajowy Zasób Nieruchomości – w czym ma pomóc osobom bez własnego mieszkania

Ustawa z 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości powołała do życia nową osobę prawną – to właśnie Krajowy Zasób Nieruchomości (KZN). Powstał on na potrzeby programu rządowego „Mieszkanie Plus", którego celem jest ułatwienie przede wszystkim średniozamożnym Polakom zdobycia własnego mieszkania (chociaż program zakłada, że o najem mieszkania może ubiegać się każda osoba fizyczna, bez względu na to, jak kształtuje się jej sytuacja materialna i rodzinna).

Warto poczytać też: Specustawa mieszkaniowa, dotycząca programu Mieszkanie Plus 

Podstawowym zadaniem krajowego zasobu jest zwiększanie dostępności mieszkań, a więc pomoc osobom, które chciałyby mieć własne mieszkanie, ale z różnych względów nie mogą zrealizować swoich planów w tym zakresie, w efekcie czego są zmuszone wynajmować drogie mieszkania od właścicieli prywatnych lub mieszkać kątem u rodziny. 

Aktualne oferty:Mieszkania do wynajęcia

Udział KZN w gospodarce mieszkaniowej

Instytucja, jaką jest KZN, nie dysponuje własnymi mieszkaniami. Gospodaruje natomiast nieruchomościami, należącymi do Skarbu Państwa. Występuje również w imieniu Skarbu Państwa. Krajowy zasób, jako swoisty bank ziemi, może ponadto pozyskiwać nieruchomości do tej pory niewykorzystane, nie w pełni wykorzystane lub niedoinwestowane (np. od Poczty Polskiej i PKP). Nie chodzi o samo przejęcie działek. Wszystko po to, żeby na tych gruntach budować mieszkania dla obywateli.

Konkurencyjne stawki czynszu mieszkań

Zainteresowani mogą wynająć te mieszkania na korzystniejszych warunkach, niż te obowiązujące na tradycyjnym rynku mieszkań przeznaczonych do wynajęcia. Stawki mają być konkurencyjne: najemcy mają płacić czynsze, które są niższe od tych na wolnym rynku. Sytuacje, gdy prywatny właściciel mieszkania podnosi kilka razy w ciągu roku opłaty tylko po to, by zmusić najemców do wyprowadzki, nie są u nas rzadkością. W przypadku mieszkań KZN takie przypadki nie mogą mieć miejsca. Do zadań KZN należy bowiem ochrona najemców przed tego rodzaju sytuacjami oraz nadzór nad wysokością czynszu.

Zadania dla Krajowego Zasobu Nieruchomości

To, że KZN pełni nadzór nad nieruchomościami, należącymi do Skarbu Państwa lub pozostającymi w jego użytkowaniu wieczystym, nie jest jedynym jego zadaniem. Celem zasobu jest również prowadzenie inwestycji mieszkaniowych i powstawanie mieszkań o czynszu normowanym, czyli określonym w przepisach.

Warto wiedzieć: Jak przekształcić użytkowanie wieczyste we własność

Niektóre gminy w Polsce mają po kilkaset rodzin oczekujących na lokal socjalny. Powodem tak długiej kolejki uprawnionych jest po prostu brak mieszkań o obniżonym standardzie, dla najuboższych. Sytuacja ma chociaż nieco się poprawić: wśród zadań krajowego zasobu jest też tworzenie mieszkań socjalnych. KZN wspiera także społeczne budownictwo czynszowe, w jakim główną rolę odgrywają towarzystwa budownictwa społecznego. Nowa ustawa przewiduje też możliwość przekazywania konkretnych nieruchomości jednostkom samorządu, właśnie dla celów mieszkaniowych.

Albo wykupujemy, albo nadal wynajmujemy mieszkanie

Lokatorzy, którzy podpisują umowę najmu, mają możliwość wykupu zajmowanego przez siebie lokum, czyli w konsekwencji nabycie prawa własności mieszkania. Nad przestrzeganiem warunków przejmowania tych mieszkań przez najemców także czuwa KZN. Zainteresowani mogą zatem, zgodnie ze swoją wolą, wykupić mieszkanie bez konieczności zaciągania wieloletniego kredytu hipotecznego. To istotne dla wielu rodzin, które w oczach banku znajdują się na przegranej pozycji. Wcześniej np. zaciągały kredyty, ale miały problem z terminową spłatą rat. Na skutek tego bank nie chce przyznać rodzinie kredytu na zakup mieszkania, a nie stać jej na to, aby kupić lokal za gotówkę.

Więcej: Domy jednorodzinne w ramach programu rządowego Mieszkanie Plus 

Nie każdy jednak skorzysta z wykupu lokalu: pewna pula mieszkań nie jest przeznaczona do wykupu. Tutaj obowiązuje najem bez opcji, tzn. umowa najmu o czynszu normowanym niezwiązana z prawem najemcy do nabycia prawa własności mieszkania, zajmowanego przez tego najemcę.