Kminek to przyprawa, której nie musisz kupować. Urośnie w ogródku. Sprawdź, jak uprawiać kminek i czym się różni od kminu rzymskiego

Owoce kminku, zwane najczęściej nasionami, są popularną przyprawą w polskiej kuchni, ale i sama roślina rośnie dość pospolicie (występuje dziko na sporym obszarze Europy i Azji oraz w północnej Afryce). Kminek zwyczajny (Carum carvi) można spotkać na łąkach i polanach, a kiedyś też na miedzach. Jednak aby zbierać dziki kminek, trzeba naprawdę dobrze znać się na roślinach. Należy on do roślin selerowatych, wśród których jest sporo silnie trujących.

Bardzo podobny do kminku jest np. śmiertelnie trujący szalej jadowity, zbliżony wygląd ma równie niebezpieczny szczwół plamisty. Jeśli chcemy mieć ekologiczny, polski kminek, lepiej wysiejmy go w ogródku. Tym bardziej, że ma on nie tylko walory smakowe, ale także lecznicze. Jego uprawa nie jest przy tym trudna.

O ile nasiona kminku raczej dobrze kojarzą nawet ci, którzy go nienawidzą (co się zdarza), to rzadko się zastanawiamy, jak rośnie. Kminek zwyczajny dorasta do 70-80 cm wysokości. Ma mocno rozgałęzione łodygi z rzadka pokryte liśćmi, które mogą kojarzyć się koprem, ale są od niego szersze. Na szczytach pędów pojawiają drobniutkie białe lub różowe kwiaty zebrane płaskie baldachy. Owoce to twarde rozłupnie, o nieco wygiętym kształcie i wyraźnym żebrowaniu. To właśnie nasz „kuchenny” kminek (po otarciu).

Trzeba jednak wiedzieć, że kminek zwyczajny jest rośliną dwuletnią, co oznacza, że zakwita on i wydaje owoce w drugim roku uprawy. W pierwszym pojawia się tylko rozeta pierzastych liści, osadzonych na długich ogonkach. Tworzy też dość okazały korzeń palowy, który jest jadalny. Jeśli jednak chcemy go spróbować, zróbmy to w pierwszym roku uprawy.

Kminek jako roślina rodzima jest przystosowany do klimatu i odporny na mróz, ma jednak pewne wymagania, które dotyczą przede wszystkim ziemi. Musi ona być żyzna, przepuszczalna oraz wapienna. Źle rośnie zarówno na ciężkich glinach, jak i lekkich piaskach, zupełnie nie odpowiada mu też kwaśne podłoże (ale tę cechę dzieli z wieloma warzywami i ziołami). Należy też wybrać dla niego słoneczne miejsce.

Pielęgnacja kminku sprowadza się do pielenia oraz podlewania, kiedy brakuje deszczu. Nie wymaga zabezpieczenia na zimę.

Kminek sieje się wprost do gruntu w terminie od marca do maja (najlepiej w kwietniu). Pojawiają się również zalecenia, by siać go zaraz po zbiorze nasion, czyli w lipcu. Rośliny szybko kiełkują – zwykle po tygodniu lub dwóch. Nasiona umieszcza się płytko. Zbyt gęsto rosnące siewki należy przerwać. Kminek można siać w rzędach co ok. 20 cm.

Kminek warto siać w sąsiedztwie kapusty oraz innych warzyw z tej rodziny (jak brukselka, jarmuż, kalafior) oraz grochu. Natomiast unikajmy sąsiedztwa innych roślin selerowatych, takich jak koper, seler, marchew, pietruszka, anyżek, czy arcydzięgiel.

Kminek zbiera się w drugim roku uprawy, gdy dojrzeją owoce, co następuje w lipcu-sierpniu. Powinny przybrać brązowy kolor. Uwaga: mogą być pewne różnice między poszczególnymi roślinami, nawet posianymi w tym samym czasie. Warto obserwować proces dojrzewania, bo nasiona łatwo opadają same i możemy stracić część zbiorów.

Rośliny najlepiej delikatnie ściąć, związać w niewielkie pęczki i powiesić „do góry nogami” nad tkaniną lub papierem. Owoce osypią się na nie. Można je też umieścić np. nad szeroką papierową torbą. Kiedy wyschną, należy je otrzeć w dłoniach.

Niekiedy mamy problem z odróżnieniem kminku i kminu rzymskiego, zwanego też kuminem. To dwie różne, choć spokrewnione ze sobą rośliny. Odmienne są również ich owoce, używane jako przyprawy (i w ziołolecznictwie), zarówno pod względem kształtu, jak i smak, zapachu oraz właściwości.

Kmin rzymski (Cuminum cyminum) także można uprawiać w Polsce, jest to jednak znacznie bardziej wymagające, bo to gatunek zdecydowanie ciepłolubny. I choć wydaje owoce w tym samym sezonie, kiedy jest posiany, to dobrze plonuje tylko wtedy, gdy jest naprawdę upalne lato (lub gdy rośnie pod osłonami).

Warto przy okazji wspomnieć o tak zwanym czarnym kminku, który jest pożyteczną i zdrową przyprawą, a także rośliną ozdobną, którą można uprawiać w ogrodach. Z tym, że najczęściej rośnie na rabatach kwiatowych, bo w rzeczywistości to nie żaden kminek, tylko czarnuszka.