Szałwia lekarska to cenne zioło. Możesz ją mieć w doniczce i ogrodzie. Uprawa szałwii lekarskiej. Z czym ją posadzić i jakie ma właściwości

Katarzyna Laszczak
Katarzyna Laszczak
Szałwia lekarska to pożyteczna, ale też ozdobna roślina, którą warto mieć w ogrodzie i na balkonie.
Szałwia lekarska to pożyteczna, ale też ozdobna roślina, którą warto mieć w ogrodzie i na balkonie. Katarzyna Laszczak
Szałwia lekarska to bardzo pożyteczne zioło o właściwościach leczniczych. Ale można ją także wykorzystywać jako przyprawę do różnych dań. To też ładna roślina ozdobna, która nie boi się suszy i słońca. Radzimy, jak uprawiać szałwię lekarską, jakie ma właściwości i jak ją wykorzystać na co dzień.

Spis treści

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) czasem kojarzy się ze specyfikami związanymi z higieną jamy ustnej, ale ta roślina ma znacznie więcej zastosowań. Poza tym, że jest surowcem zielarskim wykorzystywanym w ziołolecznictwie i kosmetyce, jest także aromatyczną przyprawą. To także roślina ozdobna, którą warto sadzić na rabatach (szczególnie w suchych i słonecznych miejscach), ale można ją uprawiać także w doniczkach – na balkonach, a nawet w mieszkaniach.
Szałwia lekarska ma charakterystyczny dość ostry zapach, który zawdzięcza olejkom eterycznym. Ta roślina była ceniona od starożytności, przez średniowiecze i nieprzerwanie aż do czasów obecnych, a jej nazwa ma bezpośredni związek ze słowem zdrowie.

Szałwia lekarska – jak wygląda ta roślina?

Szałwia lekarska pochodzi z regionu Morza Śródziemnego, ale dobrze sobie radzi w polskich warunkach. Jest półkrzewem, co oznacza, że jej pędy częściowo drewnieją. W polskich warunkach dorasta do ok. 60 cm wys. Charakterystyczne są liście szałwii – dość długie (6-7 cm) i wąskie, mają jajowaty lub lancetowaty kształt. Są grube, skórzaste o pofałdowanej powierzchni, pokrytej drobnymi włoskami, co nadaje liściom srebrzysty kolor. To właśnie one (i młode pędy) są surowcem zielarskim i przyprawą.
Szałwia też kwitnie, a jej kwiaty są bardzo miododajne i przyciągają pszczoły. Kwiaty pojawiają się latem, są jasnofioletowe i zebrane w kwiatostan przypominający kłos.

Zobacz zdjęcia szałwii lekarskiej i jej odmian

Szałwia lekarska – uprawa

Szałwia lekarska jest ciepłolubna. Należy ją posadzić w słonecznym i zacisznym miejscu. Niestraszna jej susza i upał. Trzeba jej jednak zapewnić odpowiednią ziemię, która musi być lekka, przepuszczalna i wapienna. Ziemię pod szałwię można przekopać z piaskiem z dodatkiem rozdrobnionych skorupek jaj i /lub mączki bazaltowej.
Szałwia lekarska nie wymaga zabiegów pielęgnacyjnych. Podlewania wymagają młode rośliny, starsze tylko w sytuacji przedłużającej się suszy. Można ją nawozić, najlepiej stosując nawozy naturalne, jak kompost lub biohumus oraz preparaty na bazie wspomnianych skorupek jaj, w szczególności, jeśli chcemy korzystać z jej liści.
Jeśli uprawiamy szałwię w doniczce, w miarę możliwości ustawmy ją w miejscu, gdzie nie będzie na nią padać deszcz (to ważne, jeśli deszczowa pogoda utrzymuje się dłużej).

Zimowanie i przycinanie szałwii lekarskiej

Szałwia lekarska nie jest w pełni odporna na mróz. Jeśli mamy ją na balkonie w doniczce, na zimę lepiej ją przenieść do domu (może zimować w chłodnym pomieszczeniu lub normalnie ogrzewanym, z maksymalnym dostępem do światła). Natomiast w ogrodzie zabezpieczmy ją przed mrozem stroiszem (gałązkami iglaków). Wiosną (w marcu-kwietniu) pędy szałwii trzeba mocno przyciąć (na ok. 10 cm wys.). Wypuści ona nowe pędy. Niestety, jeśli były silne mrozy, może okazać się, że roślina przemarzła. Wtedy, w połowie maja, posadźmy nową.

Kiedy zbierać szałwię lekarską i jak ją suszyć?

Liście (i młode pędy) ścina się w maju, zanim roślina zacznie kwitnąć. U starszych możemy zbiór powtórzyć także po kwitnieniu, w sierpniu. Możemy też na bieżące potrzeby ścinać pojedyncze liście i pędy, szczególnie jeśli chcemy korzystać ze świeżej rośliny w kuchni.
Szałwię można też suszyć. Robi się to w zacienionym, przewiewnym i suchym miejscu. Liście można rozłożyć np. na papierze lub obrusie, a pędy – związać w niewielkie pęczki i powiesić „do góry nogami”. Szałwię najlepiej zbierać w słoneczny, suchy dzień, przed południem.

Ozdobne odmiany szałwii lekarskiej

Szałwia jest ładną rośliną i można potraktować ją jako ozdobną. Szczególnie atrakcyjnie prezentują się jej odmiany o kolorowych liściach, szczególnie:

  • szałwia Tricolor – o liściach zielono- biało-fioletowych,
  • szałwia Purpruprasens – o liściach z fioletowym zabarwieniem,
  • szałwia Aurea – o liściach z żółtym obrzeżem.

Te kolorowe odmiany można również można wykorzystywać jako zioło i przyprawę.

Z czym posadzić szałwię lekarską? Kompozycje na suche i słoneczne miejsce

Szałwię lekarską można sadzić na rabatach kwiatowych albo ziołowo-kwiatowych. Pamiętajmy tylko o wymaganiach roślin. Pięknie komponuje się m.in. z lawendą, różnymi tymiankami i rozmarynem, ale też ozdobną szałwią omszoną, perowskią, santoliną, czy kocankami włoskimi, które również są i ładne, i jadalne. Taki zestaw pozwoli nam zagospodarować suche i słoneczne miejsce, na którym niewiele roślin będzie dobrze rosło.
W doniczce szałwię możemy posadzić samą lub z wyżej wymienionymi roślinami.
Warto wiedzieć, że zapach szałwii odstrasza mszyce.

Właściwości szałwii lekarskiej

Szałwia lekarska ma wiele pożytecznych i zróżnicowanych właściwości leczniczych. Pomaga m.in. przy niestrawności, chorobach wątroby, ale też nadmiernym poceniu, zaburzeniach miesiączkowania, problemach ze snem, stanach zapalnych gardła i jamy ustnej. Ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i ściągające, które wykorzystuje się także kosmetyce. Działa korzystnie na skórę, włosy. Zawiera kwasy organiczne, liczne minerały i witaminy (przede wszystkim z grupy B oraz A i C). Można ją stosować w postaci naparu, wyciągu alkoholowego oraz olejku. Są jednak pewne przeciwwskazania do stosowania szałwii – przede wszystkim nie powinny po nią sięgać kobiety w ciąży oraz karmiące.

Szałwia lekarska jako przyprawa. Do czego ją stosować?

Świeże i suszone listki szałwii warto wykorzystać także w kuchni, do przyprawiania potraw. Przydadzą się do ciężkostrawnych, tłustych mięs i innych potraw (które przy okazji uczynią bardziej strawnymi), jak i lżejszych zapiekanek z ziemniaków czy makaronów, ale też klusek, pierogów, czy samego makaronu (liście szałwii przesmażone z masłem są świetnym dodatkiem do nich, popularnym w kuchni włoskiej). Trzeba jednak wiedzieć, że szałwia ma dość specyficzny smak, w większych ilościach jest gorzka, wypróbujmy ją więc ostrożnie. Ale jeśli nam zasmakuje, trudno będzie się bez niej obejść.

Przydatne akcesoria do roślin i kwiatów

Materiały promocyjne partnera
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

SIM Zagłębie inwestycje pow. zawierciański

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na regiodom.pl RegioDom