Jałowiec do ogrodu. Krzew na suchą ziemię i słońce. Jaki jałowiec wybrać i jak go uprawiać?

Jałowiec do niedawna kojarzył się z mocno kłującym krzewem spotykanym w polskim krajobrazie, czyli jałowcem pospolitym. Obecnie mamy jednak znacznie większy wybór tych roślin, a często patrząc na przedziwne, ozdobne i na przykład płożące się krzaczki, w ogóle nie kojarzymy ich z jałowcami.

Te rośliny w naturze występują w kilkudziesięciu dość zróżnicowanych gatunkach. Dodatkowo wyhodowano także całe mnóstwo odmian ozdobnych o bardzo różnym pokroju i wzroście. To sprawia, że jałowce w ogrodzie mają mnóstwo zastosowań jako krzewy ozdobne,. Można przy tym dobrać je zarówno do dużego, jak i do całkiem małego ogrodu. Przedstawiamy popularne i ładne gatunki i odmiany jałowców oraz piszemy, co trzeba im zapewnić.

Zacznijmy od mniej popularnych obecnie, ale rodzimych jałowców pospolitych (Juniperus communis). To najczęściej krzewy, których wysokość może sięgać kilku metrów, ale rosną bardzo powoli. Mają sztywne i kłujące igły, które nie opadają na zimę. Najczęściej jałowce te mają wąski, kolumnowy pokrój, ale zdarzają się także okazy bardziej rozłożyste. Warto wiedzieć, że to właśnie ten gatunek dostarcza owoców, które są wykorzystywane jako przyprawa, mają także pewne właściwości lecznicze. Uwaga: owoce innych gatunków są trujące!

Trzeba jednak wiedzieć, że jałowce pospolite to tzw. rośliny dwupienne. Jeśli chcemy doczekać się owoców (a właściwie szyszkojagód), musimy mieć zarówno krzew męski, jak i żeński (owocują oczywiście tylko te żeńskie).

W ogrodach często sadzi się jałowce płożące (Juniperus horizontalis). Zgodnie z nazwą mają one płożący pokrój, są niskie (do ok. 30-50 cm wys.), ale bardzo rozłożyste (do 3 m) i doskonale sprawdzają się jako rośliny zadarniające. Można także sadzić je na skarpach, bo ze względu na mocne korzenie dobrze je umacniają. U tych jałowców kłujące igły pojawiają się tylko na młodych pędach. Na starszych są łuskowate i miękkie. W zależności od odmiany mogą mieć różne zabarwienie – od niebieskawego po złotawe (np. u odmiany Golden Carpet).

Podpowiadamy: Jakie rośliny posadzić na skarpie

Jałowiec chiński (Juniperus chinensis) wyróżnia się znacznie większym zróżnicowaniem, jednak krzewy ma wzniesiony pokrój i jest wyższy. Przeważnie osiąga ok. 3 m wys., choć są i niższe odmiany (np. Expansa Variegata, która osiąga ok. 1 m wys. i jest kolorowo ubarwiona). Jałowce chińskie mogą mieć zarówno kłujące igły, jak i miękkie łuski.

Jałowiec skalny (Juniperus scopulorum) należy do wyższych ogrodowych jałowców, bo dorasta do ok. 5 m wys. (lub nieco więcej), a rośnie dość szybko. Może mieć zróżnicowany pokrój, ale najczęściej uprawia się odmiany wąskie, kolumnowe, takie jak np. Skyrocket czy Blue Arrow, które doskonale nadają się np. na żywopłoty.

Polecamy też: Krzewy na żywopłoty, które rosną szybko i są łatwe w uprawie

Jałowiec łuskowaty (Juniperus squamata), zwany niekiedy niepoprawnie jałowcem łuskowanym, ma kilka zróżnicowanych odmian. Jedną z nich jest Blue Star o ciekawym, niebieskawym zabarwieniu igieł oraz atrakcyjnym pokroju, rzeczywiście kojarzącym się z gwiazdą. Dorasta do ok. 50 cm wysokości. Te jałowce są również popularne jako szczepione na pniu.

Jałowiec łuskowaty ma też kilka innych odmian, przeważnie niskich i o rozłożystym pokroju. Do wyższych zalicza się odmiana Meyeri, bo krzewy te osiągają ok. 3 m wys. (ale rosną powoli).

Jałowce wirginijskie (Juniperus virginiana) należą do wyższych, bo mogą mieć do 10 m wys. Najczęściej uprawia się odmiany o pokroju krzaczastym lub kolumnowym. Mają łuskowate igły.

Te krzewy, zwane też jałowcami Sawina (Juniperus sabina) rosną szybko, ale głównie na szerokość. Są bowiem bardzo rozłożyste, ale przy tym raczej niskie (do ok. 1 m). Te jałowce występują też w Polsce, choć bardzo rzadko i znajdują się pod ścisłą ochroną. Natomiast bez przeszkód można kupić je jako rośliny ozdobne (uwaga: wszystkie ich części są trujące).

Uprawa jałowców jest znacznie łatwiejsza niż opanowanie zróżnicowania ich odmian. To krzewy na trudne warunki, czyli do raczej suchej i niekoniecznie żyznej ziemi, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie. Dobrze radzą sobie w piaszczystym podłożu. Praktycznie nie wymagają podlewania, bo forma ich igieł zabezpiecza przed parowaniem wody (jedynie nowo posadzone osobniki warto nawadniać).

Sprawdź: Kiedy i jak przycinać jałowce i inne iglaki

Jałowce należy sadzić w miejscach słonecznych. Odporność na mróz jest w pewnym stopniu zróżnicowana, jednak wystarczająca na polskie warunki. Jeśli chcemy cieszyć się jałowcami, nie sadźmy ich tylko w ciężkiej, wilgotnej ziemi oraz w cieniu, a wszystko będzie dobrze. Jest jednak pewien wyjątek.

Z jałowcami, szczególnie sabińskimi, związana jest choroba grzybowa – rdza gruszy. Atakuje ona właśnie zarówno jałowce, jak i grusze. Nie sadźmy więc tych krzewów w pobliżu grusz!

Dowiedz się więcej: Jakich krzewów i drzew nie sadzić razem, bo będą chorować