Dodatek mieszkaniowy i dopłaty do czynszu. Kto może skorzystać i na jakich zasadach?

Dodatek mieszkaniowy i dopłaty do czynszu to formy pomocy finansowej od państwa, przeznaczone dla osób, które mają trudności z opłaceniem mieszkania, np. mieszkania na wynajem. O ile z dodatku można było skorzystać już od dawna, o tyle dopłaty wprowadzono w 2021 r. w reakcji na pandemię koronawirusa SARS-CoV-2. Komu przysługuje dodatek mieszkaniowy, a kto ma szansę otrzymać dopłatę do czynszu?

Komu przysługuje dodatek mieszkaniowy w 2020 r.?

Jak podaje Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, dodatek mieszkaniowy może uzyskać osoba, która spełnia wszystkie poniższe warunki:

• ma tytuł prawny do domu jednorodzinnego lub mieszkania (prawo własności, spółdzielcze własnościowe, spółdzielcze lokatorskie, wynajem lub podnajem mieszkania na umowę, orzeczenie sądu o przysługującym lokalu zastępczym lub socjalnym);
• powierzchnia jej domu lub mieszkania jest nie większa niż wartość określona w ustawie;
• spełnia ustawowe kryterium dochodowe.

Kryterium dochodowe jest różne w zależności od tego, czy wnioskodawca żyje sam, czy może z innymi osobami. Różnica wygląda następująco:

• dla wieloosobowego gospodarstwa domowego: średni miesięczny dochód na osobę z 3 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o dodatek jest równy lub niższy 125 proc. najniższej emerytury wg ZUS (czyli obecnie ten dochód musi być równy lub niższy niż 1500 zł na jedną osobę w gospodarstwie domowym),
• dla jednoosobowego gospodarstwa domowego: średni miesięczny dochód na osobę z 3 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o dodatek jest równy lub niższy 175 proc. najniższej emerytury wg ZUS (czyli obecnie ten dochód musi być równy lub niższy niż 2100 zł na jedną osobę w gospodarstwie domowym).

Przy dochodzie wyższym niż podany też można otrzymać dodatek mieszkaniowy. Będzie on jednak pomniejszony o kwotę nadwyżki. Przykładowo dochód 1600 zł na osobę, czyli o 100 zł więcej niż w rządowych warunkach, oznacza, że przyznany dodatek będzie obniżony również o 100 zł.

Dodatek mieszkaniowy a metraż, czyli kryterium powierzchni

Jeśli chodzi o metraż nieruchomości, to dodatek można otrzymać, jeżeli powierzchnia domu czy mieszkania przekracza podaną w ustawie powierzchnię normatywną o nie więcej niż 30 proc. (lub w niektórych sytuacjach 50 proc.). Wartość ta będzie się różnić w zależności od tego, ile osób mieszka w danej nieruchomości. Dla większości wnioskodawców istotny będzie metraż podany w 3. kolumnie tabeli.

Kryterium powierzchni przy dodatku mieszkaniowym. Opracowanie własne na podstawie danych serwisu gov.pl

Jeśli w nieruchomości zamieszkuje więcej niż 6 osób, każda dodatkowa oznacza, że do powierzchni normatywnej z tabeli należy dodać 5 m kw. Jeżeli w mieszkaniu czy domu żyje osoba niepełnosprawna, która porusza się na wózku albo potrzebuje osobnego pokoju dla siebie, powierzchnię normatywną należy powiększyć o 15 m kw.

Sprawdź: Najem okazjonalny. Co to takiego i komu się opłaci?

Ostatnia, czwarta kolumna tabeli ma zastosowanie w przypadku, gdy łączny metraż wszystkich pokoi i kuchni w domu albo mieszkaniu wnioskodawcy stanowi nie więcej niż 60 proc. powierzchni użytkowej nieruchomości. W razie wątpliwości można zadać pytania urzędnikom albo skorzystać z kalkulatora na stronie gov.pl.

Jak przypomina resort rozwoju, informację o metrażu swojej nieruchomości można znaleźć np. w akcie notarialnym, umowie najmu albo u zarządcy budynku. Metraż można też obliczyć samodzielnie, pamiętając, że nie wliczają się do niego pomieszczenia o wysokości mniejszej niż 1,90 m (np. antresole, balkony, piwnice).

Ile wynosi dodatek mieszkaniowy i na jak długo jest przyznawany?

Wysokość dodatku jest obliczana przez urzędnika w gminie i zależy od kilku czynników: liczby osób w gospodarstwie domowym, ich dochodów, wysokości wydatków na utrzymanie nieruchomości (czynsz, media itp.) oraz wysokości stawek czynszu najmu w mieszkaniowym zasobie gminy.

W 2019 r. przeciętna wysokość dodatku mieszkaniowego wynosiła 206,90 zł miesięcznie. Będzie się ona jednak nieco różnić w zależności od regionu. W razie wątpliwości warto zadać pytanie w lokalnym urzędzie miasta lub gminy.

Przeczytaj: Wyłudzenie kredytu. Co zrobić, gdy ktoś pożyczył pieniądze na twoje dane?

Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na okres 6 miesięcy i wypłacany do 10. dnia każdego miesiąca. Pieniądze są wypłacane:

• właścicielom domów – w gotówce lub na konto,
• osobom żyjącym w mieszkaniach – zarządcy budynku lub innej osobie, która pobiera opłaty za lokal od wnioskodawcy.

Warto pamiętać, że dodatek można stracić. Przestaje on być wypłacany, jeżeli osoba, która go otrzymała, przez co najmniej 2 miesiące zalega z opłatami za nieruchomość.

Wniosek o dodatek mieszkaniowy 2020 i inne dokumenty – jakie są formalności?

Żeby otrzymać dodatek, należy w dowolnym momencie złożyć odpowiednie dokumenty w najbliższym ośrodku pomocy społecznej (np. MOPS właściwy z uwagi na miejsce zamieszkania). Dokumenty można składać osobiście, przez pełnomocnika lub drogą pocztową. W razie wątpliwości można zwrócić się z pytaniami do urzędu gminy.

Dokumenty, które należy złożyć, to:

• wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego (otwórz link w nowej karcie),
• deklaracja o dochodach (otwórz link w nowej karcie) wszystkich osób w gospodarstwie domowym za ostatnie 3 miesiące,
• dokument potwierdzający powierzchnię użytkową nieruchomości (właściciele domów mogą złożyć oświadczenie o powierzchni, podając dodatkowo łączną powierzchnię pokoi i kuchni oraz wyposażenie techniczne domu),
• rachunek za prąd za ostatni okres rozliczeniowy (lub centralnie ciepłej wody albo gazu, jeżeli w mieszkaniu nie ma centralnego ogrzewania),
• inne dokumenty, o które ewentualnie może poprosić ośrodek pomocy społecznej.

Na rozpatrzenie wniosku o dodatek czeka się do 30 dni. Podczas rozpatrywania urząd może podjąć decyzję o przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, żeby potwierdzić podane dane (np. liczbę domowników, metraż itp.).

Jeżeli dodatek nie zostanie przyznany, wnioskodawca ma 14 dni od otrzymania decyzji na złożenie odwołania. Powinno ono być zaadresowane do samorządowego kolegium odwoławczego, ale składa się je ośrodku pomocy społecznej lub urzędzie.

Liczba i wartość wypłacanych dodatków mieszkaniowych w kolejnych latach. Źródło: RynekPierwotny.pl

Dopłaty do czynszu – dla kogo, od kiedy, ile można uzyskać?

Osoby, których dochody pogorszyły się wskutek koronawirusa SARS-CoV-2 czy choroby COVID-19, mogą otrzymać dopłatę do czynszu. Dopłaty ruszyły 5 stycznia 2021 r., zaś wnioski można składać do 31 marca 2021 r.

Dopłaty do czynszu są przyznawane wraz z dodatkiem mieszkaniowym. Mogą się o nie starać najemcy lub podnajemcy:

• mieszkań prywatnych,
• mieszkań TBS,
• mieszkań komunalnych,
• mieszkań spółdzielczych.

Żeby otrzymać pieniądze, trzeba złożyć w urzędzie gminy wniosek o dodatek mieszkaniowy z adnotacją, że chce się uzyskać także dopłaty do czynszu. Należy spełniać wszystkie kryteria wymagane przy staraniu się o dodatek mieszkaniowy (dochód miesięczny na osobę nieprzekraczający 1500 lub 2100 zł, kryterium metrażu itd.).

Zobacz: Renta dożywotnia. Pomoc dla seniorów czy pułapka?

Dodatkowo wnioskodawca musi wykazać za pomocą dokumentów, że jego średni miesięczny dochód na osobę w ciągu 3 miesięcy przed złożeniem wniosku był o co najmniej 25 proc. niższy niż dochód w roku 2019 (do sprawdzenia w PIT). Trzeba również udowodnić, że przed 14 marca 2020 r. było się najemcą lub podnajemcą lokalu mieszkalnego (nie musi to być ten sam lokal, co wynajmowany obecnie).

– Dopłata do czynszu, finansowana z budżetu państwa (ze środków z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19) będzie przyznawana przez gminę razem z dodatkiem mieszkaniowym tym gospodarstwom domowym, które wniosek o te świadczenia złożą do 31 marca 2021 r. – podało Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii.

Wysokość dodatku mieszkaniowego powiększonego o dopłaty do czynszu to maksymalnie 75 proc. stawki czynszu, ale nie więcej niż 1500 zł miesięcznie. Kwota ta będzie wypłacana przez okres maksymalnie pół roku. Jeśli urząd stwierdzi, że nie zostały spełnione warunki uprawniające do otrzymania dopłat do czynszu, nadal może przyznać wnioskodawcy sam dodatek mieszkaniowy. Przypomnijmy, że w przypadku najemcy pieniądze będą wypłacane właścicielowi mieszkania lub innej osobie pobierającej opłaty za lokal.

Co ważne, można się starać o przyznanie dodatku z dopłatą także na pokrycie opłat za miniony okres, jednak nie wcześniejszy niż od 1 kwietnia 2020 r. – warto spytać o tę opcję w urzędzie. 

Dopłaty przysługują również uczestnikom programu „Mieszkanie na Start", tu jednak obowiązują osobne zasady, o które warto zapytać urzędników.