Czy kredyty hipoteczne z opcją "klucz za dług" zapewnią bezpieczeństwo kredytobiorcom?

Rekomendacja S to zalecenia wydawane przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) dla kredytów hipotecznych, które mają chronić konsumentów zaciągających zobowiązania finansowe. Pierwsza Rekomendacja S, wydana kilkanaście lat temu przez poprzedniczkę KNF zakładała, że udzielać kredytu kredytobiorcy można jedynie w walucie, w której ten zarabia. Potem Rekomendacja S wielokrotnie przechodziła nowelizacje, a kolejna planowana jest jeszcze w 2018 roku. Dwie najważniejsze zmiany, które wprowadzi, mogą zrewolucjonizować rynek kredytów hipotecznych. Czy tak się stanie?

Przeczytaj: Łączne zadłużenie Polaków wynosi już niemal 71 mld zł 

Najważniejszą, zmianą jaką ma przynieść nowelizacja, jest wprowadzenie przez banki oferty kredytów hipotecznych opartych na stałej stopie procentowej. Obecnie taka propozycja w ofercie banków właściwie nie występuje na większą skalę. Nawet te nieliczne banki, które oferują kredyty hipoteczne oparte na stałej stopie procentowej niespecjalnie swoim produktem się chwalą. Z drugiej jednak strony, klienci zadowoleni z niskiego oprocentowania swoich kredytów niespecjalnie taką ofertą są zainteresowani. Wszystko przez to, że rata kredytu opartego o stałą stopę procentową jest wyższa niż opartego na zmiennej stopie. Jednak to kredyt oparty o stałą stopę procentową jest bardziej przewidywalny i bezpieczniejszy dla kredytobiorców.

Teoretycznie, gdyby kredyty udzielane we frankach szwajcarskich (CHF) były oparte na stałym oprocentowaniu nie mielibyśmy dziś kryzysu związanego z frankowiczami, których pogrążyły właśnie zmienne stopy procentowe. Niestety, stała stopa procentowa, którą wprowadzić ma nowelizacja Rekomendacji S, może być tylko czasowa – propozycja mówi o pięciu latach, po których kredyt przejdzie na zmienną stopę procentową albo stała stopa będzie wyliczana ponownie.

Znacznie ciekawszą opcją jest, znana z niektórych krajów, propozycja nazwana „klucz za dług". W uproszczeniu jej działanie ma wyglądać tak – kredytobiorca, który nie jest w stanie spłacać kredytu hipotecznego, zamiast pogrążać się w zadłużeniu, narażać na wzrost kosztów obsługi długu czy działania komorników, po prostu oddaje „klucz" do mieszkania w banku, w którym zaciągnął kredyt hipoteczny i przestaje interesować się zadłużeniem – bo go się w momencie zdania kluczy pozbył. Jak zwykle jednak diabeł tkwi w szczegółach.

Polecamy poradnik:Co decyduje o przyznaniu kredytu hipotecznego 

Już teraz spekuluje się o tym, że osoby które w umowie będą chciały skorzystać z opcji „klucz za dług" będą zobowiązane do przygotowania większego niż reszta klientów wkładu własnego – banki będą musiały bowiem uwzględnić ewentualne ryzyko związane ze zmianami w wartości nieruchomości (choć ich ceny powoli, ale systematycznie rosną od wielu lat). Dla takich kredytów inaczej będzie się obliczać wskaźnik DtL (czyli Debt to Loan), który określa stosunek stałych zobowiązań osoby biorącej kredyt do całości jej zarobków. Dla osób zarabiających w okolicach średniej krajowej ten wskaźnik wynosi około 50 procent i nieco więcej, gdy zarobki są dużo powyżej średniej. Jednak by zminimalizować ryzyko banki dla osób starających się o kredyt oparty o stałą stopę wskaźnik DtL obliczać będą mogły znacznie rygorystyczniej, ustalając go na poziomie 35 procent. Jeśli tak się stanie kredyty z opcją „klucz za dług" będą dostępne tylko dla osób mogących sobie pozwolić na wysoki wkład własny i jednocześnie wykazujących wysokie dochody. Jednak akurat ta grupa kredytobiorców prawdopodobnie będzie najmniej zainteresowana skorzystaniem z opcji „klucz za dług", bo zarabia na tyle dobrze, że stać ją spłatę swoich zobowiązań.

Dowiedz się: Jakie są dodatkowe koszty przy ubieganiu się o kredyt hipoteczny