Czosnek słoniowy jest naprawdę wielki. Co to za gatunek i jak uprawiać czosnek słoniowy w ogrodzie? Kiedy go sadzić i zbierać?

Patrząc na czosnek słoniowy, można się zdziwić. To z racji jego rozmiarów i masy. Bywa, że jedna główka czosnku słoniowego nie mieści się w dłoniach, a waży prawie pół kilograma (dla porównania: zwykła główka czosnku ma masę około 45 gramów).

Czosnek słoniowy (Allium ampeloprasum var. ampeloprasum), zwany jest także wielkogłówkowym. Jego wielkość główki jest porównywana do pomarańczy albo nawet grejpfruta. Z daleka czosnek słoniowy przypomina jednak tradycyjny czosnek. Jego główka ma bowiem taki sam kształt i kolor. Czosnek słoniowy zawiera mniejszą liczbę ząbków w główce. Ma ich cztery lub pięć, rzadziej sześć. Co ciekawe, każdy ząbek czosnku słoniowego jest mniej więcej takich rozmiarów, jak cała główka zwykłego czosnku.

Czosnek słoniowy pochodzi ze Stanów Zjednoczonych i tam jest już dosyć popularny, natomiast u nas dopiero zaczyna stawać się znany. Część botaników podkreśla, iż czosnkowi słoniowemu jest bliżej do pora niż do czosnku pospolitego. Niektórzy twierdzą, że czosnek słoniowy jest alternatywą dla osób, które nie cierpią smaku i zapachu zwyczajnego czosnku, lecz doceniają jego właściwości zdrowotne. Czosnek słoniowy nie ma silnego zapachu, zaś w smaku jest łagodniejszy.

Podobnie, jak zwykły czosnek, i ten wielkogłówkowy znalazł zastosowanie w kuchni. Jest składnikiem surówek i sałatek, dodatkiem do zup, sosów oraz pieczeni. Wielu przygotowuje sobie kanapki, kładąc pod wędlinę czy ser właśnie plastry tej odmiany czosnku. Nawet grillowany czosnek słoniowy stanowić może oryginalną przekąskę albo przystawkę.
 

Uprawa tego czosnku nie powinna stanowić większych trudności. Preferuje on stanowiska słoneczne. Ważne, aby gleba pod uprawę była w miarę żyzna, wilgotna, pozbawiona chwastów. W glebie ciężkiej i gliniastej czosnek słoniowy raczej nie wyrośnie.

Sadzenie czosnku można przeprowadzić dwa razy w ciągu roku:

• w sezonie jesiennym (np. na przełomie października i listopada, zanim nastaną mrozy),
• wiosennym (przeważnie nie wcześniej niż w połowie marca, aby mieć pewność, że nie spadnie już śnieg).

Jesienią czosnek wsadza się w ziemię głębiej, na głębokość około 7–8 centymetrów. Podczas wiosennego sadzenia należy pamiętać, aby posadzić czosnek słoniowy na połowę tej głębokości, a więc na średnio 3–4 centymetry w głąb ziemi. Należy uważać z wiosennym sadzeniem tego gatunku czosnku, ponieważ w główce mogą nie pojawić się w ogóle ząbki. Pewniejszy jest jesienny termin sadzenia.

Zbiór czosnku, zasadzonego przed zimą, przypada na początek lata, a czosnku, który został zasadzony po zimie – w drugiej części lata. Gdy liście czosnku zaczynają żółknąć, to znak, że trzeba go wykopać. Jeśli nie zrobimy tego we wskazanym czasie, to później główka czosnku zacznie się rozsypywać. Zebrany czosnek należy przechowywać w suchym, chłodnym miejscu.

W USA powstają plantacje, na których rośnie wyłącznie czosnek słoniowy. Ich właściciele mówią, że opłaca im się uprawiać ten czosnek, ponieważ osiąga on zawrotne ceny. W Polsce ten czosnek raczej nie jest spotykany w sklepach stacjonarnych, ale można go kupić przez internet. Jego ceny są bardzo zróżnicowane, szczególnie jeśli pochodzi on z własnych amatorskich upraw. Trzeba jednak zachować pewną czujność, bo niekiedy oferowane są pojedyncze ząbki, a niekiedy główki. Sprawdzajmy tę informację i to, czego dotyczy cena. Ząbek czosnku słoniowego kosztuje ok. 8-10 zł, natomiast główka ok. 20 zł (cena bywa też uzależniona od masy).

Niektórzy są zdania, że czosnek słoniowy swój przydomek zawdzięcza nie rozmiarowi, tylko kolorowi. Jego barwa kojarzy się z kolorem kości słoniowej.