Tynkowanie ścian wewnętrznych - rodzaje tynków i ich zastosowanie

Tynki we wnętrzu domu spełniają kilka ważnych funkcji. Przede wszystkim chronią przed ogniem (tynki są ognioodporne) oraz przed wilgocią. Ale nie tylko. Nadają bowiem ścianom i całemu wnętrzu estetycznego wyglądu. Obecnie tynki nakładane są maszynowo. Służy do tego agregat tynkarski, mieszający sypki tynk z wodą. Taka metoda nakładania zaprawy przede wszystkim przyśpiesza pracę. Jednak tynkowanie ścian wewnątrz domu inwestor powinien zlecić fachowcom, posiadającym odpowiedni sprzęt i uprawnienia. I tak bywa najczęściej, choćby ze względu na cenę agregatu, która waha się od 5 tys. do nawet 20 tys. złotych.

Masz wilgotne ściany, wykwity solne, plamy oraz pęknięcia? Przeczytaj poradnik: Tynki renowacyjne: ich zastosowanie i działanie 

Ze względu na przygotowanie zaprawy wyróżniamy tynki:

• gotowe w workach – są to mieszkanki przygotowane przez producentów,
• mieszane na miejscu pracy – złożone z piasku, wapna i cementu.

Ze względu na skład wyróżniamy 4 główne, najpopularniejsze rodzaje tynków, które wykorzystać możemy podczas tynkowania ścian wewnętrznych:

• gipsowe – tynk na bazie gipsu i wapna,

• cementowo-wapienne (cement, woda, kruszywo o różnej granulacji, wapno):
  1. zwykłe o uziarnieniu od 0,8 do 1,5 mm,
  2. drobnoziarniste o uziarnieniu 0,5 mm,

• cementowe – spoiwem jest cement,

• gliniane – tynki na bazie gliny (glina i piasek), są ekologiczne, obecnie dość rzadko stosowane w Polsce.

Zobacz również: Generalny remont mieszkania: na czym się skoncentrować 

Ten rodzaj tynku po końcowej obróbce jest bardzo gładki (z reguły tylko 10 procent powierzchni ściany, tuż przed malowaniem należy wygładzić). Przede wszystkim zaś jest ekonomiczny, bo tani w odróżnieniu np. od tynku glinianego. Zaprawę z gipsu stosować należy przede wszystkim w suchych pomieszczeniach: w pokojach, w sypialni na holach. Ale uwaga! Jeśli budynek tynkowany od wewnątrz jest nowy, nie ma przeciwwskazań do tego, by i w łazience, czy innych wilgotnych pomieszczeniach zastosować tynki gipsowe! Wcześniej jednak należy skonsultować z fachowcem, czy w domu jest prawidłowa wentylacja powietrza.

Główną zaletą gipsu jest fakt, że potrafi wchłonąć wilgoć i zwrócić ją do pomieszczenia, gdy jest w nim zbyt sucho. Dzięki takiej funkcji klimat domu znacznie się poprawia. Ściany są cieplejsze, a co za tym idzie, w całym domu panuje zdrowy mikroklimat. Wadą tynku z gipsu jest jego miękkość, tym samym jest mało odporny na uszkodzenia. Jednak producenci, chcący stawić czoła tej właściwości, udostępnili właśnie tynk gipsowy, który ma wzmożoną odporność na uszkodzenia. Taki tynk gipsowy jest mało podatny na uszkodzenia mechaniczne.

Tynk gipsowy najlepiej stosować jako podkład pod malowanie. Należy jednak pamiętać, że ten rodzaj tynku nie jest cienkowarstwową gładzią gipsową i nie zawsze wymaga jej zastosowania. Mimo to pojęcia: gipsu i gładzi bywają mylone. Warstwę gładzi, stanowiącej dekoracyjne wykończenie kładziemy na tynk, by ten był jeszcze gładszy.

Zaletą gipsu jest fakt, że nakładany może być na różnego rodzaju podłoża nawet nowoczesne: beton komórkowy, pustaki, cegłę a nawet przy odpowiednim zbrojeniu na styropian. Pamiętać jednak należy, że ten rodzaj tynku może być nakładany wyłącznie jako jednowarstwowy. Warstwa tynku nie powinna być grubsza niż 1 cm. W przypadku nakładania agregatem, najlepszy efekt uzyskamy gdy konsystencja zaprawy gipsowej będzie rzadka. Tynk gipsowy w temperaturze ok. 20 stopni Celsjusza schnie od 1 do 2 tygodni. Chyba, że tynkowane pomieszczenie jest wentylowane, wtedy proces ten skraca się nawet do 4 dni.

Warto przeczytać: Tynki zewnętrzne na twój dom. Dostępne rozwiązania i ich charakterystyka 

Inaczej jest w przypadku tynku cementowo-wapiennego, który ma strukturę piaszczystą. Ten rodzaj tynku po zatarciu jest szorstki. W dotyku wyraźnie wyczuć można ziarna o różnej granulacji. Tynkiem cementowo-wapiennym najlepiej tynkować wnętrze garażu, piwnicy, pralni, łazienki czyli miejsca szczególnie narażone na wilgoć. Podobnie w przypadku tynku cementowego, który oprócz wysokiej odporności na uszkodzenia jest odporny też na działanie wody. Oba tynki zatem warto zastosować w pomieszczeniach o dużej wilgotności.

Ściany w domu z tynkiem cementowo-wapiennym są zimne. Fachowcy zapewniają, że różnicę między tynkami: gipsowym a cementowo-wapiennym da się wyraźnie odczuć. Tynk cementowo-wapienny świetnie też sprawdzi się jako podkład pod płytki i tapety w całym mieszkaniu, cementowy zaś dobrze nadaje się na sufity. Pamiętajmy, że tynk pod płytki powinien być „zatarty na ostro", co oznacza, że powinien być bardzo szorstki w dotyku. Nie jest wskazane by tym rodzajem tynku pokrywać podłoża drewniane i metalowe. Może się bowiem okazać, że nie zapewnią one odpowiedniej przyczepności.

Tynk cementowo-wapienny jest dość łatwy do wyrobienia i ma dobrą paroprzepuszczalność, co oznacza, że „oddycha" i nie tworzy termosu ze ściany. Grubość naniesionego cementowo-wapiennego tynku wynosić powinna ok. 1 cm. Przy nierównych płaszczyznach oba tynki na ścianę nanoszone powinny być dwukrotnie a nawet trzykrotnie. Najpierw kładzie się obrzutkę, czyli pierwszą, mocniejszą warstwę. Potem kładzie się warstwę tynku a na końcu dekoracyjną gładź.

Obecnie glina jest mało wykorzystywanym materiałem tynkarskim. Ze względu na cenę. Niewielkie firmy remontowe nie wykorzystują w pracach tynków glinianych, bo nie mają zamówień na takie prace a przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą, produkcją gotowych tynków wycofują je ze swoich ofert. Cena odstrasza klientów.

Dowiedz się więcej: Tynki gliniane we współczesnym budownictwie 

Warto jednak wiedzieć, że glina ma wiele zalet. Była przecież pierwszym spoiwem. Tynki gliniane produkowane są, jak sama nazwa wskazuje na bazie gliny, która jest materiałem wiążącym. Glina jest paroprzepuszczalna. Dlatego podobnie jak w przypadku tynków cementowo-wapiennych ściany „oddychają". Glina ponadto reguluje wilgotność powietrza (szybko przyjmuje i oddaje wodę), tworząc zdrowy klimat. Ale ma możliwości pochłaniania nie tylko wody, ale i zapachów, np. dymu tytoniowego.

Jednak tynków glinianych nie można kłaść na większość podłoży stosowanych w nowoczesnym budownictwie np. na silikaty, czy płyty gipsowo-kartonowe oraz wiele innych. To też odstrasza klientów. Najlepiej stosować ten rodzaj tynku na surowych murach, wznoszonych z tradycyjnych materiałów. A efekt? Różnoraki. Dzięki tynkom glinianym uzyskamy strukturę powierzchni taką, jaką sobie wymarzymy. Tynki mogą być zupełnie gładkie, ale nie tylko. Mogą tworzyć chropowatości i nierówności, dlatego gliniane tynki to element dekoracyjny. Glina ma jeszcze jedną ważną zaletę, otóż nie ma zamkniętego czasu wiązania, glinę można skuć i zabrać ze sobą, wykorzystując ponownie. To nie żart. Po skuciu tynku glinianego dodajemy wody, aby ponownie uzyskać materiał tynkowy.

Główną wadą tynków jest fakt, że metr kwadratowy takiego tynku o grubości 1 cm waży nawet do 18 kg. Zaletą zaś jest to, że tynki produkowane na bazie gliny są odporne na pleśnie i grzyby. Glina jest neutralna i naturalna, dlatego doskonale nadaje się do tynkowania pokoi alergików, szczególnie dzieci.

Układanie tynku z fantazją: Tynkarze na szczudłach 

W teorii tynkowanie ścian wewnętrznych można przeprowadzić w dowolnej temperaturze plusowej. Zacząć więc można od temperatury 1 stopnia Celsjusza. W praktyce fachowcy mówią o 5 stopniach Celsjusza. Okazuje się, że to najbardziej optymalna temperatura. Świeży tynk wewnętrzny nie może zmarznąć!