Rodzina na swoim wygasła, ale jeszcze długo o niej nie zapomnimy

Do kredytu udzielonego w ramach Rodziny na Swoim (RnS) państwo obowiązane jest dopłacać połowę odsetek przez okres pierwszych 8 lat spłaty kredytu hipotecznego. Jest to duże obciążenie dla finansów publicznych, co więcej przez swoją konstrukcję rodzi długofalowe konsekwencje. Być może przesądziło to o decyzji wygaszenia tego programu dopłat.

Ostatnie umowy zawarte z wykorzystaniem wsparcia w ramach Rodziny na Swoim będą generować wydatki budżetu państwa do końca 2020 r.

Osoby, które zaciągnęły kredyt w RnS po 8 latach, w których mogły cieszyć się niższą ratą, będą musiały stawić czoła wyższym ratom kredytowym. To spore obciążenie dla większości budżetów domowych. Oczywiście dużo osób zaciągających kredyt zakładało, że przez te lata nastąpi ich rozwój zawodowy i w konsekwencji wzrosną ich zarobki umożliwiając spłatę wyższych rat. Miejmy nadzieję, że tak się stanie. Jednak życie różnie się układa i dla części osób wyższa rata może okazać się nie lada problemem.

Na ryzyko wystawione są także banki, które oferowały tego rodzaju produkt. Jeśli klienci banków będą mieć kłopoty, to także one będą musiały zmierzyć się z problemem. O tym, że może to być poważne zagrożenie dla funkcjonowania banków w przyszłości wskazywała już niejednokrotnie Komisja Nadzoru Finansowego.

Wprawdzie zdolność kredytowa dla osób zainteresowanych preferencyjnym kredytem była liczona tak, jakby państwowych dopłat nie było, więc teoretycznie banki nie powinny ponosić nadmiernego ryzyka. Z drugiej jednak strony jedna z kilku modyfikacji początkowych założeń ustawy umożliwiła kredytobiorcy bez odpowiedniej zdolności kredytowej dołączenie do umowy osób z rodziny (np. rodziców czy rodzeństwo). Jaki odsetek stanowią tego rodzaju umowy nie wiadomo, ale to w głównej mierze właśnie one będą stanowić źródło potencjalnego zagrożenia.

Można więc stwierdzić, iż pełna ocena funkcjonowania programu Rodzina na Swoim nie powinna kończyć się na podsumowaniu liczby i wartości udzielonych kredytów. Powinna również w przyszłości brać pod uwagę konsekwencje jakie poniosły wszystkie zaangażowane strony.