Spis treści
Nowa siedziba Muzeum Nikoli Tesli
Międzynarodowy konkurs architektoniczno-urbanistyczny, zorganizowany przez Urban Planning Institute of Belgrade wraz z Belgrade Waterfront, dotyczył stworzenia projektu nowej siedziby Muzeum Nikoli Tesli. Miejsce to ma powstać w zabytkowej fabryce Milana Vapy w Belgradzie. Fabryka ta, zbudowana w 1924 roku, była pierwszą nowoczesną fabryką papieru w regionie i jest uznawana za istotny element dziedzictwa przemysłowego Serbii.
Zadanie dla architektów polegało na zaprojektowaniu przestrzeni o powierzchni 8,400 m², która będzie służyć jako muzeum poświęcone pamięci Nikoli Tesli. Konkurs wymagał stworzenia przestrzeni wystawienniczej dla bogatej kolekcji eksponatów prezentujących dorobek jednego z największych wynalazców nowożytnej ery.
Fabryka, nieczynna od dekady, znajduje się na terenie o powierzchni 177 hektarów w centrum Belgradu, nad rzeką Sawą. Obszar ten jest obecnie rewitalizowany w ramach projektu Belgrade Waterfront, który przekształca dawne tereny kolejowe i logistyczne w nową, wielofunkcyjną dzielnicę. W ramach tego przedsięwzięcia planowane jest stworzenie dzielnicy muzealnej, w której znajdą się siedziby czterech instytucji, w tym Muzeum Nikoli Tesli.
Polscy architekci z uznaniem
Do konkursu zgłoszono 46 projektów. Pierwsze miejsce zdobyła renomowana pracownia Zaha Hadid Architects, która współpracowała z serbskim biurem Bureau Cube Partners. Jury, pod przewodnictwem Marko Stojčića, Głównego urbanisty Belgradu, przyznało trzy nagrody oraz specjalne wyróżnienie.
Wyróżnienie to przypadło polskiej pracowni WXCA, znanej z projektów takich jak Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego.
Projekt WXCA wyróżnia się nie tylko funkcjonalnością. Jury podkreśliło, że układ przestrzenny muzeum zachęca do eksploracji idei Tesli, czyniąc z niego dynamiczny ośrodek nauki i innowacji. To miejsce, gdzie historia Tesli ożywa i inspiruje do działania.
Muzeum pełne ducha Tesli
Koncepcja polskich architektów zakłada, że przebywanie w muzeum powinno być duchowym doświadczeniem. W projekcie WXCA oryginalna struktura i materia historycznej fabryki odgrywają kluczową rolę. Fasady fabryki mają pozostać nietknięte, co podkreśla industrialny charakter budynku i jego metafizyczny status jako medium pamięci.
Głównym założeniem projektu było zachowanie zabytkowego obiektu i jego adaptacja do nowej funkcji. Architekci chcieli, aby struktura fabryki stała się nie tylko tłem dla ekspozycji, ale także współnarratorem opowieści o Tesli.
Centralnym punktem projektu jest charakterystyczny, wysoki komin fabryki, symbol postępu i nowoczesności. Wnętrze komina wypełnione światłem staje się latarnią, wokół której koncentruje się życie muzeum. Architekci zaprojektowali dwa odrębne "ringi": przestrzeń publiczną na dziedzińcu i ścieżkę sal wystawienniczych wokół dziedzińca.
Zmiana funkcji fabryki wpłynie na jej model działania. Dawniej działająca "na zewnątrz" fabryka stanie się atraktorem działającym "do wewnątrz", zapraszając użytkowników do środka. Otwarte wejście do muzeum, zielony plac, strefa wejściowa z instalacją artystyczną inspirowaną motywem burzy oraz publiczny dziedziniec tworzą sekwencję zróżnicowanych doświadczeń. Centralnym punktem tej ścieżki jest rozświetlone pomieszczenie z urną z prochami Tesli.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Regiodom codziennie. Obserwuj Regiodom!
