Najem czy zakup na własność – czy program Mieszkanie Plus zmieni nastawienie Polaków?

Dopłaty w ramach Mieszkania Plus mają być na tyle wysokie, by były znaczące dla osób wynajmujących. Premier ocenił, że w ciągu kilku lat tego rodzaju wsparciem zostanie objętych ponad 300 tysięcy osób. Czy jednak tak duża liczba najemców czynszówek z rządowym wsparciem oznacza, że Polacy porzucą marzenia i plany zakupu nieruchomości na własność i dostosują swoje preferencje do tych w Europie Zachodniej? Tam wiele osób nie chce wiązać się kredytem na długie lata, nie chce również przywiązywać się do jednego miejsca zamieszkania i wybiera swoistą wolność, jaką daje im możliwość wynajęcia lokalu gdziekolwiek zechcą. Teza ta jest mocno wątpliwa.

Przeczytaj: Zalety i wady specustawy mieszkaniowej, dotyczącej programu Mieszkanie Plus 

Dwa wcześniejsze rządowe programy – Rodzina na Swoim i Mieszkanie dla Młodych zakładały przecież wsparcie w zakupie nieruchomości na własność, poprzez np. dopłaty do kredytowych odsetek. Popularność programów była ogromna, a dostępne pule wsparcia wyczerpywały się w kilka dni po uruchomieniu przez Bank Gospodarstwa Krajowego kolejnych transz finansowania. Oba te programy promowały zakup mieszkania na własność.

W Mieszkaniu Plus najwięcej się mówi o wsparciu w dopłatach do czynszu, ale program – także ze względu na jego wiek niemowlęcy – nie cieszy się tak dużym zainteresowaniem jak wcześniejsze. W niektórych przypadkach – jak na przykład w Gdyni – część osób srogo rozczarowała się poziomem czynszów w oddawanych do użytku lokalach. Szybko okazało się bowiem, że zapewnienie niskiego czynszu poprzez tanie budownictwo nie jest po prostu możliwe. Nikt nie przewidział, że mimo podaży „darmowej" ziemi, jaką do programu wnosiły między innymi spółki Skarbu Państwa, zdrożeją potężnie koszty pracy i materiałów budowlanych. Program przed fiaskiem uratować mają dopłaty do czynszów – bo ich wysokość będzie niewiele niższa od rynkowych.

Polacy wolą kupić mieszkanie za pieniądze z kredytu niż wynajmować. Czy to się zmieni?

Czy dopłaty do czynszów za najem sprawią jednak, że Polacy porzuca marzenia o własnym „M" i zadowolą się wynajmowanym mieszkaniem? Specjaliści rynku nieruchomości bardzo w to wątpią. Po pierwsze – nawet spełnienie obietnic i zapewnienie względnie taniego lokalu kilkuset tysiącom osób nie jest w stanie nasycić rynku nieruchomości. W dużych miastach lokale z programu Mieszkanie Plus będą tylko elementem całego rynku nieruchomości, który nie spowoduje np. obniżenia cen najmu w innych budynkach. Lokali będzie zbyt mało, by mogły wywrzeć presję cenową na innych właścicieli czynszówek.

Dowiedz się: Co z sytuacją lokatorów, gdy skończą się dopłaty z Mieszkania Plus? 

Problemem wydają się również zasady Mieszkania Plus – szybka droga do eksmisji z czynszówek na pewno nie zapewni spokojnego snu wszystkim tym, którzy balansują na granicy zdolności czynszowej. I wreszcie – na dopłaty liczyć będzie można tylko przez 9 lat, potem czynsz w całości będzie musiał zostać opłacony z pieniędzy wynajmujących. Można założyć, że przynajmniej część osób zdąży w tym czasie odłożyć środki, które mogłyby zostać wykorzystane jako wkład własny do kredytu hipotecznego na własne mieszkanie (wszak program Mieszkanie Plus miał być kierowany do tych, których na wzięcie komercyjnego kredytu nie stać).

Niskie oprocentowanie kredytów hipotecznych powoduje również, że wiele osób woli spłacać miesięczne zobowiązania wobec banku, niż płacić często wyższy czynsz za to, że może w danym lokalu mieszkać. Spostrzeżenia, że Polacy nie traktują najmu jako opcji docelowej potwierdzają zachowania tych, którzy lokale w programie Mieszkanie Plus właśnie zasiedlają. W Białej Podlaskiej większość osób zdecydowała, że woli droższy wariant najmu z opcją dojścia do własności.