Lokale tymczasowe – komu przysługują i na jakich warunkach

Lokale tymczasowe wymyślono po to, żeby – przynajmniej formalnie – nie eksmitować dłużników na bruk, ponieważ tego zabraniają polskie przepisy. Parametry takiego lokalu i warunki, jakie musi on spełniać, definiuje Ustawa o ochronie praw lokatorów.

Z życia wzięte: Eksmisja nielegalnych lokatorów 

– Zgodnie z Ustawą o ochronie praw lokatorów z 2011 roku, pomieszczenia tymczasowe przeznaczone są dla osób po eksmisji, które nie mają uprawnień do lokali socjalnych – tłumaczyła nam Karolina Wojciechowska z Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Toruniu, gdy były oddawane do użytku kolejne takie pomieszczenia przy ul. Skłodowskiej-Curie w tym mieście. W nowym budynku, liczącym 714 metrów kwadratowych, znajduje się 30 pomieszczeń dwuosobowych oraz po trzy pomieszczenia trzy- i czteroosobowe. 

Lokal tymczasowy, czyli co to za mieszkanie

Lokal tymczasowy jest zazwyczaj "o poziom niżej", niż lokal socjalny, jeśli chodzi o standard. Ten tymczasowy musi znajdować się w tej samej miejscowości (lub pobliskiej), w której mieszkał dotychczas eksmitowany do tego pomieszczenia dłużnik. To właściwie jedyny plus takiego pomieszczenia. Przepisy mówią bowiem, że może mieć ono zaledwie 5 metrów kwadratowych powierzchni przypadającej na osobę. To oznacza, że lokalem może być pokój w niesamodzielnym, czyli wspólnym mieszkaniu, wystarczy że nadaje się do zamieszkania.

Kiedy lokal tymczasowy nadaje się do zamieszkania

Za lokal tymczasowy nadający się do zamieszkania uważa się ten, który lokal ma dostęp do naturalnego światła (wystarczy małe okienko), podłączono w nim prąd, ma możliwość ogrzewania (elektrycznego, węglowego lub każdego innego) oraz zainstalowano w nim urządzenia, na którym da się przygotować ciepły posiłek. Nie musi być to kuchenka gazowa, wystarczy prąd i kuchenka elektryczna.

Dowiedz się: Dla kogo i za ile są mieszkania w TBS

Dodatkowo wymaga się, aby przegrody budowlane (ściany i stropy) nie były zawilgocone. To w praktyce oznacza, że pomieszczenie pełne wilgoci, grzyba i pleśni też spełniać będzie ustawowe warunki dla pomieszczenia tymczasowego. Dodatkowo lokal tymczasowy musi mieć dostęp do wody i WC. Tyle, że urządzenia zaopatrujące w wodę mogą znajdować się poza tym lokalem, na przykład na podwórku.

Kto może zamieszkać w lokalu tymczasowym

Nie wszyscy dłużnicy z wyrokiem eksmisyjnym mają prawo chociażby do takiego pomieszczenia. Na lokal tymczasowy nie mają szans osoby, wobec których nakazano eksmisję z powodu stosowania przemocy domowej. Podobnie prawa do takiego lokalu nie posiadają ci, którzy zajmowali pomieszczenie i ich eksmitowano na podstawie umowy najmu okazjonalnego oraz lokatorzy, którzy już zajmowali pomieszczenie tymczasowe i są zobowiązani do jego opuszczenia (bo na przykład przebywali w nim już pół roku).

Jak długo można mieszkać w lokalu tymczasowym

W takim lokalu przebywać można maksymalnie pół roku (ale umowa najmu nie może być krótsza, niż miesiąc). Po tym okresie trzeba znaleźć sobie samemu inne lokum. W rzeczywistości niektórzy mieszkańcy lokali tymczasowych traktują takie adresy, jak mieszkania docelowe i ani myślą o wyprowadzce. Dochodzi do tego, że gminy kierują wnioski do sądu o eksmisję nielegalnych już lokatorów i do akcji wkracza komornik, który siłą wyprowadza osoby. Tak było np. w Bydgoszczy, gdzie walka o wyprowadzenie zalegających w budynku przy ul. Zygmunta Augusta osób trwała ponad rok.

Obowiązek gminy a zapewnienie lokalu tymczasowego

W praktyce stan lokali tymczasowych jest często taki zły, że wiele osób nie decyduje się na wprowadzenie do nich. Dla gmin liczy się jednak fakt, że w ogóle taki lokal wskazanym osobom zaoferowały, przez co spełniły swój ustawowy obowiązek zapewnienia takiego pomieszczenia.

Przeczytaj też: Gminy mogą starać się o środki na budowę mieszkań 

Od 1 listopada do 31 marca trwa okres ochronny i eksmitować można dłużników jedynie do mieszkań socjalnych, ale już nie do pomieszczeń tymczasowych i lokali zastępczych. O tym, czy osoba eksmitowana ma prawo do lokalu socjalnego czy tymczasowego, decyduje sąd.

Na posiedzenia w sprawie eksmisji zawsze warto się stawić, mimo, że nigdy tego typu spotkania nie są dla dłużnika miłe. Lepiej jednak przekonać sąd, że z różnych powodów powinno otrzymać się prawo do lokalu socjalnego. W przeciwnym razie, bez odpowiedniej wiedzy o sytuacji dłużnika, sąd może wydać orzeczenie o eksmisji do lokalu tymczasowego.