Koszalin: kamienica-jubilatka

Mieszkańcy kamienicy nr 9 przy ul. Stanisława Wyspiańskiego w Koszalinie zaprosili nas na niezwykłe spotkanie. Jego gospodarzem i jednocześnie jubilatem była właśnie kamienica.– Znakomita większość budynków usytuowanych wzdłuż obydwu pierzei ulicy została wybudowana w 1910 roku. Jesienią tego roku będą obchodzić swoje 102. urodziny – mówi artystka Greta Grabowska, jedna z lokatorek kamienicy i inicjatorka remontu.

– Ja jestem świadomą mieszkanką tego miejsca. Sama je wybrałam kilka lat temu na swój dom i od początku chciałam przywrócić mu dawny blask – zdradziła.

Z początkiem XIX wieku Koszalin przekroczył krąg murów miejskich. Powstawały nowe dzielnice. Miasto rozbudowywało się w kierunku wschodnim. Powstały przedmieścia nazwane imieniem Fryderyka Wilhelma, który na początku XVIII w. przyczynił się do odbudowy miasta zniszczonego w tragicznym pożarze 1718 roku.

Z początkiem XX wieku wytyczono ulicę Tessmarstrase, po 1945 roku przemianowaną na St. Wyspiańskiego.

– Wzdłuż północnej pierzei miasto wybudowało szereg kamienic z mieszkaniami dla urzędników państwowych. Na przełomie lata i jesieni 1910 roku do świeżo oddanych mieszkań wprowadzili się pracownicy rejencji i kolei wąskotorowej, urzędnicy poczty i telegrafu, ale też księgowi, oficerowie. Z biegiem lat ulica zszarzała, straciła swój status, jej uroda przygasła – opowiada koszalinianka.

Kamienica nr 9 została poddana gruntownej renowacji. Koszt to 175 tys. złotych. Prace trwały osiem miesięcy.

Na podstawie pocztówek z początku XIX w oraz zdjęć mieszkańców kamienicy z lat 50. i 60. została odtworzona elewacja budynku.

– Zdjęcia z połowy XX wieku otrzymałam od sąsiada z parteru, pana Olszewskiego. Jedno z nich przedstawia go jako kilkuletniego chłopca bawiącego się z kotem na balkonie. Jego najbliżsi, fotografując synka, nieświadomie uwiecznili detal balustrady, ceglaną ścianę elewacji. Po kilkudziesięciu latach te niewinne ujęcia pomogły odtworzyć cenne detale kamienicy – zdradza Greta Grabowska.

Na spotkaniu mieszkańcy pokazali zdjęcia ulicy sprzed lat. Jednym z gości był właśnie pan Olszewski.

Nie brakowało głosów zachwytu nad pięknem kamienicy

Przywrócono jej oryginalny wygląd.
Było też sporo gorzkich słów, które padły pod adresem władz miasta i miejskiego konserwatora zabytków. – Ulica Wyspiańskiego jest wyjątkowa – mówił jeden z jej mieszkańców. – 90% budynków pochodzi z czasów przedwojennych. Nie ma jednak żadnego planu rewitalizacji.

Władze nie dbają o swoje dziedzictwo. Proszę zobaczyć, jak wyglądają inne kamienice na tle tej odnowionej – skarżył się. – Może to, co zrobili mieszkańcy „9" będzie inspiracją dla miasta – dodała inna koszalinianka. Spotkanie było elementem ogólnoeuropejskich oraz ogólnopolskich obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa 2012, w tym roku obchodzonych pod hasłem „Tajemnice codzienności". 

Autor: Joanna Krężelewska