Kasza gryczana. Jak ją dobrze ugotować, jakie ma rodzaje i jakie właściwości ta kasza

Wojciech Lechowski
Kasza gryczanaKasza gryczana to wyjątkowo zdrowy dodatek do dań (lub ich podstawa). Dobrze ugotowana, będzie smakować każdemu.
Kasza gryczanaKasza gryczana to wyjątkowo zdrowy dodatek do dań (lub ich podstawa). Dobrze ugotowana, będzie smakować każdemu. u111116 (Pixabay.com)
Kaszę gryczaną znają praktycznie wszyscy, ale nie każdy do jej spożywania podchodzi z takim samym entuzjazmem. A szkoda, bo dobrze ugotowane ziarna gryki smakują wyśmienicie i są bardzo zdrowe. Poniżej o walorach i zastosowaniu kaszy gryczanej w kuchni oraz o jej prawidłowej obróbce.

Brązowawe ziarna kaszy to owoc gryki (dorastającej do 60 cm wysokości rośliny uprawnej). Gryka podczas kwitnienia (w lipcu i sierpniu) wydaje pachnące kwiaty w kolorach od bieli do różu. Stąd też „grykę jak śnieg białą" opisywał Mickiewicz w „Panu Tadeuszu".

Jednak roślina ta w rzeczywistości znana jest dużo dłużej. Do Europy przywędrowała prawdopodobnie ze Wschodu. Najstarsze znaleziska gryki z terenów ziem polskich pochodzą z Wolina, z IX wieku, a niewiele późniejsze są z Krakowa. Natomiast wiek XIII–XIV zaowocował rozpowszechnieniem uprawy gryki na zachód Europy. Aktualnie gryczane pola uprawne można spotkać m.in. we wschodniej części Polski. Kasza gryczana jest popularnym produktem spożywczym tak na terenie naszego kraju, jak i na Litwie, Ukrainie, Białorusi oraz w Rosji.

Sprawdź też: Jak dobrze ugotować kaszę jaglaną

Rodzaje kaszy gryczanej

Na polskie stoły najczęściej trafia kasza gryczana palona. Kaszę tę praży się tuż po wyłuskaniu z otrębów, co pozwala uzyskać charakterystyczny brązowy kolor i dość intensywny smak ziaren. Kasze gryczane palone dzieli się na:

  • paloną całą;
  • paloną łamaną.

W niektórych sklepach natrafić można również na kaszę gryczaną nieprażoną (niepaloną, zwaną też białą). Kasza ta ma jaśniejszą barwę i jest delikatniejsza w smaku. Pośród kasz gryczanych niepalonych rozróżnia się:

  • niepaloną całą;
  • niepaloną łamaną;
  • niepaloną łamaną drobno (znaną pod nazwą kaszy krakowskiej).

Po dalszej obróbce kaszy (zmieleniu ziaren) powstaje mąka gryczana służąca np. do wypieku chleba czy produkcji makaronów.

Właściwości odżywcze i prozdrowotne kaszy gryczanej

Kasza gryczana jest bogata w składniki odżywcze, mikro- i makroelementy oraz witaminy. To doskonałe źródło białka, węglowodanów i błonnika, a przy okazji produkt o niewielkiej zawartości tłuszczu.

Gryka nie zawiera glutenu, dzięki czemu z powodzeniem nadaje się dla osób na niego uczulonych.
Kasza gryczana polecana jest szczególnie przy problemach trawiennych oraz podwyższonym poziomie cholesterolu. Wynika to z dobroczynnego działania błonnika, którego zwartość w kaszy jest wysoka. Nierozpuszczalny błonnik świetnie pobudza perystaltykę jelit i poprawia przemianę materii. Zaś rozpuszczalna frakcja błonnika obniża poziom cholesterolu we krwi i zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej.

Po kaszę powinny też sięgać osoby zdrowe i dbające o zachowanie szczupłej sylwetki. Wynika to nie tylko z niskiej zawartości tłuszczu w tym produkcie, ale również z tego, że zjedzenie kaszy na długo pozostawia uczucie sytości. Jest to efektem działania znajdującej się w kaszy skrobi, która niweluje uczucie głodu i dodaje organizmowi energii (ogranicza konieczność sięgania po słodkie czy słone przekąski pomiędzy posiłkami).

Ponadto kasza gryczana może być pomocna w leczeniu niedokrwistości. Jest bowiem źródłem żelaza i kwasu foliowego. Oprócz tego zawiera witaminę E, witaminy z grupy B oraz PP, a także spore ilości potasu, krzemu, cynku i wapnia.

Polecamy: 7 sposobów na szybki i zdrowy obiad

Jak przekonać się do kaszy gryczanej?

Pośród nas jest tak samo wielu zwolenników, jak i przeciwników jedzenia kaszy gryczanej. Ci pierwsi podkreślają jej walory odżywcze oraz chwalą za doskonały smak i wszechstronność zastosowania w kuchni. Drudzy natomiast na samą myśl o kaszy doznają uczucia obrzydzenia i ani myślą brać drobnych ziaren do ust. Niestety często jest tak dlatego, że kaszy w ogóle nie próbowali bądź mają z nią nieprzyjemne skojarzenia z dzieciństwa. Zaś skojarzenia te najprawdopodobniej uczyniło niewłaściwe ugotowanie kaszy. Aby ponownie przekonać się do jedzenia kaszy, warto ją najpierw dobrze przyrządzić.

Jak gotować kaszę gryczaną, żeby dobrze smakowała?

Dziś w sklepach niemal powszechnie występują kasze zapakowane w poporcjowane woreczki foliowe, których obróbka termiczna wydaje się banalnie prosta. Woreczek wystarczy zanurzyć we wrzątku i gotować przez czas wskazany przez producenta. Korzystanie z tego typu produktów nie jest oczywiście niczym złym, ale nie dla prawdziwych amatorów kasz.

Bowiem wszystkie walory smakowe oraz najwłaściwszą miękkość ziaren kaszy gryczanej udaje się uzyskać jedynie przy wykorzystaniu produktów sprzedawanych na wagę i gotowanych metodą tradycyjną. Metoda ta polega na zachowaniu następującej proporcji kaszy do wody:

  • 1 szklanka kaszy;
  • 2 szklanki wody.

Kaszę zalewamy osolonym wrzątkiem i gotujemy pod przykryciem na wolnym ogniu do momentu wchłonięcia wody przez ziarna. Następnie zdejmujemy naczynie z pieca, owijamy ściereczką kuchenną i wkładamy... pod grubą kołdrę. I nie jest to bynajmniej żart. Pozostawiona w ten sposób na około godzinę kasza nabierze idealnej konsystencji i będzie smakować wyśmienicie. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że do jej zjedzenia przekonają się nawet najwięksi przeciwnicy.

Polecamy też: Amarantus - na mąkę bez glutenu i ozdobę rabat kwiatowych

Kasza gryczana w polskiej kuchni - tradycyjnej i nowoczesnej

Kasza gryczana w kuchni polskiej ma wszechstronne zastosowanie. Najbardziej znana jej postać to oczywiście ugotowany na sypko składnik drugiego dania obiadowego (alternatywa dla ziemniaków). Podana na obiad kasza doskonale smakuje z gulaszem, zrazami czy pulpetami w sosie. Może też stanowić danie samodzielne (np. z okrasą z masła lub skwarków z boczku).

Oprócz tego kasza gryczana wykorzystywana jest do wszelkiego rodzaju farszów mięsnych i grzybowych. Z dodatkiem brązowych ziarenek udaje się przyrządzić przepyszne gołąbki oraz pierogi, krokiety itp.
Kasza to także smaczny i sycący zagęstnik do zup. Najbardziej oczywiste jest występowanie jej w staropolskim krupniku. Jednak kasza nadaje się również do zup mlecznych. Dzięki niej każde śniadanie może stać się bardziej treściwe i energetyczne.

Niektóre rodzaje kaszy, a zwłaszcza kasza krakowska, świetnie smakują nie tylko w wersji wytrawnej, ale i na słodko. Najprostszy sposób na deser z udziałem kaszy to podanie jej z konfiturami lub sokiem (np. wiśniowym).

Z kaszy gryczanej można też przyrządzać pyszne „kaszotta". Po ugotowaniu kaszy wrzucamy ją na patelnię z odpowiednim „podkładem", np. podsmażonymi grzybami lub warzywami. Podlewamy wodą lub bulionem i kilka minut całość razem dusimy. Otrzymujemy smaczne, szybkie i wartościowe danie. 

Polecamy: Przepis na kaszotto z pieczarkami i kurdybankiem oraz inne potrawy  z "chwastów"

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

SIM Zagłębie inwestycje pow. zawierciański

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na regiodom.pl RegioDom