Jak zdobyć pieniądze na budowę domu energooszczędnego lub termomodernizację

Światowe zasoby energetyczne stale się kurczą, a proekologiczne postawy znajdują odzwierciedlenie w przepisach regulujących standardy budowlane. W styczniu 2014 roku weszła w życie ostatnia nowelizacja przepisów zaostrzająca wymagania dotyczące energochłonności budynków. Planowane są już kolejne zmiany – na lata 2017 i 2021. 

Obniżenie poziomu energochłonności budynków to nieunikniony trend. Dotyczy on zarówno istniejących, jak dopiero budowanych domów. Termomodernizacja lub budowa domu energooszczędnego to inwestycja, która zwraca się zwykle w ciągu kilku lat. Wielu inwestorów obawia się, że budowa domu energooszczędnego pochłonie ogromne kwoty. Obawy te są jednak często mocno przesadzone.

Szacuje się, że na dom energooszczędny trzeba wydać około 5 procent więcej niż na dom tradycyjny. W inwestycji pomóc mogą dopłaty, które uzyskamy na różne metody zmniejszenia energooszczędności budynku. 

Co oznacza pojęcie dom energooszczędny

– W kwestii budynków energooszczędnych często mieszają się pojęcia domów energooszczędnych i domów pasywnych. Inwestorzy obawiają się bardzo wysokich kosztów inwestycji, skomplikowanych procesów budowlanych i dodatkowych problemów. Niejednokrotnie pojawiają się także wątpliwości, co do optymalnego kształtu bryły domu, rozmieszczenia okien oraz instalacji pompy ciepła. Pamiętajmy jednak, że istnieje wiele metod ograniczenia energochłonności budynku i nie ze ze wszystkich trzeba korzystać. Można wybrać te najbardziej optymalne dla naszej działki, planowanego domu oraz budżetu, którym dysponujemy na inwestycję. W decyzji o wyborze energooszczędnych rozwiązań powinien pomóc architekt oraz projektant instalacji grzewczej. Nie należy dokonywać samodzielnych adaptacji projektu, grozi to bowiem odrzuceniem wniosku o wypłatę dopłaty po weryfikacji gotowego budynku (czyli już po poniesieniu przez inwestora wszystkich kosztów budowy!) – radzi Roman Strzelczyk, kierownik działu technicznego firmy Rettig Heating, producenta marki Purmo. 

Na budowę budynku o standardzie energooszczędnym lub pasywnym można uzyskać jednorazową dopłatę do kredytu w wysokości odpowiednio 30 tys. lub 50 tys. złotych. Warunkiem otrzymania tych pieniędzy, jest uzyskanie przez gotowy budynek standardu EUco na poziomie 15 bądź 40 kWh/m2 (certyfikowane przez uprawnionego weryfikatora).

Wskaźniki energii

• EUco – wskaźnik energii użytkowej – podstawowy wskaźnik określający zapotrzebowanie na energię do ogrzewania budynku. Im ten wskaźnik jest mniejszy, tym mniej ciepła tracimy przez przegrody zewnętrzne – ściany, okna i drzwi, dach, podłogę oraz na wentylację.
• EK – wskaźnik energii końcowej, czyli tej dostarczonej do budynku, łącznie z kosztami jej przesyłu. To energia, za którą faktycznie płacimy.
• EP – wskaźnik energii pierwotnej – określa zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną potrzebną do tego, by wytworzyć energię końcową do ogrzewanego domu, wentylacji i przygotowania ciepłej wody. Małe wartości wskazują na nieznaczne zapotrzebowanie i tym samym wysoką efektywność i użytkowanie energii chroniące zasoby i środowisko. 

Jak budować, aby gotowy dom otrzymał certyfikat energetyczny?

– Należy zacząć od wybrania działki i odpowiedniego usytuowania na niej naszego domu, będzie to miało bowiem kluczowe znaczenie przy późniejszej eksploatacji budynku. Pomieszczenia, w których spędzamy najwięcej czasu, muszą być usytuowane od południowej strony domu i wyposażone w duże przeszklenia. Tam bowiem pozyskamy najwięcej energii ze światła słonecznego. Okna od strony północnej powinny być mniejsze, aby nie powodować strat ciepła. Tam też najlepiej rozmieścić pomieszczenia o mniejszym zapotrzebowaniu na ogrzewanie, np. garaż, spiżarnię, sypialnie. Bryła całego budynku powinna być zwarta i prosta – im mniej wykuszy, balkonów, gzymsów, tarasów, tym mniejsze ryzyko powstawania mostków termicznych, które mogą zwiększyć zużycie energii nawet o 50 kWh/m2. Na pewno trzeba budować z materiałów dobrej jakości, uwaga ta dotyczy w szczególności ścian, okien, materiałów dachowych i ociepleniowych. Konieczna będzie też dobrej jakości instalacja grzewcza. Powinna ona być dostosowana do współpracy z niskotemperaturowym systemem ogrzewania. Całościowy system grzewczy, objęty wspólną gwarancją na wszystkie urządzania wraz z montażem, dostarczają jedynie duże marki. Przy projektowaniu i realizacji instalacji warto współpracować ze sprawdzonym wykonawcą. Urządzenia grzewcze zainstalowane w domu energooszczędnym powinny mieć najwyższą sprawność. Niezbędny jest nowoczesny, energooszczędny kocioł grzewczy oraz indywidualny system sterowania pogodowego do systemu ogrzewania. Warto również rozważyć montaż ogrzewania podłogowego, systemu odzyskiwania ciepła z wentylacji (tzw. rekuperacja), pompy ciepła lub paneli słonecznych – radzi Roman Strzelczyk z Purmo. 

Pozyskiwanie środków na budowę domu energooszczędnego

 Kredytów z dopłatą udzielają banki, które mają podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Są to: Bank Ochrony Środowiska, Bank Polskiej Spółdzielczości, SOB-Bank oraz Deutsche Bank PBC. Kwota kredytu nie może być mniejsza od kwoty wnioskowanej dotacji, a środki z niej pozyskane muszą zostać wydane bezpośrednio na polepszenie specyfikacji energetycznej budynku (izolacja, system grzewczy a nie na, np. wykończenie wnętrz). Pozyskana kwota dotacji podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym!

 Do standardowego wniosku o kredyt bankowy należy dołączyć:

• projekt budowlany w raz charakterystyką energetyczną budynku obliczoną i podpisaną przez projektanta, 
• potwierdzenie zgodności projektu z wytycznymi programu dopłat, wydane przez certyfikowanego weryfikatora (lista specjalistów audytu energetycznego jest dostępna np. na stronie Związku Banków Polskich), 
• kopię zezwolenia na budowę, 
• dokumenty potwierdzające prawo do dysponowania nieruchomością.

Wypłata dotacji następuje jednorazowo po zakończeniu budowy domu. Wniosek o wypłatę dotacji powinien zawierać: 

• potwierdzenie osiągnięcia standardu energetycznego, 
• świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, 
• pozwolenia na użytkowanie lub zawiadomienie o zakończeniu budowy, 
• wypis z księgi wieczystej, 
• potwierdzenie, że inwestycja spełnia wymogi programu, wydane przez certyfikowanego weryfikatora, przy czym nie może być to ta sama osoba, która przygotowała opinię do wniosku o kredyt.

Po złożeniu i weryfikacji dokumentów bank przekazuje wniosek o dotację do NFOŚiGW. Instytucja ma 30 dni na przekazanie środków do banku, a bank w ciągu następnych 2 dni roboczych przelewa dotację na konto kredytobiorcy. 

Dopłaty na termomodernizację domów już istniejących

Dopłaty można pozyskać nie tylko na nowobudowane nieruchomości, ale także na modernizację cieplną istniejących budynków. W tym przypadku funkcjonuje kilka rodzajów finansowania oraz system preferencyjnego kredytowania. Wsparcia przy termomodernizacji udzielają: Fundusz Termomodernizacji i Remontów, Narodowy lub Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, działa formuła finansowania strony trzeciej oraz specjalna linia kredytowa Banku Ochrony Środowiska. Dofinansowania mogą pozyskać zarówno osoby fizyczne, jak i spółdzielnie oraz wspólnoty mieszkaniowe, a także osoby prawne.

Środki finansowe (w zależności od źródła dofinansowania) mogą zostać wykorzystane na termomodernizację budynku, wymianę systemu ogrzewania, docieplenia, ale także na zwykłe prace remontowe, które przyczynią się do ograniczenia zużycia energii przez budynek, np. wymiana okien, elewacji, dachów.

Każde źródło finansowania działa na nieco odmiennych zasadach, należy więc wybrać formę najlepiej dostosowaną do potrzeb konkretnego budynku.

Radzimy: Jak uzyskać dofinansowanie do termomodernizacji domu