Liczba oszustw wzrasta, gdy na rynku wynajmu jest największy ruch. Za każdym razem pojawia jeden z poniższych schematów.
Uwaga na fałszywego właściciela
Często praktykowanym przez oszustów mieszkaniowych procederem jest wynajmowanie mieszkań, a następnie podnajmowanie ich w roli„właściciela" kolejnym kilku osobom. Zazwyczaj nie wzbudzający żadnych wątpliwości wobec wynajmującego mieszkania kandydat na najemcę podpisuje umowę najmu. Wpłaca tym samym zaliczkę i przez pierwsze miesiące regularnie opłaca zobowiązania zapisane w umowie. Po pewnym czasie sam publikuje ogłoszenie, w którym po wyjątkowo atrakcyjnej cenie proponuje wynajem tego samego mieszkania.
Przeczytaj również: Uważaj, komu wynajmujesz mieszkanie
Chętnych nie brakuje i rzadko kto wobec tak okazyjnej ceny prosi oferenta o przedstawienie dokumentów świadczących o prawie do lokalu. Oszust podpisuje umowę najmu, pobiera kaucję, a często nawet czynsz za pierwszy miesiąc lub miesiące. Czynność tę powtarza z kolejnymi naiwnymi klientami. Sytuacja zazwyczaj wychodzi na jaw, kiedy nowi najemcy spotykają się pod drzwiami lokalu lub interweniuje na miejscu zaniepokojony brakiem wpłat prawowity właściciel mieszkania.
Eksperci uważają, że podstawą przy podpisywaniu umowy najmu jest przedstawienie przez właściciela dokumentów świadczących o jego prawie do lokalu. Najczęściej będzie to akt notarialny (umowa sprzedaży nieruchomości) oraz odpis z księgi wieczystej, gdzie można skonfrontować dane właściciela z przedstawianymi przez niego dokumentami. Dostęp do ksiąg wieczystych jest możliwy także przez internet (na stronie ekw.ms.gov.pl), co znacznie ułatwia weryfikację.
Obawy przyszłego najemcy może wzbudzać niechęć „właściciela" mieszkania do ujawniania dokumentów własności lokalu, a także wyjątkowo atrakcyjny czynsz najmu, który bywa przez oszustów wyjaśniany np. potrzebą pilnego wyjazdu za granicę. Oferty po cenach znacznie niższych od średniej rynkowej zawsze powinny wzbudzać naszą wątpliwości.
Cenne informacje: Umowa najmu bez błędów. Prawa i obowiązki wynajmującego i najemcy
Niesprawdzony najemca
Brak mechanizmów weryfikacji najemców przez właścicieli mieszkań prowadzi do podpisywania umów z osobami posługującymi się sfałszowanymi dokumentami, notorycznymi dłużnikami lub zawodowymi oszustami, których sposobem na życie stało się żerowanie na właścicielach mieszkań. Do kronik kryminalnych weszły konflikty na linii właściciel-najemca, kiedy okazywało się, że wynajęty lokal jest przeznaczony na prowadzenie działalności rozrywkowej (np. agencja towarzyska, nielegalne kasyno). Wynajmujący wielokrotnie stawali się ofiarami oszustów posługujących się skradzionymi lub podrobionymi dokumentami. Taki najemca po kilku miesiącach znikał z wynajmowanego mieszkania bez uregulowania zaległych opłat na rzecz właściciela przywłaszczając sobie mienie o znacznej wartości lub demolując mieszkanie.
Agenci nieruchomości uważają, że w Polsce małą wagę przykłada się do weryfikacji przyszłych najemców. Ten błąd może nas dużo kosztować. Korzystając z zachodnich modeli warto uzyskać od najemcy jak najwięcej informacji o miejscu pracy oraz wynagrodzeniu, aby upewnić się, czy będzie w stanie pokrywać comiesięczne koszty związane z eksploatacją lokalu.
Prostym sposobem na sprawdzenie „historii najemcy" jest poproszenie go o referencje od poprzednich wynajmujących, a także przedstawienie drugiego dokumentu ze zdjęciem, co może uchronić przed osobą posługującą się fałszywymi dokumentami.
Zobacz aktualne oferty:Mieszkania na wynajem
Możliwa jest również dokładniejsza weryfikacja potencjalnego najemcy. Takie usługi świadczą niektóre agencje nieruchomości. W ramach tej usługi dokumenty, jakimi posługuje się potencjalny najemca, są sprawdzane w bazie Dokumentów Zastrzeżonych. Po uzyskaniu od najemy odpowiednich upoważnień możliwe jest również sprawdzane jego danych w Krajowym Rejestrze Długów Biura Informacji Gospodarczej i w bazie Biura Informacji Gospodarczej Info Monitor.
Mieszkanie widmo
W tym przypadku grupą szczególnie narażoną na oszustwa są studenci poszukujący mieszkań do wynajmu zwykle przed rozpoczęciem roku akademickiego. Wtedy również rozpoczynają działalność pseudo-agencje nieruchomości, które w prasie i w internecie oferują atrakcyjne cenowo oferty wynajmu mieszkań.
Po wizycie w nieuczciwym biurze okazuje się, że przekazanie adresu wiąże się z obowiązkiem uiszczenia „opłaty rejestracyjnej" w kwocie ok. 200 zł. Nawet pomimo zapłaty takiej kwoty klienci otrzymują oferty nieaktualne, nieistniejące lub po cenach znacznie odstających od wartości prezentowanych w biurze.
Dlatego przy korzystaniu z biur nieruchomości należy pamiętać o kilku prostych zasadach. Najlepszym sposobem wyboru agencji bywa rekomendacja pośrednika przez rodzinę lub znajomych. W przypadku braku znajomości lokalnego rynku pośredników warto udać się do biura działającego na rynku od wielu lat lub znanych marek funkcjonujących na terenie całego kraju. Biuro nieruchomości można zweryfikować w lokalnym stowarzyszeniu pośredników w obrocie nieruchomościami.
Warto przeczytać: Jak wybrać najlepsze biuro nieruchomości
Co ważne, poważny pośrednik nigdy nie będzie żądał wynagrodzenia za samo przekazanie adresów. W przypadku tego typu sugestii należy udać się do innego biura, które wynagrodzenie pobierze dopiero po znalezieniu odpowiedniego mieszkania i podpisaniu umowy najmu.
