Zawory c.o. Gdzie je stosujemy i jakie pełnią zadanie

Zawory w instalacji mogą spełniać różne funkcje. Mamy zawory, które usprawniają lub wręcz umożliwiają działanie instalacji grzewczej. Trudno jest podzielić zawory tylko ze względu na ich funkcję, ponieważ większość z nich spełnia w instalacji więcej niż jedno zadanie.

Zawory grzejnikowe

Dawniej przy montażu grzejników stosowało się wyłącznie grzybkowe zawory grzejnikowe. Za ich pomocą możliwe było jedynie ręczne regulowanie przepływem czynnika grzewczego w instalacji. Wymiana takiego grzejnika wiązała się z koniecznością spuszczenia wody z instalacji lub przynajmniej pionu, w którym zainstalowany był grzejnik.

Warto przeczytać: Filtry do uzdatniania wody kotłowej – poco się je stosuje 

Obecnie grzejniki wyposażone są najczęściej w trzy zawory: termostatyczny, powrotny i odpowietrzający.
Zawór termostatyczny ma dwa podstawowe elementy:

• zawór grzejnikowy (wkładka zaworowa), zawierający m.in. element nastawczy,
• głowicę termostatyczną (element regulacyjny) – składa się z czujnika termicznego, zespołu popychacza oraz pokrętła regulacyjnego, każda zmiana objętości czynnika regulacyjnego głowicy (wosk, ciecz lub gaz) powoduje zmianę nacisku popychacza na trzpień zaworu, a pokrętło głowicy termostatu służy do ręcznego ustawiania żądanej temperatury w pomieszczeniu.

Z kolei zastosowanie zaworów odcinających (montowanych na powrocie) pozwala na indywidualne odłączenie każdego grzejnika bez wpływu na pozostałe grzejniki w instalacji centralnego ogrzewania. Dodatkowo zawory powrotne wyposażone w końcówkę spustową umożliwiają opróżnianie grzejnika z wody na czas konserwacji lub naprawy.

Zobacz również: Temperatura w domu odpowiednia dla dziecka 

Nowe grzejniki są standardowo wyposażone w ręczne zawory odpowietrzające. Można je też zamontować bez problemów do niemal wszystkich typów istniejących grzejników.

Zawory zabezpieczające w instalacji grzewczej

Zadaniem zaworów bezpieczeństwa jest zabezpieczenie urządzeń i instalacji centralnego ogrzewania przed przekroczeniem dopuszczalnego ciśnienia poprzez odpowiednie zadziałanie w przypadku jego przekroczenia. Wzrost ciśnienia powyżej wartości zadanej powoduje samoczynne otwarcie zaworu i wypływ czynnika, do momentu obniżenia ciśnienia w instalacji.

Musimy pamiętać, że zawór bezpieczeństwa jest jednym z najważniejszych w instalacji centralnego ogrzewania i dla poprawnej pracy zaworu bezpieczeństwa są określone specjalne wymagania:

• montujemy go bezpośrednio na źródle ciepła (kocioł, wymiennik) lub w jego najbliższym otoczeniu w pozycji pionowej,
• kierunek strzałki zaznaczonej na korpusie zaworu musi być zgodny z kierunkiem przepływu czynnika grzewczego,
• na przewodzie łączącym zawór bezpieczeństwa z instalacją centralnego ogrzewania nie wolno montować żadnej armatury,
• średnica rury powinna odpowiadać średnicy zaworu bezpieczeństwa,
• średnica przewodu wyrzutowego wody z zaworu bezpieczeństwa powinna odpowiadać średnicy części wyrzutowej zaworu, końcówka przewodu powinna być sprowadzony nad posadzkę pomieszczenia,
• kontroli zaworu bezpieczeństwa należy dokonywać w terminach przewidzianych przez producenta jednak nie rzadziej niż co 12 miesięcy.

Do grupy zaworów zabezpieczających instalację należą też zawory zwrotne lub różnicowe. W systemach obiegu wymuszonego zawory te, gwarantują właściwy kierunek przepływu medium tłoczonego przez pompę. Normalnie, podczas pracy zawór pozostaje zamknięty, otwiera się samoczynnie z chwilą przerwania pracy pompy. Dzięki temu, przy braku prądu, lub awarii pompy, zawór umożliwia grawitacyjny obieg wody (instalacja staje się systemem grawitacyjnym).

Inne zawory instalacji grzewczej

Obok przedstawionych wyżej zaworów, w domowych instalacjach grzewczych, możemy jeszcze wymienić:

• zawory mieszające (trójdrogowe, czterodrogowe) – zapewniają regulację systemu centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej poprzez zmieszanie czynnika grzewczego pobieranego z zasilania oraz powrotu,
• zawory odcinające – zawory kulowe montowane przed i za urządzeniami typu pompa, zawór zwrotny, filtr itp.,
• zawory odpowietrzające instalację – montowane w najwyższym punkcie układu grzewczego (zbudowane z dwóch elementów: zaworu stopowego i odpowietrznika). 

Przeczytaj również: Jak zaoszczędzić na ogrzewaniu w sezonie grzewczym