Zabezpieczenie instalacji elektrycznej przed wyładowaniami atmosferycznymi

Skutki wyładowań atmosferycznych możemy podzielić na:

• niebezpieczne (groźba pożaru i ryzyko śmiertelnego porażenia prądem),
• uciążliwe.

Do drugiej kategorii zaliczamy: zniszczenie instalacji elektrycznej, telefonicznej, telewizyjnej czy komputerowej, uszkodzenie lub zniszczenie sprzętu czy utratę lub uszkodzenie danych gromadzonych na dyskach.

Zobacz poradnik: Ubezpieczenie domu i innego majątku od klęsk żywiołowych

Jak uciążliwe a nierzadko niebezpieczne mogą być skutki uderzenia pioruna wiedzą przede wszystkim mieszkańcy południowej i południowo-wschodniej Polski. Statystycznie, w tych rejonach burze występują co 12 dni.

Podstawowym skutkiem wyładowania atmosferycznego są przepięcia, które zagrażają naszej domowej instalacji. Mogą one dochodzić od strony instalacji elektrycznej, uziemienia czy innych instalacji zewnętrznych. W związku z tym na ryzyko przepięć narażona jest nie tylko instalacja elektryczna, ale także sieć telekomunikacyjna i antenowa. Samo przepięcie jest definiowane jako nagły krótkotrwały wzrost napięcia ponad maksymalną wartość napięcia instalacji lub urządzenia elektrycznego.

Można spotkać się z opinią, że jedynym dobrym zabezpieczeniem wyłączenie dopływu prądu do domu lub mieszkania, jest wyjęcie z gniazd wtyczek wszystkich urządzeń oraz odłączenie anten zewnętrznych i instalacji telewizji kablowej. Ale przecież jest to najczęściej niemożliwe. Praktycznie możemy to zrealizować jedynie w momencie, kiedy burza zastanie nas w domu. Na czas wyładowań, które nie trwają z reguły dłużej niż godzinę, możemy wtedy wyłączyć nawet lodówką czy zamrażarkę. Warto to jednak zrobić podczas dłuższej nieobecności, by po powrocie nie okazało się, że sprzęt domowy spalił się.

Koniecznie przeczytaj: Piorunochron – instalacja odgromowa na dachu 

Ale co mamy zrobić, kiedy w czasie uderzeń pioruna jesteśmy poza domem? Poza tym nie każdy lubi przenosić się z powodu burzy w erę kamienia łupanego. Na pewno wskazane jest zastosowanie tego typu zabezpieczeń przy dłuższych, np. wakacyjnych, wyjazdach.

W pierwszej linii ochrony powinna znaleźć się instalacja odgromowa (piorunochronowa). Jednak mimo oczywistości tego rozwiązania jeszcze wiele domów jednorodzinnych nie ma zainstalowanych tych podstawowych zabezpieczeń przed skutkami uderzeń piorunów.

Sama instalacja odgromowa nie wystarczy i dlatego, wg aktualnych norm i przepisów, ochrona przepięciowa musi być stosowana w każdej nowej lub modernizowanej instalacji elektrycznej.

Głównym zadaniem wewnętrznego systemu ochrony instalacji elektrycznej jest zmniejszenie przepięcia do wartości, która jest akceptowalna dla urządzeń.
System taki powinien zawierać:

• jeden lub więcej ochronników przeciwprzepięciowych (SPD - surge protection device), których liczba, usytuowanie i typ (1, 2 lub 3) zależą od konfiguracji instalacji w budynku;
• połączenia wyrównywania potencjałów.

Pamiętajmy, że instalacja odgromowa, ograniczniki przepięć oraz układy wyrównywania potencjałów nie gwarantują stuprocentowej ochrony, gdyż ich zadziałanie zależy od szeregu warunków, w tym między innymi od miejsca uderzenia pioruna czyli odległości źródła przepięcia. Jednak zdecydowanie powinniśmy je stosować, ponieważ znacznie zmniejszają one prawdopodobieństwo powstania uszkodzeń.