Projekt powinien być dostosowany przede wszystkim do stylu życia rodziny i zasobności jej portfela. Ważne jest też, aby wykorzystywał walory działki i spełniał wymagania warunków zabudowy. Dlatego wybór projektu, który spełni oczekiwania przyszłych domowników, warto zacząć od sprecyzowania własnych wymagań.
Określenie potrzeb rodziny
Na początek szacujemy liczbę pomieszczeń i ich wielkość. Pomocne może się okazać w tym przypadku poniższe zestawienie.
| Pomieszczenie | Powierzchnia minimalna [m2] | Powierzchnia wygodna [m2] |
| Kuchnia | 7,0–10,0 | 12,0–16,0 |
| Jadalnia | 9,0–11,0 | 12,0–16,0 |
| Salon | 20,0–25,0 | 30,0–35,0 |
| Sypialnia | 12,0–14,0 | 16,0–20,0 |
| Garderoba | 1,5–2,0 | 3,0–4,0 |
| Pokój dla dziecka lub gościnny | 9,0–11,0 | 12,0–15,0 |
| Łazienka | 3,5–4,5 | 6,0–8,0 |
| WC | 1,1–1,5 | 2,0–3,0 |
| Gabinet (pokój do pracy) | 7,0–10,0 | 11,0–15,0 |
| Pomieszczenie gospodarcze | 3,0–4,0 | 5,0–8,0 |
| Garaż na jeden samochód | 14,0–18,0 | 20,0–25,0 |
Pamiętajmy o tym, że komunikacja w domu (czyli korytarze, hol, schody) nie powinna zajmować więcej niż 10–15% powierzchni ogólnej, bez uwzględniania garażu.
Liczba kondygnacji
Najczęściej wybór między domem parterowym a piętrowym związany jest z kształtem i wielkością działki budowlanej. Pamiętajmy, że do postawienia domu parterowego o pow. 150 m2, potrzebna jest większa działka niż do zbudowania piętrowego domu o tej samej wielkości. W parterowym wszystkie pomieszczenia trzeba zmieścić na jednym poziomie, podczas gdy w piętrowym rozkłada się je na dwie kondygnacje.
W budynku piętrowym łatwiej jest nam wydzielić część dzienną (umieszczaną na parterze) od nocnej – prywatnej (na piętrze). Dom piętrowy może też okazać się tańszym rozwiązaniem ze względu na mniejszą powierzchnię zabudowy (np. mniejsze fundamenty i mniejsza powierzchnia dachu).
Innym rodzajem zabudowy jest dom z poddaszem użytkowym. Minusem takiego rozwiązania są skosy w pomieszczeniach na poddaszu, bardzo trudna lub nawet niemożliwa rozbudowa i wyższe koszty dachu (duże, skomplikowane połacie z oknami dachowymi).
Możemy zdecydować się na dom bez piwnicy lub podpiwniczony. Jednak pamiętajmy, że o możliwości budowy piwnicy decydują przede wszystkim rodzaj gruntu i poziom wody gruntowej. Koszt budowy domu z piwnicą jest wyższy o ok. 30% w porównaniu do wymienionych powyżej, ale daje też większe możliwości. W ten sposób można większość pomieszczeń gospodarczych (pralnia, podręczny magazynek) czy garaż umieścić w piwnicy, a nawet urządzić tam siłownię lub saunę.
Adaptacja projektu domu
Decydując się na zakup projektu, w którym zamierzamy wprowadzać zmiany, musimy się liczyć z tym, że część z nich będzie wymagać pisemnej zgody autora projektu oryginalnego. Co z kolei może podnieść koszty przedsięwzięcia.
W projekcie domu bez konieczności występowania o zgodę jego autora, możemy zmienić:
- wymiary fundamentów, jeśli wynika to z potrzeby dostosowania konstrukcji do warunków gruntowych,
- wymiary przekroju lub rozstawu elementów więźby dachowej, jeśli wynika to z potrzeby dostosowania konstrukcji do odpowiedniej strefy wiatrowej i śniegowej,
- rodzaj stropów (z zachowaniem układu konstrukcji),
- warstwy ścian zewnętrznych, o ile zachowany zostanie dopuszczalny współczynnik przenikalności cieplnej,
- kąt nachylenia dachu (w granicach do 5°),
- układ instalacji wodno-kanalizacyjnej, gazowej, c.o., elektrycznej (oczywiście z zachowaniem obowiązujących norm),
- rodzaj materiałów wykończeniowych, przy zachowaniu odpowiednich parametrów wytrzymałości i dopuszczalnych współczynników przenikalności cieplnej,
- rozwiązania funkcjonalne wewnątrz budynku (dotyczy jedynie ścian działowych);
- lokalizacja, liczba i kształt okien oraz drzwi.
Poza tym możemy wykonać budynek w odbiciu lustrzanym i wprowadzić częściowe lub całkowite jego podpiwniczenie.
