Od sześciu lat nie ma możliwości ustanawiania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Prawo to wcześniej było ustanawiane przez spółdzielnie mieszkaniowe. Nadal przysługuje ono osobom, na rzecz których zostało ustanowione.
Spółdzielcze prawo własnościowe do lokalu - co to takiego
Jest to ograniczone prawo rzeczowe. Składa się na nie prawo do korzystania z lokalu i prawo do rozporządzania mieszkaniem. Jest to prawo zbywalne, można więc to lokum dziedziczyć. Można je również obciążać hipoteką.
Co warto wiedzieć: Mieszkanie spółdzielcze czy wspólnotowe
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu powstaje po podpisaniu pomiędzy członkiem spółdzielni a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do danego lokalu. Osoba rozporządza takim lokalem, prawie, jak swoją własnością. To znaczy, że może wynająć to mieszkanie albo nawet oddać je w bezpłatne używanie. Takie działanie możliwe jest bez uzyskania zgody
spółdzielni. Chyba, że zmienia się przeznaczenie lokalu.
Księga wieczysta a mieszkanie ze spółdzielczym prawem własnościowym
Istnieje możliwość założenia księgi wieczystej dla takiego lokum. Tyle, że w niej widnieje nazwisko osoby uprawnionej do tego lokalu, a nie właściciela. Właścicielem bowiem jest spółdzielnia mieszkaniowa. Jeśli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest wpisane do księgi wieczystej, sprzedaż lub darowizna jest możliwa jedynie pod warunkiem, że nowy nabywca zostaje wpisany do księgi. Jeśli tak się nie stanie, formalnie nie ma on prawa do mieszkania. Lokum w dalszym ciągu należy do poprzednika.
Kto może mieć takie prawo
Spółdzielcze prawo własnościowe do lokalu może posiadać i osoba fizyczna, i prawna. Ta może (ale nie jest to obowiązkowe) być członkiem spółdzielni.
Osoba z takim prawem może wnioskować o zawarcie umowy przeniesienia własności lokalu. Mając odrębną własność, osoba staje się nie tylko pełnoprawnymi właścicielami mieszkania, ale też części gruntu oraz budynku. Należy dokonać określonych wpłat (wylicza je spółdzielnia). Zainteresowany ustanowieniem prawa pełnej własności lokalu pokrywa również koszty zawarcia aktu notarialnego oraz wpisu do księgi wieczystej. Gdy to jest gotowe, spółdzielnia przygotowuje taką umowę w ciągu pół roku od chwili wpłynięcia wniosku do spółdzielni. W tym czasie spółdzielnia musi (a nie może) zadziałać. Inaczej wnioskodawca może iść do sądu, a ten z kolei wyda wyrok zastąpujący oświadczenie woli spółdzielni o przeniesieniu własności lokalu.
Odrębna własność jest lepsza
Odrębna własność jest o tyle korzystniejsza, że gwarantuje zainteresowanemu już pełne prawo własności mieszkania. Jednocześnie ustanawia udziały w nieruchomości wspólnej, to jest wspomnianej już wyżej części gruntu i budynku. Daje także większy wpływ na sprawy dotyczące zarządzania, eksploatacji i przeprowadzania inwestycji w budynku.
Różnica między spółdzielczym prawem własnościowym a spółdzielczym lokatorskim
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu nie jest ograniczonym prawem rzeczowym, tylko prawem do używania lokalu przez członka spółdzielni mieszkaniowej. Ten musi wnieść wkład mieszkaniowy. Z takiego prawa może skorzystać jedna osoba fizyczna albo małżeństwo. W odróżnieniu od spółdzielczego prawa własnościowego, spółdzielcze lokatorskie prawo nie jest zbywalne, nie przechodzi na spadkobierców. Nie można też takiego mieszkania sprzedać. Można natomiast je komuś wynająć lub oddać w bezpłatne użytkowanie. W tym przypadku jednak, tak, jak w spółdzielczym prawie własnościowym, właścicielem lokalu jest spółdzielnia.
A może takie rozwiązanie lepisze?: Mieszkanie z zasobów gminy
Kiedy można stracić mieszkanie
Gdy osoba ma spore zaległości z regulowaniem opłat albo dopuściła się wielkich zniszczeń lub nieustannie w inny sposób drastycznie łamie regulamin dotyczący budynku i jest uciążliwa dla jego lokatorów, spółdzielnia mieszkaniowa może skierować sprawę do sądu, który zdecyduje o sprzedaży lokum na licytacji.
