Prace nad ustawą o rentach dożywotnich przeciągają się

– Można powiedzieć, że dzięki ustawie o odwróconym kredycie hipotecznym, rząd uregulował tylko połowę rynku. Druga połowa wciąż czeka na odpowiednie przepisy, a trzeba pamiętać, że jest to ta część rynku, która funkcjonuje w branży od wielu lat – powiedział Andrzej Roter, Dyrektor Generalny Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych (KPF).

Dowiedz się: Na czym polega umowa o dożywocie. Jak instytucja ta pomaga osobom starszym 

Z ankiety, jaką przeprowadziliśmy wśród banków i opublikowaliśmy na łamach Polska the Times wynikało, że w bankach nie widzą dużego potencjału w przygotowaniu takiej oferty, ani zbyt dużego zainteresowania wśród klientów. Nie są też dla nich atrakcyjne same nieruchomości, które mogliby zaoferować potencjalni klienci. Jak powiedział nam "off the record " jeden z bankierów, dla banków kawalerka czy 4-pokojowe mieszkanie w blokowisku nie jest atrakcyjną nieruchomością. Dla banków miałaby wartość nieruchomość położona w dobrej lokalizacji, najlepiej w zabytkowym obiekcie. Dodatkowo – jak ustaliliśmy – w świetle nowych przepisów renta, którą bank powinien wypłacać w ramach tego produktu powinna być ustalana co najwyżej od 40 proc. wartości nieruchomości, na której ma być ustanawiana odwrócona hipoteka. W tej sytuacji banki obawiają się, że potencjalni klienci uznają, że oferta jest delikatnie mówiąc niesatysfakcjonująca.

Projekt, który leży w resorcie gospodarki przewiduje przede wszystkim objęcie podmiotów udzielających renty dożywotniej nadzorem i kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego. Rozpoczęcie działalności wymagałoby uzyskanie stosownego zezwolenia, po spełnieniu restrykcyjnych wymogów. Wymagane byłoby m.in. posiadanie statusu spółki akcyjnej albo europejskiej spółki akcyjnej, która dysponuje kapitałem zakładowym w minimalnej wysokości o równowartości 2 milionów euro. Dodatkowo, firmy chcące oferować ten produkt finansowy miałyby obowiązek posiadania kapitału własnego wyższego o co najmniej 15 proc. od szacowanej sumy zobowiązań z tytułu zawartych umów o dożywotnie świadczenie za okres kolejnych 2 lat. Wymóg kapitałowy, w tym konieczność zapewnienia jego określonej wysokości przez fundusze w bieżącej działalności gospodarczej oraz profesjonalny, bieżący nadzór wydaje się, że skutecznie przeciwdziałałby ewentualnym ryzykom braku wypłaty świadczeń dla beneficjentów. Fundusz musiałyby również dysponować rezerwami na pokrycie zobowiązań z tytułu zawartych umów dożywocia w wysokości nie niższej niż suma wierzytelności, wymagalnych w ciągu dwóch najbliższych lat.

Tymczasem według raportów KPF i UOKiK umowy z funduszami hipotecznymi podpisało blisko pół tysiąca osób dla porównania w Wielkiej Brytanii, w której hipoteka odwrócona funkcjonuje od wielu lat, zawiera się rocznie ok. 25–30 tys. nowych umów. W Polsce mogłoby być podobnie, zwłaszcza że dane Eurostatu dowodzą, że polscy seniorzy w wieku powyżej 65 lat są właścicielami 2,5 mln mieszkań i domów.

– W ostatnim czasie zgłosiło się do nas kilkanaście tysięcy osób zainteresowanych produktem. To seniorzy, którzy czekają na ustawę i wstrzymują się z decyzją aż do uchwalenia odpowiednich regulacji - mówi Robert Majkowski, prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Nic w tym dziwnego. – Z danych GUS wynika, że ponad połowa polskich emerytów ma miesięcznie do dyspozycji mniej niż 1.600 zł brutto. Co prawda, w wyniku tegorocznej waloryzacji, świadczenia emerytalne wzrosną o 1,08 proc, a najniższa emerytura powiększy się „aż" o 4,26 proc., ale na tle Europy to wciąż mało – uważa Katarzyna Brzeska-Miksa, prezes Funduszu Hipotecznego Familia.

– Ustawa o dożywotnich świadczeniach pieniężnych umożliwi seniorom korzystanie z bezpiecznej renty dożywotniej. Zobliguje wszystkie podmioty na rynku do stosowania jednolitych, przejrzystych procedur oraz wyznaczania wysokich standardów obsługi klienta – podkreśla Katarzyna Brzeska-Miksa, prezes zarządu Funduszu Hipotecznego Familia.

Rynek renty dożywotniej solidaryzuje się i chce przyspieszenia prac nad ustawą – zapowiada Brzeska-Miksa. – Jeszcze w tym miesiącu zamierza opublikować list otwarty do polityków, opinii publicznej i społeczeństwa oraz przedstawić w nim nie tylko zagrożenia wynikające z opóźnień w pracach nad przepisami, ale również zalety regulacji całego rynku. Do akcji będzie mógł przyłączyć się każdy obywatel, także seniorzy, dla których wejście w życie przepisów jest niezmiernie ważne – dodaje prezes zarządu Funduszu Hipotecznego Familia.