Oświetlenie LED w miejsce żarówek. Ekspert radzi

Tradycyjne żarówki były stopniowo wycofywane z obiegu przez ostatnich kilka lat. Do niedawna można było kupować jeszcze te „słabsze" – o mocy 25 lub 40 W, jednak teraz i one zostały objęte zakazem sprzedaży.

Zobacz również: Obalamy mity na temat ledów, czyli diody na cenzurowanym 

Alternatywą w oświetleniu mieszkań są żarówki halogenowe i świetlówki kompaktowe oraz diody świecące popularnie nazywane ledami (lub inaczej diodami elektroluminescencyjnymi).
Wprowadzony przez Komisję Europejską przepis podyktowany jest względami ekologicznymi i dążeniem do minimalizowania zużycia energii elektrycznej. Tradycyjna żarówka jest bowiem wyjątkowo nieefektywna. Aż 95% zużywanej energii emitowane jest w postaci ciepła, a tylko z 5% zużywanej energii uzyskujemy światło.

W wypadku diod świecących te proporcje wypadają korzystniej – w światło zamieniane jest ok. 30% energii. Szacuje się, że oszczędności z tytułu wymiany źródeł światła na terenie całej Unii Europejskiej sięgać będą 5 mld euro rocznie.

Zalety oświetlenia LED

Zdecydowanymi atutami LED-ów są wydajność i trwałość. W oprawie wyposażonej
w skuteczny system odprowadzania ciepła mogą działać 50 tys. godzin lub więcej. Dostępne są diody, które możemy wkręcić w oprawę tak jak tradycyjną żarówkę, świecące do 30 tys. godzin (wycofane żarówki świeciły przeciętnie 1000 godzin). Po tym okresie diody nie przestają świecić – dają natomiast mniej światła. Podawana trwałość LED oznacza, że po czasie określonym przez producenta, ilość emitowanego światła spada poniżej 70% pierwotnej wartości.

Przeczytaj: Oświetlenie kuchni: praktyczne rozwiązania 

LED-y sprawdzają się w różnych warunkach użytkowania i są odporne na uszkodzenia mechaniczne.
Ponadto diody nie wytwarzają promieniowania ultrafioletowego, które przyczynia się do odbarwiania materiałów i przyspiesza ich starzenie. Nie dogrzewają oświetlanych przedmiotów, a ich światło nie migoce. Dlatego można je stosować w miejscu przeznaczonym do pracy, nauki lub czytania

Niestety dotkliwą dla przeciętnego Polaka wadą lamp LED jest ich wysoka cena. Biorąc jednak pod uwagę niższy rachunek za prąd i długi okres użytkowania, często warto rozważyć taką inwestycję.

Zastosowanie ledów w domu

Diody świecące umożliwiają zarówno oświetlenie całych pomieszczeń jak i akcentowanie poszczególnych elementów we wnętrzu. Można nimi wyeksponować elementy dekoracyjne pomieszczenia – np. obrazy. Światłem LED można sterować – ściemniać i rozjaśniać, a w przypadku diod RGB, także zmieniać barwę światła.

Diody elektroluminescencyjne mogą być stosowane we wszystkich pomieszczeniach (suchych i mokrych) oraz na zewnątrz. Dobrze spisują się także tam, gdzie światło zapala się na krótko. Częste włączanie i wyłączanie nie skraca ich żywotności, jak ma to miejsce w wypadku lamp wyładowczych (np. jarzeniówek). Po włączeniu LEDy dają „pełen" blask i nie trzeba czekać na ich rozgrzanie.

Na co zwrócić uwagę wybierając oświetlenie typu LED

Przy zakupie diod świecących uważajmy na niepełnowartościowe produkty, których jakość może być znacznie niższa niż oczekiwana. W ich przypadku podawane przez producenta informacje o wyrobie są skąpe lub niepełne.

Warto przeczytać: Dobre i złe ledówki 

Należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów, o których producent lub sprzedawca powinni informować:

• moc (W) i całkowity strumień świetlny (lm) albo moc i skuteczność świetlna źródła światła podawana w lm/W (lm – lumen, jednostka strumienia świetlnego, W – Wat) i określająca, ile światła otrzymamy z 1 W pobranej energii.
  Kupując LED-y (oprawy z LED) o mocach 5–10 W światło będzie mało intensywne. Mimo wysokiej efektywności LED-ów nie będzie ono intensywniejsze niż światło żarówki 15–40 W;

• współczynnik oddawania barw (im wyższy wynik w zakresie do 100, tym światło mniej zniekształca kolory oświetlanych przedmiotów) oraz barwa światła. Jeżeli chcemy uzyskać światło porównywalne ze światłem tradycyjnej żarówki, powinniśmy stosować LED-y o barwie ciepło białej;
• trwałość LED-ów – im większa tym oczywiście lepiej, minimum to 30 000 godzin;
• w zależności od miejsca przeznaczenia oprawy oświetleniowej należy zwrócić uwagę na jej typ budowy (oznaczenie IP), aby konstrukcja odpowiadała warunkom, w jakich będzie użytkowana (oprawy muszą mięć odpowiednią szczelność, by mogły być stosowane np. w łazience lub innym pomieszczeniu mokrym).