Orzeszki ziemne prosto z ogrodu. To możliwe! Sprawdź, jak wyhodować własne fistaszki z nasion. Kiedy je posiać i jak uprawiać?

Orzeszki ziemne, nazywane też orzechami arachidowymi lub fistaszkami, zna prawie każdy, ale nie każdy wie, że w rzeczywistości bliżej jest im do fasolek niż orzechów! Pochodzą one z jednorocznej rośliny nazywanej orzachą podziemną, która jest zaliczana do rodziny bobowatych.

Orzacha pochodzi z tropików (m.in. z Ameryki Południowej), gdzie nie tylko występuje w naturze, ale jest też powszechnie uprawiana w celach użytkowych. Orzacha dorasta do ok. 50-80 cm wys. i tworzy wzniesione, zielone pędy. Są one pokryte pierzastymi, zielonymi, długoogonkowymi liśćmi, złożonymi z dwóch par owalnych, niewielkich listków. Pędy tworzą ponad ziemią dość gęste kępy i przypominają wyglądem dorodną koniczynę. Kiedy jednak orzacha zakwita, obu roślin nie da się już pomylić. Motylkowe, żółte, dość duże kwiaty, osadzone na długich ogonkach, pojawiają się na pędach pojedynczo niemal przez całe lato (czerwiec-sierpień), jednak ich dalszy rozwój to już niemal magia.

Po przekwitnięciu kwiaty przekształcają się w strąki, ich ogonki się wydłużają, a owoce kierują się w stronę ziemi, w której następnie się zagłębiają (na ok. 5-8 cm głębokości), dojrzewają i okrywają charakterystyczną skorupką, która jest włóknista, bruzdowana, szarożółta i sztywna. Jeden strąk może zawierać 1-4 jasnych nasion, pokrytych brązową skórką. Jesienią, po dojrzeniu nasion, roślinę wykopuje się z ziemi, suszy i zbiera gotowe orzeszki. Zanim jednak do tego dojdzie, trzeba najpierw orzachę posadzić i właściwie ją pielęgnować, inaczej fistaszków nie będzie.

Warto zacząć od tego, że do uprawy nie możemy wykorzystać orzeszków kupionych w sklepie spożywczym, gdyż są one odpowiednio przygotowane do spożycia (np. uprażone, sparzone lub solone) i nie wykiełkują. Nasiona musimy kupić w centrum ogrodniczym, na targu lub w sklepie internetowym.
Choć orzecha podziemna jest w naszym kraju mało znana, jej uprawa wcale nie jest trudniejsza niż uprawa warzyw ciepłolubnych takich jak np. fasolka. Należy jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do fasolki, roślina potrzebuje dość długiego okresu słońca i ciepła (ok. 5-6 miesięcy), aby jej owoce mogły podrosnąć i dojrzeć, dlatego nasiona orzachy należy wysiać do doniczek już w marcu-kwietniu i umieścić w ciepłym miejscu (ok. 20°C).

Sadzonki wysadzamy do gruntu razem z całą bryłą korzeniową, po minięciu wiosennych przymrozków (po 15 maja). Rośliny należy sadzić w rozstawie ok. 50 x 50 cm).

Dla orzechów ziemnych trzeba wybrać miejsce ciepłe i słoneczne z żyzną, próchniczą, pulchną glebę (nie może się zaskorupiać). Dalsza uprawa rośliny polega już głównie na systematycznym odchwaszczaniu i podlewaniu zielonych „krzaczków”, gdyż roślin nie trzeba nawozić. Zbędne będą szczególnie nawozy azotowe, bo podobnie jak inne rośliny z rodziny motylkowatych, orzecha współpracuje z bakteriami brodawkowymi, wiążącymi azot z powietrza, dzięki czemu sama się w niego zaopatruje.
Kiedy zaczną pojawiać się pierwsze kwiaty, rośliny warto podsypać ziemią, tworząc wokół nich kopczyk wys. ok. 2-3 cm, dzięki czemu strączki będą mogły łatwiej zagłębić się w podłożu.

Kiedy późną jesienią kwiaty już przekwitną, a rośliny zaczną żółknąć i zasychać, należy je delikatnie wykopać (podobnie jak krzaczki ziemniaków) i rozłożyć pojedynczymi warstwami pod dachem w ciepłym, przewiewnym miejscu lub podwiesić pod sufitem, podobnie jak kępy ziół. Po kilku dniach, kiedy skorupka okrywająca nasiona przeschnie, orzeszki można zebrać, a suche krzaczki wyrzucić na kompost.

W tropikalnych rejonach świata orzeszków pod ziemią tworzy się bardzo dużo, w naszym klimacie nie mamy co liczyć na tak obfite plony, ale nawet garść własnych fistaszków z pewnością nas ucieszy i będzie powodem do dumy. Poza tym fistaszki to ogromne bogactwom witamin, minerałów, nienasyconych kwasów tłuszczowych i białka, dlatego z pewnością warto włączyć je do swojej diety.
Stąd dowiesz się, jakie właściwości korzystne dla zdrowia mają fistaszki.
Istnieje też mnóstwo przepisów na potrawy z ich udziałem, co może być dla nas inspiracją do kulinarnych eksperymentów. Powinniśmy jednak pamiętać, że choć fistaszki są niezwykle zdrowe i pożywne, należą też do grona najsilniejszych alergenów pokarmowych, dlatego alergicy bezwzględnie muszą ich unikać.