Ogrzewanie domu a ekologia

Coraz bardziej doskwierające nam zjawisko smogu wymusiło na samorządach wdrożenie działań mających na celu ograniczanie, a w dalszej perspektywie wyeliminowanie z powszechnego użytku kotłów węglowych. Aby wesprzeć tę inicjatywę uruchomiono szereg programów, w ramach których możliwe jest uzyskanie dotacji i dofinansowań na wymianę przestarzałych źródeł ciepła. Nie ulega wątpliwości, że najbardziej ekologiczne jest ogrzewanie wykorzystujące odnawialne źródła energii. Tego typu systemy grzewcze nie emitują szkodliwych substancji, jednak wiążą się ze znacznymi kosztami inwestycyjnymi. Troska o środowisko i czyste powietrze to nie jedyne zalety, dla których warto wybierać ekologiczne rozwiązania w ogrzewnictwie. Wybór tego typu systemów ma również swoje uzasadnienie w ekonomii, pomimo wysokich kosztów zakupu, inwestycja taka zwraca się niekiedy już po kilku latach.

Dowiedz się więcej: Palenie gazem, węglem, olejem. Co się opłaca najbardziej? Poradnik 

Zestawy solarne – rozwiązanie dodatkowe do przygotowywania c.w.u.

Najpopularniejszym sposobem jest wykorzystanie energii słonecznej. Zastosowanie zestawu solarnego (kolektory słoneczne i zbiornik magazynujący wodę użytkową) należy traktować jedynie jako dodatkowe źródło produkcji ciepła. Ciepło produkowane przez system solarny wspomaga przygotowanie c.w.u. (w sezonie letnim nawet do 90%, w zimowym do 30%). Rzadziej można wykorzystać ten system do podgrzewania wody w basenie oraz do wstępnego podgrzewu wody grzewczej.

Pompy ciepła – tani w eksploatacji i komfortowy sposób na ciepło

Ze względu na zmieniające się ceny paliw stałych, na popularności zyskują ostatnio pompy ciepła. Wybór tego rozwiązania to inwestycja długoterminowa – przewiduje się, że będą eksploatowane nawet przez kilkadziesiąt lat. Pompy ciepła dają duży komfort użytkowania, umożliwiają nawet chłodzenie pomieszczeń w sezonie letnim. Posiadając takie rozwiązanie nie trzeba się już martwić o rodzaj i cenę paliwa, w które trzeba się zaopatrzyć w przypadku kotłów na paliwo stałe. Urządzenia te są w dodatku praktycznie bezobsługowe, działania ze strony użytkownika ograniczają się zaledwie do kilku ustawień i regulacji.

Koszty eksploatacyjne pompy ciepła zalicza się do jednych z najniższych spośród wszystkich dostępnych systemów grzewczych. Pomimo tego, że pompy ciepła działają w oparciu o energię elektryczną, która w Polsce pochodzi głównie ze spalania węgla, to w ostatecznym rozrachunku koszt wytworzenia 1kWh energii za pomocą pompy ciepła jest znacznie niższy niż w przypadku ogrzewania elektrycznego czy kotłów węglowych. Największą sprawność pompy cieplnej uzyskujemy przy niskotemperaturowym ogrzewaniu podłogowym, nie jest zalecane stosowanie systemu grzejnikowego czy mieszanego podłogowo-grzejnikowego. Łatwiej i taniej (co nie znaczy tanio) jest zamontować powietrzną pompę ciepła. Jednak taka instalacja nie jest dostatecznie efektywna w sezonie zimowym i musi być wspomagana przez inne systemy. Droższe i efektywniejsze gruntowe pompy ciepła sprawdzą się najlepiej, kiedy będą równocześnie spełniały rolę klimatyzacji. Ale taka inwestycja niejednokrotnie przewyższa możliwości finansowe potencjalnego inwestora. 

Pompy ciepła wydają się być rozwiązaniem niemal idealnym, w czym więc tkwi szkopuł? Największą wadą tego systemu są bardzo wysokie koszty inwestycyjne, które mogą sięgać nawet 50 tys. zł. Na szczęście istenieje wiele możliwości uzyskania bezzwrotnych dotacji (np. w ramach programu "Czyste Powietrze") lub niskooprocentowanych pożyczek. Inwestycja w pompę ciepła ma szansę zwrócić się już po kilku latach.

Elektryczne kotły ekologiczne: elektrodowe i indukcyjne

Kolejnym źródłem energii do ogrzewania domu nieemitującym szkodliwych substancji są kotły elektrodowe i indukcyjne. Rozwiązania te funkcjonują na rynku od wielu lat, nie są jednak zbyt popularne. Te typy kotłów elektrycznych do niedawna wykorzystywane były przede wszystkim w przemyśle. Zmiany w relacjach cenowych podstawowych paliw (energia elektryczna, gaz ziemny, gaz płynny, olej opałowy) zmniejszyły różnice między kosztami wytwarzania ciepła za ich pomocą. Spowodowało to wzrost zainteresowania ze strony odbiorców indywidualnych i skłoniło producentów do zaprojektowania urządzeń małych mocy. Ogrzewanie wykorzystujące energię elektryczną jest jednym z najdroższych, mimo wygody użytkowania i względów ekologicznych, koszty eksploatacyjne sprawiają, że w większości przypadków jest to dość nieopłacalny sposób na ciepło w domu.

Zobacz też: Ogrzewanie podczerwienią: co to jest za rozwiązanie i jak działa 

Kotły na biomasę a bezpieczeństwo ekologiczne

Do ekologicznych rozwiązań zalicza się też kotły na biomasę oraz kotły zgazowujące drewno.
Przy wyborze takiego kotła trzeba wziąć pod uwagę:

• odległość od dostawcy paliwa do odbiorcy,
• konieczność wygospodarowania dużej przestrzeni magazynowej (słoma, drewno, pelet),
• fakt, że takie kotły wymagają obsługi.

Rozwiązaniem ułatwiającym życie użytkownikowi są kotły z podajnikiem na pelet lub ziarna zbóż. Dla takich kotłów zalecane jest stosowanie zbiorników kumulujących energię cieplną.

Dobrym wyborem uzasadnionym ekonomicznie i poprawiającym bezpieczeństwo ekologiczne są kotły węglowe nowej generacji, w których zastosowano „czyste technologie spalania węgla". Osiągają one znacznie większą sprawność niż tradycyjne kotły (do 85%), co dla użytkownika oznacza przede wszystkim zmniejszenie zużycia węgla i ilości popiołu oraz możliwość zdalnego sterowania ogrzewaniem domu (podobnie jak dla kotłów gazowych czy olejowych nowej generacji).

Polecany artykuł: Kotły na pellet: zasada działania, ceny, wady i zalety. O czym warto pamiętać przed zakupem kotła na pellet? 

Kotły kondensacyjne: olejowe i gazowe

Wykorzystanie gazu i oleju opałowego do ogrzewania i rosnąca świadomość potrzeby ochrony środowiska naturalnego zaowocowało nową generacją kotłów nazwanych kondensacyjnymi. W kotłach kondensacyjnych wykorzystywane jest ciepło utajone skraplania pary wodnej, występującej w spalinach (w przypadku kotłów tradycyjnych skraplająca się para wodna uchodzi ze spalinami do atmosfery). Charakteryzują się wysoką sprawnością spalania – do 98%. 

W kotłach kondensacyjnych stosowanych jest też wiele innych zdobyczy techniki z zakresu ogrzewnictwa i automatyki. Sprawia to, że zapewniają one oszczędności paliwa w porównaniu do tradycyjnych kotłów zasilanych gazem czy olejem nawet do ok. 50%. Nowoczesne kotły przystosowane są do biooleju, ale mogą także być eksploatowane z wykorzystaniem energii odnawialnych. Koszty inwestycyjne kotłów kondensacyjnych i koszty oleju opałowego są stosunkowo wysokie. Zaletą jest natomiast wygoda użytkowania, bezobsługowość i niska emisja.