Niebezpieczny azbest (eternit): co mówią przepisy

Mimo, że minęło już 15 lat od czasu opublikowania „Ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest", dalej jest u nas wiele do zrobienia w tym zakresie. Zbyt wielu jeszcze właścicieli i zarządców budowli, w których występują materiały zawierajace azbest nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń, jakie wynikają z użytkowania takich obiektów.

Zobacz również: Eternit: szkodliwy problem na dachu

Najpopularniejszym wyrobem zawierającym azbest są płyty eternitowe, które w latach 70-tych były powszechnie stosowane do krycia dachów oraz fragmentów elewacji. Do dzisiaj, w wielu rejonach naszego kraju, można spotkać domy oraz budynki gospodarcze (nawet 80%) pokryte właśnie tym materiałem.

Zagrożenia, jakie niosą ze sobą włókna azbestu

Włókna azbestowe, są bardzo szkodliwe i powodują wiele chorób układu oddechowego (zwłóknienie płuc – azbestozę, choroby nowotworowe jak rak oskrzela i międzybłoniak). Szczególnie groźne są elementy, z których na skutek uszkodzenia, ułatwione jest uwalnianie się cieniutkich (tzw. respiralne – do 0,01 μm) włókien przenikajacych do dolnych dróg oddechowych.

Zobacz koniecznie: Jak bezpiecznie pozbyć się szkodliwego azbestu?

Już w rozporządzeniu ministra zdrowia i opieki społecznej z 1996 r. w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki, wszystkie rodzaje azbestu (krokidolit, amosyt, chryzotyl) zostały umieszczone na liście czynników rakotwórczych.

Należy zdawać sobie sprawę z tego, że do wyrobów i odpadów azbestowych (wg obowiązujących przepisów) zalicza się wszystkie substancje zawierające w swoim składzie powyżej 0,1% azbestu. O bezwzględnym objęciu zakazem obrotu decyduje sama obecność wskazanej ilości azbestu.

Uregulowania prawne

Wymienione poniżej ustawy i dokumenty dotyczą, usuwania i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest, minimalizacji negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu oraz likwidacji szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko:

Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest - (Dz.U nr 101, poz.628 z 1997 r. z późn. zm.),
Ustawa prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 Nr 62 poz. 627 U,TAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r.),
Ustawa o odpadach (tekst jednolity Dz.U. z 2007 r. nr 39, poz. 251),
Ustawa Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.),
Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2008–2032.

Obowiązek usunięcia azbestu do 2032 roku

Zgodnie z rozporządzeniem ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 23 października 2003 r. (Dz.U. 2003, nr 192, poz. 1876). wyroby zawierające azbest mogą być wykorzystywane w sposób niestwarzający zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi do 31 grudnia 2032 r.
Ale już obecnie, produkcja, stosowanie oraz obrót azbestem i wyrobami zawierającymi azbest są zakazane pod karą grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Poza tym właściciel lub zarządca budowli odpowiada za stan techniczny wyrobów azbestowych i jest dodatkowo zobowiązany do:

wykonania inwentaryzacji wszystkich wyrobów azbestowych (niedopełnienie tego obowiązku jest zagrożone karą grzywny od 10 zł do 20 tys. zł liczonej w stawkach dziennych),
odpowiedniego oznakowania pomieszczeń, w których znajdują się wyroby azbestowe,
opracowania i wywieszenia w widocznym i odpowiednio oznakowanym miejscu informacji ostrzegającej o zagrożeniu azbestowym,
oraz zaznaczenia na planie sytuacyjnym terenu miejsc z wyrobami azbestowymi.