Kotły na biopaliwa. Czy warto w nie inwestować

Kotły na biomasę w ciągu ostatnich kilku lat zyskały na popularności i nic w tym dziwnego – gwarantują niskie koszty ogrzewania, a przy tym są ekologiczne – spalanie biomasy ma zerowy bilans CO2, to znaczy, że emisja tego związku podczas spalania jest równa ilości pobranej przez roslinę w czasie jej wzrostu. Kotły wykorzystywane w gospodarstwach domowych najczęściej spalają biopaliwa stałe.

Czym jet biomasa?

Biomasa jest trzecim naturalnym źródłem energii na świecie pod względem wielkości. To także najstarsze i najszerzej wykorzystywane odnawialne źródło energii. Zalicza się do niej pozostałości z produkcji rolnej i z leśnictwa, odpady przemysłowe oraz komunalne. Jedną z zalet biomasy jest niewielkie zanieczyszczenie korpusu kotla oraz bezproblemowe utrzymywanie czystości w kotłowni, w przeciwieństwie do spalania węgla lub eko-groszku. Podstawą do produkcji biopaliw są wszelkiego rodzaju biomasy, które mogą być wykorzystywane bezpośrednio lub w postaci przetworzonej. Do biomas, które są jednocześnie biopaliwami i możemy spalać je w postaci nieprzetworzonej, zaliczamy:

• drewno kawałkowe (celowo pozyskiwane na opał lub odpady z produkcji drzewnej),
• trociny,
• zrębki,
• wióry,
• korę,
• rośliny energetyczne,
• pestki i ziarna zbóż (przede wszystkim owsa).

Większość wymienionych powyżej biomas można wykorzystać do produkcji biopaliw w postaci brykietu, którego mniejszą odmianą jest granulat tzw. pelet (lub pellet).

Przeczytaj: BIOMASA jako alternatywa dla węgla i innych paliw tradycyjnych 

Zarówno brykiet i pellet można produkować ze słomy oraz rozdrobnionych odpadów drzewnych (takich jak trociny, wióry czy zrębki), które są prasowane pod wysokim ciśnieniem (najczęściej bez dodatku substancji klejących). Podstawowa różnica w produkcji obu rodzajów biopaliwa to granulacja substancji wejściowych i produktów. Biomasę do produkcji brykietu co najwyżej się dodatkowo rozkrusza, do produkcji pelletu – mieli. Brykiet to bloczki lub walce o wymiarach od kilku do kilkunastu centymetrów, pellet z kolei ma zawsze kształt cylindryczny o średnicy 6-12 mm i długości od 1 do 6 cm. Za biopaliwa stałe uważa się również biodegradowalną frakcję odpadów komunalnych, jednak jak na razie nie są one wykorzystywane w domowych kotłach małej i średniej mocy.

Rodzaje kotłów na biopaliwo

Zasadniczo kotły na biomasę możemy podzielić ze względu na: rodzaj stosowanego paliwa, jego sortyment i sposób obsługi. W zależności od rodzaju paliwa, wyróżnia się:

1. Kotły jednopaliwowe: przeznaczone do spalania paliwa o określonych właściwościach, np. drewna w polanach, pelletu lub słomy.
2. Kotły wielopaliwowe: zaprojektowano je do spalania różnego rodzaju paliw stałych, nawet tych różnych gabarytów i rodzajów. 

Zależnie od sortymentu biopaliwa, kotły na biopaliwo dzieli sie na dostosowane do spalania drewna i brykietu, czyli dużego sortymentu oraz kotły na drobny sortyment paliwa  do spalania pelletu i ziarna. Cechą charakterystyczną kotłów na pellet i owies jest podajnik, do którego zasypywane jest paliwo. W kotłach takich można też najczęściej spalać eko-groszek lub drewno na dodatkowym ruszcie. Do palenia większym sortymentem można z powodzeniem wykorzystać kotły, które producenci przeznaczają do palenia węglem i drewnem. Przy ich wyborze trzeba jednak pamiętać, że znamionowa moc cieplna kotła będzie niższa niż podawana przez producenta. Przy założeniu, że będziemy wykorzystywać do palenia drewno lub brykiet, musimy przyjąć moc kotła na poziomie 75-80% mocy deklarowanej. Oczywiście możemy też znaleźć w ofercie kotły dedykowane tylko dla określonego paliwa, np. kotły na owies (ewentualnie ziarno rzepaku), słomę czy drewno (tzw. zgazowujęce drewno). 

Wreszcie kotły na biomasę mogą mieć górne bądź dolne spalanie. Ten pierwszy rodzaj obsługi jest znacznie tańszy, w takich kotłach rozpalane jest całe paliwo, które znajduje się na ruszcie. Kotły z dolnym spalaniem są za to bezpieczniejsze i bardziej efektywne. Nie ma w nich również problemu przypadkowego wygaszania paleniska.

Warto przeczytać: Ogrzewanie domu a ekologia 

Czy warto inwestować w kotły na biopaliwa

Eksploatacja kotłów na biopaliwa to ekologiczna alternatywa dla kotłów na paliwa stałe – kopalne, gazowe i olejowe. Paliwo stosowane do tego typu kotłów jest też znacznie wygodniejsze od węgla i często można je pozyskać nawet z własnych źródeł. Ceny kotłów na biopaliwa zaczynają się od 2000 zł, przy czym bardziej zaawansowane urządzenia z automatycznym podajnikiem paliwa to koszt ponad 6000 zł. Pomimo dużego wydatku, inwestycja ta może być opłacalna dzięki bezzwrotnym dotacjom np. w ramach programu "Czyste Powietrze", w którym możemy otrzymać do 90% dofinansowania kosztów kwalifikowanych (do 20 000 zł).