Nowe zasady dofinansowania w programie „Czyste Powietrze”
Po wznowieniu przyjmowania wniosków w programie „Czyste Powietrze”, które nastąpi 31 marca 2025 roku, nie będzie już możliwości uzyskania dofinansowania do kotłów gazowych. Prezes NFOŚiGW, Dorota Zawadzka-Stępniak, podkreśliła, że kluczowym elementem inwestycji w ramach programu będzie podniesienie standardu energetycznego budynku.
W ramach nowej odsłony programu, minimalnym wymaganiem będzie osiągnięcie standardu zużycia energii końcowej na poziomie 120 kWh/m²/rok. Wiceprezes Funduszu, Robert Gajda, zapowiedział, że ci, którzy już zakupili piece gazowe, ale nie mogli rozliczyć tego zakupu z powodu zawieszenia programu, będą mieli taką możliwość w okresie przejściowym.
Oceny energetyczne zamiast audytów
Jednym z kluczowych elementów nowych regulacji jest zastąpienie audytów energetycznych ocenami dokonywanymi przez ekspertów na miejscu.
– Nowe regulacje mają zapobiec posługiwaniu się audytami energetycznymi i świadectwami charakterystyki energetycznej, które można było kupić przez internet – wyjaśnił Robert Gajda.
Specjalista dokonujący oceny będzie musiał osobiście odwiedzić miejsce inwestycji, określić, co należy zrobić, a następnie będzie rozliczany z efektów swojej pracy. Taki system ma na celu zwiększenie rzetelności i efektywności realizowanych inwestycji.
Zmiany w kontroli i finansowaniu
NFOŚiGW planuje również zwiększenie liczby kontroli zarówno u beneficjentów, jak i wykonawców oraz operatorów programu. Progi dochodowe i limity kosztów zostaną zaktualizowane w związku z inflacją z ostatnich lat. Ponadto, wykonawcy będą musieli obowiązkowo posiadać ubezpieczenie OC.
Poziom prefinansowania zostanie obniżony z 50 proc. do 20 proc., a środki będą trafiać na konto celowe beneficjenta, a nie bezpośrednio do wykonawcy. Takie rozwiązanie ma na celu lepsze zabezpieczenie środków publicznych i zwiększenie odpowiedzialności beneficjentów za realizację inwestycji.
Rozszerzenie grona operatorów
Fundusz planuje rozszerzyć grono operatorów programu „Czyste Powietrze". W pierwszej kolejności będą nimi gminy, dla których przewidziano wzrost zachęt finansowych. – Zachęci to większą liczbę gmin do uczestnictwa, ale na pewno nie wszystkie – ocenił wiceprezes Gajda.
W dalszej kolejności operatorami będą mogły zostać inne podmioty, takie jak organizacje pozarządowe. Jednak operatorami nie będą mogli być wykonawcy ani stowarzyszenia czy fundacje zakładane przez wykonawców, co ma na celu uniknięcie konfliktu interesów.
Powody wprowadzenia zmian w programie „Czyste Powietrze”
Wiceminister klimatu, Krzysztof Bolesta, podkreślił, że zmiany w programie „Czyste Powietrze” mają na celu poprawę bezpieczeństwa i efektywności.
– Są dwa główne powody zmian w programie Czyste Powietrze: poprawa bezpieczeństwa, żeby obywatele przestali być oszukiwani, oraz poprawa efektywności - żeby beneficjent sprawniej przechodził przez program, szybciej składał aplikację i dostawał pieniądze – powiedział Bolesta.
Prezes NFOŚiGW, Dorota Zawadzka-Stępniak, dodała, że najważniejszym celem jest ochrona przed „rachunkami grozy” przy jednoczesnym osiągnięciu zakładanych efektów.
Przerwa w działaniu programu
Pod koniec listopada NFOŚiGW wstrzymał przyjmowanie nowych wniosków w ramach programu „Czyste Powietrze". Decyzja ta była podyktowana koniecznością reformy programu i uszczelnienia systemu, co nie było możliwe bez czasowej przerwy w jego działaniu.
Program „Czyste Powietrze" jest największym programem antysmogowym w Polsce. Właściciele domów jednorodzinnych mogą w jego ramach otrzymać dofinansowanie na wymianę nieekologicznych źródeł ciepła oraz na poprawę efektywności energetycznej budynku, m.in. poprzez jego termomodernizację. Zmiany w programie mają na celu zwiększenie jego skuteczności i transparentności, a także lepsze dostosowanie do potrzeb beneficjentów.
źródło: PAP
