Jesion wyniosły – to model wśród drzew

Jesion wyniosły to drzewo liściaste pochodzenia europejskiego. Pojawiło się jako gatunek już 10 milionów lat temu. Przydomek „wyniosły" uzyskało ze względu na smukłą, strzelistą sylwetkę. – Jesion wyniosły ma gałęzie skierowane w górę, chociaż istnieje też jesion, który ma zwisające gałęzie – tłumaczy Jarosław Mikietyński, ogrodnik Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Wikingowie w łodziach z drewna jesionu

Wikingowie, żyjący w VIII-IX wieku, upodobali sobie to drzewo jednak z innego względu. – Używali oni drewna z jesionu do budowy wioseł, łodzi, dzid i innego rodzaju broni – wymienia ogrodnik. – To dlatego, że jesion ma bardzo elastyczne, a jednocześnie wytrzymałe na obciążenia drewno. Gdy jest ono wędzone, to jeszcze zyskuje na sile i wytrzymałości.

Przeczytaj też: Magnolia prawie tak stara, jak świat 

Wśród Rzymian jesion też był popularny. – Uważali oni, że ma nadprzyrodzone moce, ponieważ odstrasza węże i inne gady – zaznacza Mikietyński. – Dzięki temu Rzymianie mogli spokojnie siedzieć na ziemi pod jesionem i wiedzieli, że gad ich nie zaatakuje.

Igrzyska olimpijskie

Wieki temu, sportowcy startujący w igrzyskach olimpijskich, mieli oszczepy wykonane z drewna jesionu. W produkcji jesion dalej jest wykorzystywany, choćby jako materiał na podłogi i meble. Do produkcji nart i sanek – tak samo.

Górale też dobrze znali i nadal znają jesion. – Sadzą go przy swoich domach, bo osłania on budynki przed wiatrem – kontynuuje nasz ekspert.

Czarne pączki, a w środku liście

Jesion żyje około 250–300 lat, z czego mniej więcej 100 lat rośnie. Osiąga średnio 30 metrów wysokości. Kolejna ciekawostka: – Jesion wyniosły ma czarne pączki liściowe, w odróżnieniu od pączków innych roślin, u których rosną zielone, ewentualnie brązowe – wyjaśnia nasz rozmówca. – Pączki jesionu już teraz, w drugiej połowie lutego, zaczynają się pojawiać. Gdy pączki dojrzeją, wydadzą zielone liście. Owoce jesionu podobne są natomiast do klonu, bo też posiadają noski, czyli orzeszki ze skrzydełkami.

Wilgoć musi być

Jesion wyniosły to roślina wiatropylna. Nie jest drzewem trudnym w utrzymaniu. – Dobrze rośnie i się rozwija na glebach wilgotnych. Takie warunki sprzyjają też m.in. topoli i olszy. Gliniasta gleba też im nie szkodzi. Jesion lubi jednak ciepło i słońce, ewentualnie półcień.

Zanieczyszczenie powietrza mu niegroźne, więc czasem spotyka się go jako drzewo ozdobne np. w miejskich parkach czy na skwerach. Niska temperatura może mu natomiast popsuć szyki. Jest wrażliwy na przymrozki wiosenne, więc tym bardziej dają mu się we znaki mrozy.

Zastosowanie lecznicze jesionu

Jesion wyniosły jest wykorzystywany w medycynie i ziołolecznictwie. Okłady z jego wyciągiem są stosowane na trudno gojące się rany i oparzenia oraz choroby skórne, np. liszaje, wypryski. Wywar z kory działa moczopędnie (ale też przeczyszczająco) i antybakteryjnie. Pomaga też zwalczyć bóle reumatyczne i mięśniowe.

To równie ciekawe: Mamutowiec olbrzymi to najpotężniejsze drzewo świata 

Jesionowiec szkodzi

Szkodnikiem jesionu jest – jak nazwa wskazuje – jesionowiec. Owad ten dopada przeważnie młodsze drzewa. Wgryza się pod cienką jeszcze korę. Pozostawia ślady w postaci otworków w korze. Nie widać trocin, ale widać kanaliki, które jesionowiec wygryza. Szkodnika należy zwalczyć środkami chemicznymi.